The Changing Status of Izmir (Turkey) within the Interprovincial Migrations at the Beginning of the 21st Century

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 1, 1 - 19, 19.09.2017

Şevket Işık

Öz

In Turkey, the migration from
rural to urban areas, especially since 1950, was initially limited to large centres.
Izmir, which is one of these centres, became the province that received the
most immigration until 2000. The purpose of this study is to reveal the changes
in Izmir’s net migration amount, its status within the country and the
geographical dimensions of its migration areas by examining the migration
outcomes of Izmir since the year 2000. Migration data of Address Based
Population Registration System (ABPRS) of TURKSTAT was used in the study and
the results obtained from these data were compared with previous studies.

The most important of the results
is the decrease in the net migration of Izmir. This decrease has also caused to
end the fact of being the most migrated province after Istanbul that Izmir has
preserved for many years. Ankara, Antalya and Kocaeli provinces have left Izmir
behind in net migration. The stagnation of Izmir in economic terms, the low
share of public investments and the high rates of unemployment have been
effective in this result. When the geographical distribution of Izmir’s net
migration income is analyzed, it is seen that Izmir’s population only emigrated
to Marmara region and for net migrations it is observed that the net migration from
the Eastern and Southeastern Anatolia regions continues to increase.

Anahtar Kelimeler

Migration, Net Migration, Internal Migration, Izmir, Turkey

21. YÜZYILIN BAŞINDA İZMİR’İN İLLER ARASI GÖÇLERDEKİ KONUMUNDA NE DEĞİŞTİ?

Öz

Türkiye’de özellikle 1950’den
itibaren artan kırdan kente göç olgusu, başlangıçta büyük merkezlerle sınırlı
kalmıştır. Bu merkezlerden biri olan İzmir, 2000 yılına kadar, İstanbul’un
ardından en çok göç alan il olmuştur. Bu çalışmanın amacı, İzmir’in 2000’li
yıllardan itibaren göç verilerini inceleyerek, İzmir’in net göç miktarında,
ülke içindeki konumunda ve göç aldığı alanların coğrafi boyutunda ne tür
değişimler olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmada TÜİK’in Adrese Dayalı Nüfus
Kayıt Sistemi (ADNKS) göç verileri kullanılmış, bu verilerden elde edilen
sonuçlar önceki çalışmalarla karşılaştırılmıştır.

Elde edilen sonuçlardan en
önemlisi, İzmir’in aldığı net göçlerin azalmasıdır. Bu azalma, İzmir’in uzun
yıllardan beri koruduğu, İstanbul’un ardından en çok göç alan il olma
özelliğinin de sona ermesine neden olmuştur. Ankara, Antalya ve Kocaeli,
İzmir’i net göçlerde geride bırakmıştır. İzmir’in ekonomik açıdan içinde
bulunduğu durgunluk, kamu yatırımlarından aldığı düşük pay, yüksek işsizlik
oranları bu sonuçta etkili olmuştur. İzmir’in net göç kazancının coğrafi
dağılışı incelendiğinde, sadece Marmara bölgesine göç verdiği; aldığı net
göçlerde ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin ağırlıklı yerinin artarak devam
ettiği görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Göç, Net Göç, İç Göç, İzmir, Türkiye

Kaynakça

• ALTAY, N. 2009. İzmir’de Hemşehri dayanışmasının Kent Kültürü Üzerindeki Etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• ÇAĞLAYAN, S. 2006. “Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 67-91.
• DARKOT, B. 1956. “Altıncı Genel Nüfus Sayımı”. Türk Coğrafya Dergisi,15-16:85-104.
• GEZİCİ, F., - KESKİN, B. 2005. "Interaction Between Regional Inequalities and Internal Migration in Turkey", ERSA Conference Papers.
• IŞIK, Ş. 1999. “İzmir'e yönelik göçlerin coğrafi boyutları” Türk Coğrafya Dergisi 34: 383-405. İstanbul.
• IŞIK, Ş. 2005. Türkiye’de kentleşme ve kentleşme modelleri. Ege Coğrafya Dergisi 14:57-71.
• IŞIK, Ş. 2009. “1995-2000 Döneminde İzmir'e yönelik göçler”. Türk Coğrafya Dergisi, 52: 9-16.
• İÇDUYGU, A. - SİRKECİ, İ. 1999. “Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde Göç Hareketleri”, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• KAHRAMAN, ÖZÖZEN, S. 2009, “Göç, gecekondulaşma ve entegrasyon: Antalya Örneği” V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiriler Kitabı s:165-174 Ankara
• KASARCI, R. 1996. “Türkiye’de Nüfus Gelişimi”. Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 5:247-266.
• KELEŞ, R., 1962. “Türkiye’de köylü nüfus ve şehirlere akın”. V. İskan ve Şehircilik Haftası Konferansları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No: 139-121, s. 58, Ankara.
• KOCAMAN, T. 2008. Türkiye’de İç Göçler ve Göç Edenlerin Nitelikleri (1965-2000). DPT. Ankara.
• ÖNGÖR, S. 1962. “1950-1960 Devresinde Türkiye de İç göçler” Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 17(3): 319-327.
• ÖNGÖR, S. 1965. “Türkiye'de İç Göçler Karşısında Yüzbinden Fazla Nüfuslu Şehirlerin Durumu”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 20 Sayı: 1.
• ÖZGÜR, E. M. 1998. Türkiye Nüfus Coğrafyası. Ankara.
• ÖZGÜR, E. M. 2003. “XXI. Yüzyılın başında Türkiye nüfusu”. Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma Ve Uygulama Merkezi Coğrafi Bilimler Dergisi 1:43-54, Ankara.
• PEKER, M. 1992. “Cumhuriyet Dönemi’nde İzmir Nüfusu”. Üç İzmir. Yapı Kredi Yayınları, s. 283-296, İstanbul.
• PEKER, M. 1993. Cumhuriyet Dönemi’nde İzmir nüfusu. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt:1 sayı: 3, s. 273-282, İzmir.
• PEKER, M. 1999. “Türkiye’de iç göçün değişen yapısı” 75 Yılda Köylerden Şehirlere. Tarih Vakfı Yayınları, S. 295-304, İstanbul. PEKER, M. 2015. Sahil Kasabasından Büyükşehire Evrimleşme Sürecinde İzmir’e Göç. İzmir Büyükşehir Belediyesi Yayınları. İzmir.
• SAĞLAM, S. 2006. “Türkiye’de Iç Göç Olgusu ve Kentleşme”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi 5: 33-44.
• SEVGİ, C. 1988. Kentleşme Sürecinde İzmir ve Gecekondular. İzmir Konak Belediyesi Kültür Hizmetleri. İzmir. SÖNMEZ, M. 1998. Bölgesel Eşitsizlik: Türkiye’de Doğu-Batı Uçurumu. İstanbul: Alan Yayıncılık. STILLWELL, J., vd. 2000. “Net migration and migration effectiveness: A comparison between Australia and the United Kingdom 1976-1996”. Journal of Population Research 17(1):17-38. SÜDAŞ, İ. 2004. “17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin Nüfus ve Yerleşme Üzerindeki Etkileri: Gölcük (Kocaeli) Örneği”. Ege Coğrafya Dergisi 13(1-2):73-91
• TEKELİ, İ. 2013. Göç ve Ötesi. (İlhan Tekeli Toplu Eserler 3) Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• TÜMERTEKİN, E. 1968. Türkiye’de İç Göçler. İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1371. İstanbul.
• YAKAR, M. 2009. “İller arası ve il içi göçlerde Afyonkarahisar Kenti (1975-2000)” Afyon Kocatepe Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi XI(1):141-163 YAKAR, M. 2012a. “Türkiye’de iç göçlerin ilçelere göre mekânsal analizi: 1995-2000 dönemi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt 9, Sayı 1. YAKAR, M. 2012b. “21. Yüzyılın ilk çeyreğinde Türkiye nüfusunda ne değişti”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 5 (21):382-402.
• YAKAR, M. 2013. “21. Yüzyılın başında Türkiye’de iller arası göçlerin mekansal ve istatistiksel analizi” Journal of World of Turks. 5 (3):239-263.
• YAKAR, M. 2015. “Türkiye’nin iç göç paterni: Kim nerede ikamet ediyor? Nereye kayıtlı?” Ege Coğrafya Dergisi, Sayı: 24 (1):15-38.
• YÜCEŞAHİN, M.M., ÖZGÜR, M. 2006. “Türkiye’nin güneydoğusunda nüfusun zorunlu yerinden oluşu: süreçler ve mekansal örüntü”. Coğrafi Bilimler Dergisi, 4 (2):15-35.
• TÜİK, 2005. Genel Nüfus sayımı 2000. Göç İstatistikleri.
• Bilim sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, OSB Bilgi Sitesi, (https://osbbs.sanayi.gov.tr/default.aspx). Erişim tarihi: 21 Eylül 2016.
• Kalkınma Bakanlığı, (http://www2.kalkinma.gov.tr/kamuyat/ilozet.html). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2017.