Yapay zeka, ve bunun alt dalları olan makine öğrenimi ve derin öğrenme medikal görüntüleme sistemlerinden yüz tanıma, otonom sürüş gibi bir çok farklı alanlarda kendini ispat etmiştir. Özellikle derin öğrenme modelleri günümüzde çok popüler olmuştur. Derin öğrenme modelleri yapısı itibariyle çok karmaşık olduğundan ötürü doğası gereği kara-kutu modellerine en iyi örneklerden birisidir. Bu durum yorumlanabilirlik ve açıklanabilirlik bağlamında son kullanıcıyı şüphe içerisinde bırakmaktadır. Bu nedenle, bu tür sistemlerin anlaşılabilir metotların açıklanabilir yapay zeka (AYZ) ile yapılması ihtiyacı son yıllarda yaygın olarak geliştirilmiştir. Bu bağlamda, çalışma neticesinde hibrid bir metot geliştirilmiş olup farklı derin öğrenme algoritmaları üzerinden yeni ve orijinal veri kümesi üzerinde sınıflandırma çalışması gerçekleştirilmiştir. Sınıflandırma doğruluğu %99,643 ile VGG16 mimarisi üzerinden Grad-CAM uygulaması gerçekleştirilmiş ve CLAHE metodu ile ön işlenen görüntülerin ısı haritaları çıkarılmıştır.
derin öğrenme CLAHE açıklanabilir yapay zeka koyun-keçi çiçek hastalığı
Bu çalışmanın gerçekleştirilmesi için desteklerini esirgemeyen Prof. Dr. Özlem Özmen’e ve danışman hocam Prof. Dr. Tuncay Yiğit’e teşekkür ederim.
Artificial intelligence and its sub-branches, machine learning and deep learning, have proven themselves in many different areas such as medical imaging systems, face recognition, autonomous driving. Especially deep learning models have become very popular today. Because deep learning models are very complex in nature, they are one of the best examples of black-box models. This situation leaves the end user in doubt in terms of interpretability and explainability. Therefore, the need to make such systems understandable methods with explainable artificial intelligence (XAI) has been widely developed in recent years. In this context, a hybrid method has been developed as a result of the study, and classification study has been carried out on the new and original dataset over different deep learning algorithms. Grad-CAM application was performed on VGG16 architecture with classification accuracy of 99.643% and heat maps of pre-processed images were obtained by CLAHE method.
deep learning CLAHE explainable artificial intelligence sheep-goat pox
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2022 |
Gönderilme Tarihi | 9 Ağustos 2022 |
Kabul Tarihi | 7 Eylül 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
Açık Dergi Erişimi (BOAI)
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.