Covid 19 Pandemisinin Ekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri: Yapısal Kırılmalı Birim Kök Analizi

Yıl 2021, , 204 - 222, 31.12.2021

M. Said Ceyhan , Ahmet Kamacı , Mehmet Akif Peçe

https://doi.org/10.35342/econder.1014540

Öz

Mart 2020’de artık pandemi olarak kabul edilen ve kısa sürede tüm dünyaya yayılan Covid-19 pandemisi tüm sektörleri etkilediği gibi turizm sektörünü de etkilemiştir ve belki de turizm sektörü bu pandemiden en çok etkilenen sektörlerden biri olmuştur. Yayılma hızı açısından diğer salgın hastalıklardan ayrılan Covid-19 salgını toplumsal hareketliliği sınırlamış ve turizmde hijyen ve güven sorununu ön plana çıkarmıştır. Bu çalışmada, 2013-2021 yıllarına ait aylık veriler yardımıyla Zonguldak, Karabük ve Bartın’da gelen turist sayısı, konut satış sayısı ve enflasyonun pandemiden ne şekilde etkilendiği yapısal kırılmalı birim kök testlerinden Vogelsang-Perron birim kök testleriyle incelenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre, 2020 yılı Mart ayında Türkiye’de ortaya çıkan pandeminin etkilerinin, Zonguldak ve Bartın’a gelen turist sayılarında kalıcı etki bıraktığı tespit edilmiştir. Konut satış sayısı ve enflasyon açısından ise, Bartın, Karabük ve Zonguldak’ta pandeminin konut satışları üzerinde ve enflasyon üzerinde geçici etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemi, TR81, Enflasyon, Vogelsang-Perron Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testi

Effects of Covid 19 Pandemic on Economic Indicators: Unit Root Analysis with Structural Breaks

Öz

The Covid-19 pandemic, which was accepted as a pandemic in March 2020 and spread all over the world in a short time, affected all sectors as well as the tourism sector, and perhaps the tourism sector has been one of the sectors most affected by this pandemic. The Covid-19 epidemic, which differs from other epidemic diseases in terms of its spread rate, limited social mobility and brought the hygiene and trust issues to the forefront in tourism. In this study, with the help of monthly data for the years 2013-2021, the number of tourists, housing sales and inflation in Zonguldak, Karabük and Bartın were examined by Vogelsang-Perron unit root tests, one of the structural break unit root tests. According to the results of the study, it was determined that the effects of the pandemic that emerged in Turkey in March 2020 left a lasting effect on the number of tourists coming to Zonguldak and Bartın. In terms of number of house sales and inflation, it was concluded that the pandemic had temporary effects on house sales and inflation in Bartın, Karabük and Zonguldak.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemic, TR81, Inflation, Vogelsang-Perron Unit Root Test with Structural Break

Kaynakça

• Acar, Y. (2020). Yeni Koronavirüs (Covid-19) salgını ve turizm faaliyetlerine etkisi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 7-21.
• Akbaba, M. (2020). Covid-19 salgını kapsamında turist yorgunluğunun turistlerin satın alma, tavsiye etme ve daha fazla ödeme niyetlerine etkisinin belirlenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6 (2), 225-240
• Alaeddinoğlu, F., & Rol, S. (2020). Covid-19 pandemisi ve turizm üzerindeki etkileri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), 233-258.
• Aydın, B., & Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (Covid-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), 93-115.
• Aydın, K., & Çatuk, C. (2021). Covid-19'un dünya ve Türkiye tedarik zinciri üzerine etkileri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 427-449.
• Aydın, B. ve Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (Covid-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6 (1), 93-115
• Atay, L. (2020). Covid-19 salgını ve turizme etkileri. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17 (1), 168-172.
• Bahar, O., & İlal, N. Ç. (2020). Coronavirüsün (Covid-19) turizm sektörü üzerindeki ekonomik etkileri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(1), 125-139.
• Baldwin, R., & Mauro, B. W. (2020). Thinking ahead about the trade. UK: Centre for Economic Policy Research. https://cepr.org/sites/default/files/news/COVID-19.pdf
• Behsudi, A. (2020). Wish you were here, Tourism-dependent economies are among those harmed the most by the pandemic. IMF, December 2020.
• Chien-Chiang Lee , Chun-Ping Chang & Pei-Fen Chen (2008) Do CO2 emission levels converge among 21 Oecd countries? New evidence from unit root structural break tests. Applied Economics Letters, 15:7, 551-556.
• Cinel, E. A. (2020). Covid-19’un küresel makroekonomik etkileri ve beklentiler. Politik Ekonomik Kuram, 4(1), 124-140.
• Damar, E., Özcan, C. C. ve Özmen, İ. (2021). Turizm şoklarının yapısal kırılmalı birim kök testleriyle analizi: Türkiye örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1): 660-677.
• Eroğlu, E. (2020). Covid-19’un ekonomik etkilerinin ve pandemiyle mücadele sürecinde alınan ekonomik tedbirlerin değerlendirilmesi. International Journal of Public Finance, 5(2), 211-236.
• Hall, C. M., Scott, D. & Gössling, S. (2020). Pandemics, transformations and tourism: be careful what you wish for. Tourism Geographies, 22(3), 577-598. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1759131
• ICAO. (2021). Effects of novel coronavirus (Covid‐19) on civil aviation: economic ımpact analysis. https://www.icao.int/sustainability/Documents/COVID-19/ICAO_Coronavirus_Econ_Impact.pdf
• IEA. (2021, Haziran). International Energy Agency. https://iea.blob.core.windows.net/assets/5e6b3821-bb8f-4df4-a88b-e891cd8251e3/WorldEnergyInvestment2021.pdf
• IMF. (2021, Nisan). International Monetary Fund. https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2021/03/23/world-economic-outlook-april-2021
• İbiş, S. (2020). Covid-19 salgınının seyahat acentaları üzerine etkisi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 85-98.
• İnal, S. (2016). Middle east respiratory syndrome-coronavirus (mers-cov) enfeksiyonu: Ortadoğu solunum yetmezliği sendromu-koronavirüs enfeksiyonu. Okmeydanı Tıp Dergisi(32), 37-45.
• Ivanov, D. (2020). Predicting the impacts of epidemic outbreaks on global supply chains: A simulation-based analysis on the coronavirus outbreak (COVID-19/SARS-CoV-2) case. Transportation Research Part E, 1-14. doi:https://doi.org/10.1016/j.tre.2020.101922
• Karim, W., Haque, A., Anis, Z., ve Ulfy, M. A. (2020). The movement control order (mco) for covid-19 crisis and its impact on tourism and hospitality sector in Malaysia. International Tourism and Hopitality Journal, 3(2), 1-7.
• Kasare, K. S. (2020). Effects of coronavirus disease (Covid-19) on tourism industry of India. Studies in Indian Place Names, 40(35), 362-365.
• Kayabaşlı, E. T. (2020). Covid-19'un tarımsal üretime etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 38-45.
• Kiper, V. O., Saraç, Ö., Çolak, O. ve Batman, O. (2020). Covid-19 salgınıyla oluşan krizlerin turizm faaliyetleri üzerindeki etkilerinin turizm akademisyenleri tarafından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (43): 527-551
• Krewski, D., & Saunders, P. (2016). Reviewing the history of pandemic influenza: understanding patterns of emergence and transmission. Pathogens, 5(4), 1-19. Li, J., Nguyen, T. H. H., ve Coca-Stefaniak J. A. (2020). Coronavirus impacts on post-pandemic planned travel behaviours, Annals of Tourism Research, Erişim: https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102964.
• Menegaki, A. N. (2020). Hedging feasibility perspectives against the Covid-19 for the international tourism sector. Preprints. Erişim: https://doi.org/10.20944/preprints202004.0536.v1
• Nakıboğlu, G. (2020). Covid-19 döneminde küresel tedarik zincirlerinde yaşananlar ve dönüşüm. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 1-16. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1370373
• Sözer, S. Ö. (2021). Türkiye'deki Salgın Hastalıkların Türk Ekonomisine Etkisi. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.İstanbul.
• Şanlı, O. (2020). Keynesyen model bağlamında Covid-19 pandemisinin küresel ekonomiye muhtemel etkileri: ABD ve Çin ekonomileri üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 597-634.
• Şen, M. A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) salgınının Türkiye’deki yemek firmalarında oluşturduğu etkinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Afet ve Risk Dergisi 3 (1), 89-100.
• Tayar, T., Gümüștekin, E., Dayan, K. Ve Mandi, E. (2020). Covid-19 krizinin Türkiye'deki sektörler üzerinde etkileri: Borsa İstanbul Sektör Endeksleri araştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 293-320.
• Türk, A., Ak, R., & Bingül, B. (2020). Tarihsel süreçte yaşanan pandemilerin ekonomik ve sosyal etkileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19, 612-632.
• UNCTAD. (2021). COVID-19 and tourism - An update. UNCTAD. https://unctad.org/system/files/officialdocument/ditcinf2021d3_en_0.pdf
• UNWTO. (2021). United Nations World Tourism Organization. https://unstats.un.org/unsd/ccsa/documents/covid19-report-ccsa_vol3.pdf
• Uslu, H.(2019). Türkiye’de dış borçların sürdürülebilirliği: yapısal kırılmalı bir analiz. Sakarya İktisat Dergisi, 8(4), 351-374.
• WHO. (2021, Haziran 30). World Health Organization. https://covid19.who.int/
• Wilson, M. E., ve Chen, L. H. (2020). Travellers give wings to novel coronavirus (2019-nCoV), Journal of Travel Medicine, 27(2), 1–3.
• Vogelsang, T. J. (1993). Unpublished Computer Program
• Vogelsang, T.J. and Perron, P. (1998). Additional Test for Unit Root Allowing for a Break inthe Trend Function at an Unknown Time. International Economic Review, 39, 1073-1100.