DORIS LESSING’İN “ON DOKUZ NUMARALI ODA” ÖYKÜSÜNDE ‘ODA’ İMGESİ: KADIN, ODA VE YARATICILIK KAVRAMLARINA PSİKANALİTİK BİR BAKIŞ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 17 - 25, 23.03.2020

Engin Bölükmeşe , Başak Öner

https://doi.org/10.31465/eeder.693358

Öz

Doris Lessing’in “On Dokuz Numaralı Oda” öyküsündeki ‘oda’ imgesinin, kadın ve yaratıcılık konularıyla birlikte ele alınıp incelendiği bu çalışmada, psikanalitik bir yaklaşım izlenmektedir. Lessing’in öyküsünün çıkış noktası olarak İngiliz feminist yazar Virginia Woolf’un “Kendine Ait Bir Oda” eseri gösterilmiştir. Ayrıca yazar Nihan Kaya’nın eserlerinde işaret ettiği üzere, her durumun ve nesnenin yatay ve dikey boyutlara sahip olması, olayların görünen haliyle okunmasının, eksik okumalara götüreceği anlamına gelir. Bu kabulle, Lessing’in öyküsündeki ‘oda’ imgesinin, ana karakterler Susan ve Matthew açısından dikey ve yatay düzlemde algılanmasının getirdiği farklı sonuçlar değerlendirilmiştir. ‘Oda’ ihtiyacı içerisindeki Susan karakterinin, yaratıcılığını ortaya çıkarabileceği dikey boyutta bir sancı yaşadığı anlaşılırken; Matthew karakterinin ‘oda’ imgesine yüklediği yatay boyuttaki anlamların ise öyküyü açıklayamayacak bir düzeyde olduğu görülmektedir. Kadın ve yaratıcılık konularının, ‘oda’ imgesi etrafında bir araya getirildiği bu çalışmada amaç, imgelerin dikey ve yatay boyutları ile birlikte algılanmasıyla okuyucuya kazandıracağı daha zengin okumalardır.

Anahtar Kelimeler

Doris Lessing, imgebilim, psikanalitik yöntem, yaratıcılık, kadın

Kaynakça

• Berger, John (2017). Görme Biçimleri, Çev. Yurdanur Salman, İstanbul: Metis Yayınları, 24. Baskı.
• Bölükmeşe, Engin (2012). “Paulo Coelho’nun ‘Simyacı’ Eserinde İmge Çözümlemesi”, IV. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Kongresi, Kırıkkale.
• Cogito (2018). Freud ve Kültür, Üç Aylık Düşünce Dergisi, S: 49, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 5. Baskı.
• Dyserinck, Hugo (2003). “Imagology and the Problem of Ethnic Identity”, Intercultural Studies, N:1, Spring (www.intercultural-studies.org/ICS1/Dyserinck.shtml.)
• Geçtan, Engin (2017). Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Metis Yayınları, 16. Baskı.
• Gürbilek, Nurdan (2015). Mağdurun Dili, İstanbul: Metis Yayınları, 4. Baskı.
• Lessing, Doris (2015). On Dokuz Numaralı Oda, Çev. Sinem Yazıcıoğlu, İstanbul: Can Yayınları, 2. Baskı.
• Kaya, Nihan (2015). Yazma Cesareti, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2. Baskı.
• Kaya, Nihan (2018). Fildişi Kuyu: Psikanalitik Edebiyat Eleştirisi ve Kadın, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Kızıler Emer, Funda (2012). “Die Imagologie als Arbeitsbereich der Komparatistik”, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 8.
• May, Rollo (2016). Yaratma Cesareti. Çev. Alper Oysal, İstanbul: Metis Yayınları, 3. Baskı.
• Ulağlı, Serhat (2006). İmgebilim Öteki’nin Bilimine Giriş, Ankara: Sinemis Yayınları.
• Woolf, Virginia (2017). Kendine Ait Bir Oda, Çev. İlknur Özdemir, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları, 17. Baskı.
• Yücel, Halime (2013). İmgeden Yoruma, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.