Mustafa Miyasoğlu’nda Gelenek ve Metinlerarasılık: Kerem ile Aslı’dan Bir Aşk Serüveni’ne

Yıl 2022, , 104 - 115, 25.10.2022

Murat Yusuf Önem , Selim Somuncu

https://doi.org/10.31465/eeder.1132622

Öz

Gelenek ve metinlerarasılık anlamlı bir ilişki kurarak birbirlerini çoğaltırlar. Geleneğin sürdürebilir olması ancak zamanın ruhuna uygun olarak dönüşmesi ile mümkündür. Mustafa Miyasoğlu, gelenekçi yönünün de etkisiyle metinlerarasılığa sıkça başvuran yazarlar arasındadır. Metinlerarasılık aracılığıyla aktarmak istediği değerlere ve kaynaklara göndermede bulunan yazar, yazdığı eserlerde Doğu’nun yanında Batı’ya da yer verir. Miyasoğlu özdeki değere yönelerek evrensel olana zaten ulaşabileceğimizin güvenini tesis etmeye çalışmaktadır. Önemli bir parçasını geleneğin oluşturduğu kültürel unsurların millet tarafından muhafaza edilmesinin ve gelecek nesle aktarılmasının ön koşulu, gelenek üzerinde birtakım güncellemeler yapılarak dolaşıma tekrar sokulmasıdır. Kerem ile Aslı Türk folkloru içinde en çok bilinen halk hikâyeleri arasındadır. Hikâyenin aşk ve onun için verilen mücadeleyi konu alması aynı temanın işlendiği diğer türlerde metinsel ilişkiyi kolaylaştırmaktadır. Miyasoğlu’nda Kerem ile Aslı hikâyesinin ilk izlerini Pancur öyküsünde buluruz. Daha sonra aynı izlek yazarın Bir Aşk Serüveni romanında da karşımıza çıkar. Her iki eserde de olay, kişiler, zaman ve mekân tamamen güncellenmiştir. Doğu-Batı, gelenek-modernizm ikilemi ve ideal gençlik arayışı aşk temasıyla paralel olarak işlenmektedir. Bu çalışmanın amacı; gelenek bağlamında gerek Pancur’daki gerekse Bir Aşk Serüveni’ndeki metinlerarası ilişkileri tespit etmektir. Bu modern aşk anlatılarında kavuşamamak artık aşkın önündeki en büyük engel değildir. Modernizm kendi sorunlarını üretmiştir ve aşk yeni imtihanlardan geçmek zorundadır.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Miyasoğlu, Gelenek, Metinlerarasılık, Kerem ile Aslı, Bir Aşk Serüveni

Kaynakça

• Abalı, N. (2009). “Türk Halk Hikâyesinde İlk Görüşte Aşk Motifi, Ensest Yasağı ve Egzogami”, Millî Folklor, S. (83), s. 97-102.
• Aktulum, K. (2014). Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık, Ankara: Kanguru Yayınları.
• Duymaz, A. (2001). Kerem ile Aslı Hikâyesi Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ecevit, Y. (2011). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Elçin, Ş. (2000). Kerem ile Aslı Hikâyesi (Araştırma-İnceleme), Ankara: Akçağ.
• Eliot, T. S. (2007). Edebiyat Üzerine Düşünceler, çev. Kantarcıoğlu, S., İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Ersoy, M. A. (2007). Safahat, haz. Akbaş A.V., Ankara: Beyan Yayınları.
• Fuzulî (2000). Leylâ ve Mecnun, haz. Doğan, M.N., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Karadeniz, O. (1994). “Bilim Din İlişkisi Üzerine”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. (8), s. 131-178.
• Kaplan, M. (1985). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3, Tip Tahlilleri, İstanbul: Dergâh Yayınları. Kolcu, A. İ. (2011). Edebiyat Kuramları, İstanbul: Salkımsöğüt Yayınları.
• Mevlâna (1991). Mesnevî, çev. İzbudak, V., Ankara: MEB Yayınları.
• Miyasoğlu, M. (1976). Geçmiş Zaman Aynası, İstanbul: Nakışlar Yayınevi.
• Miyasoğlu, M. (1980). Dönemeç, İstanbul: Elifbe Yayınevi.
• Miyasoğlu, M. (1981). Güzel Ölüm, İstanbul: Suffe Yayınları.
• Miyasoğlu, M. (1982). Muhacir, İstanbul: Suffe Yayınları.
• Miyasoğlu, M. (1995). Bir Aşk Serüveni, İstanbul: Ötüken.
• Miyasoğlu, M. (2009). Kaybolmuş Günler, Ankara: Akçağ, Yayınları.
• Öztekin, Ö. (2008). “Modern Türk Şiirinde Geleneği Yeniden Üreten Bir Şair Nazım Hikmet ve Metinlerarasılık”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S. 25(1), s. 129-150.
• Saussure, F. (1985). Genel Dilbilim Dersleri, çev. Vardar, B., Ankara: Birey ve Toplum Yayınları.
• Somuncu, S. (2016). “Metinlerarasılık ve Şiirde Gelenek Açısından Fuzuli ile Şukûfe Nihal Üzerine Bir İnceleme”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. (26)1, s. 59-73.
• Yalçın, A. (2011). Çağdaş Türk Romanı 1946-2000. Ankara: Akçağ Yayınları.