NATIONAL STRUGGLE AND NEWSPAPER OF HÂKİMİYET-İ MİLLİYE

Yıl 2021, Takvîm-i Vekâyi'den 1928 Yılına Süreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı, 56 - 65, 30.12.2021

Hüseyin Doğramacıoğlu

https://doi.org/10.31465/eeder.994191

Cited By: 1

Öz

Mustafa Kemal founded the Hâkimiyet-i Milliye newspaper in Ankara Ulus on January 10, 1920, and thus the newspaper began its publication life. Moving the printing house of İrade-i Milliye newspaper in Sivas to Ankara had a great contribution in the establishment of the newspaper. The machines of İrade-i Milliye were allocated to the Hâkimiyet-i Milliye newspaper and thus the newspaper was strengthened as technical equipment. Every copy in the newspaper was published with the directives of Mustafa Kemal and the final corrections were made by him. Thus, this newspaper became a legitimate publication of the National Struggle. In the articles published in the newspaper, the necessity of the National Struggle was emphasized and the necessity of the people's participation in and support of this National Struggle was explained. Well-known story and novelists such as Yakup Kadri, Halide Edip and Aka Gündüz were also occasionally publishing articles in the newspaper. In addition to Anatolian news, European news are also included in the newspaper; Thus, the view of the European public towards the National Struggle and Anatolia was announced to the public through the newspaper. By means of these news, the newspaper Hâkimiyet-i Milliye fulfilled its duty to create public opinion both at home and abroad. At the end of these efforts, the support of the people was received and the National Struggle was won.

MİLLİ MÜCADELE VE HÂKİMİYET-İ MİLLİYE GAZETESİ

Öz

Mustafa Kemal, 10 Ocak 1920’de Ankara Ulus’ta Hâkimiyet-i Milliye gazetesini kurmuş ve böylece gazete yayın hayatına başlamıştır. Gazetenin kurulmasında Sivas’taki İrade-i Milliye gazetesinin matbaasının Ankara’ya taşınmasının da büyük bir katkısı olmuştur. İrade-i Milliye’nin makineleri Hâkimiyet-i Milliye gazetesine tahsis edilmiş ve böylece gazete teknik teçhizat olarak güçlenmiştir. Gazetede her nüsha bizzat Mustafa Kemal’in direktifleri ile çıkıyor ve son düzeltmeler de bizatihi kendisi tarafından yapılıyordu. Böylece bu gazete Milli Mücadele’nin meşru bir yayın organı hâline gelmiş oluyordu. Gazetede yayınlanan yazılarda Millî Mücadele’nin gereği vurgulanıyor ve halkın Milli Mücadele’ye katılması ve bunu desteklemesi gerekliliği anlatılıyordu. Gazetede Yakup Kadri, Halide Edip, Aka Gündüz gibi tanınmış hikâye ve romancılar da ara sıra yazılar neşrediyorlardı. Bu doğrultuda gazetede zikredilen yazarların düşünceleri yayınlanmış ayrıca Anadolu havadisleri ve Avrupa haberlerine de yer verilmişti. Böylece Avrupa kamuoyunun Milli Mücadele’ye ve Anadolu’ya bakışı gazete vasıtasıyla halka duyuruluyordu. Bu haberler vasıtasıyla Hâkimiyet-i Milliye gazetesi, hem yurt içinde ve hem de yurt dışında kamuoyu oluşturma görevini ifa etmiş oluyordu. Bu çabalar sonunda halkın desteği alınmış ve Millî Mücadele kazanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Milli Mücadele, Hâkimiyet-i Milliye gazetesi, Mustafa Kemal Atatürk, işgaller ve Anadolu savunması

Kaynakça

• Adıvar, Halide Edip (1998). Türk’ün Ateşle İmtihanı II (İstiklâl Savaşı Hatıraları), Cumhuriyet Gazetesi Y., İstanbul
• Bayar, Celâl (1965). Ben de Yazdım, Millî Mücâdele’ye Gidiş, Sabah Yay. İstanbul
• Coşar, Ömer Sami (1963). Millî Mücadele Basını, Gazeteciler Cemiyeti Yay, İstanbul
• Ercilasun, Prof. Dr. Bilge (1995). İkinci Meşrutiyet Devrinde Tenkit, 1. Türkçü Tenkit, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara
• Ergeç, Zehra (2021). “Türlerin Şöleni: ‘Yalnızlar İçin Çok Özel Bir Hizmet’ Romanında Heteroglossia”, II. International Hazar Scientific Researches Conference, April 2021 Baku, Azerbaijan, Khazar University Press.
• Güner, Zekâi; Kabataş, Orhan (1990). Millî Mücadele Dönemi Beyannâmeleri ve Basını, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara 1990
• Heyet-i Tahririye, Hâkimiyet-i Milliye (Başyazı), 10 Kânûn-ı Sâni 1336 / Cumartesi, Numara 1, Sayfa 1, Sütun 1-2-3-4
• Kansu, Mazhar Müfit (1988). Erzurum’dan Ölümüne Kadar Mustafa Kemal’le Beraber, 3. Baskı, TTK Yay., C.I, Ankara
• Karabulut Mustafa (2012). “Yavuz Bülent Bakiler’in ‘Anadolu Gerçeği’ ve Faruk Nafiz’in ‘Sanat’ Şiirlerine Karşılaştırmalı Bir Bakış”, Türk Dili, C: CIII, S: 727, s.47-56, Ankara.
• Karabulut, Mustafa (2013). “Milli Edebiyat Döneminin Poetikasında Psikolojik Temayüller”, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı: 204, ss.1-13
• Nâdi, Yunus (1997). Kurtuluş Savaşı Anıları; Gazete, Dergi, Basın ve Yayın A.Ş. Yay., İstanbul
• Önder, Dr. Mehmet (1994), Millî Mücadele’nin Gazetesi Hâkimiyet-i Milliye Nasıl Çıkarıldı?, TTK Yay., Ankara
• Özlük, Nuran (2011). Siyasetten Edebiyata Türk Basınında Dergiler (1883-1957), Başlık Yayınları, İstanbul
• Şapolyo, Enver Behnan (1960). Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönüyle Basın, Güven Matbaası, Ankara
• Tekeli, Safa (2005). Atatürk ve Anadolu Basını, Anadolu Ajansı Yay., Ankara