Yabancılara Türkçe Öğretiminde Fiil Çatıları

Yıl 2021, , 113 - 122, 13.05.2021

Meral Doğru

https://doi.org/10.47948/efad.890864

Cited By: 2

Öz

Günümüzde dünyanın dört bir tarafında Türkçe öğretimi yapılmaktadır. Her geçen gün Türkçe öğrenen ve öğreten sayısı da artış göstermektedir. Dil öğretimi yapılırken okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerine ek olarak, yabancı dil öğrenenler hedef dilin gramerini de öğrenmelidir. Dilbilgisi esastır çünkü dilin gramerini ve kurallarını bilmeden bir dili tam olarak öğrenmek mümkün değildir. Dolayısıyla dilbilgisinin bir dilin temelini oluşturduğu söylenebilir. Temel ne kadar güçlü olursa, dil öğretimi o kadar hızlı ve kolay olacaktır. Günümüzde dilbilgisi, akıl yürütme ve tümdengelim kullanılarak geçmişte olduğundan daha yapıcı bir şekilde öğretilmektedir. Amaç sadece öğrenciye dilbilgisini öğretmek değil, hedef dilin doğru ve kurallı kullanılmasını sağlamaktır. Bu nedenle dilbilgisi ayrı bir ders olarak öğretilmemekte, normal derse dâhil edilmektedir. Dil bilgisi öğrenirken öğrencilerin en çok zorlandıkları konulardan birisi ise “Fiil Çatıları”dır. Özellikle birden çok fiil çatısı alan kelimelerin manalarının ayırt edilmesi de zorlanılan bir diğer unsurdur. Bu makalemizde de öğrencileri zorlamadan bu konuları nasıl öğretmemiz lazım, bu konuları öğretirken dikkat edilmesi gereken unsurlar nelerdir, çatıların birbirinden farkları nelerdir, hangi seviyede bu konunun öğretilmesi daha uygundur, çatıların anlam ve görevleri nelerdir, günlük hayatımızda nerelerde çatılara ihtiyaç duymaktayız gibi sorulara cevap aranmıştır. Yabancılara Türkçe öğretiminde ülkemizde ve dünyanın pek çok yerinde kullanılan beş farklı ders kitabı da incelenerek kitaplardaki çatı anlatımlarına ve hangi seviyede hangi çatıdan bahsedildiği üzerinde de durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

fiil çatıları, dil bilgisi öğretimi, yabancılara Türkçe öğretimi

Kaynakça

• Açık, F. (2013). Dil Politikaları Bağlamında Türkçenin Öğretimi (ss. 483-492), Yabancılara Türkçe Öğretimi, (Ed., M. Durmuş ve A. Okur), Grafiker Yayınları, Ankara.
• Açık, F. (2013). Türkçe Bağlamında Osmanlı İmparatorluğu Döneminden Günümüze Dil Politikaları, Yeni Türkiye. Sayı 54. Dil Özel Sayısı.
• Aksan, D. (2000). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 439
• Baleghizadeh, S. ve Oladrostam, E. (2011). Teaching Grammar For Active Use: A Framework For Comparison Of Three Instructional Techniques. TEEFLIN Journal: A Publication on the Teaching and Learning of English, 22(1).
• Barın E. (1994). Yabancılara Türkçenin Öğretimi Metodu. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 17, Ankara, 53-54.
• Barın, E. ve Demir, C. (2008). Türk Dil Bilgisi 2 Biçim Bilgisi, Öncü Kitap, Ankara (192- 212).
• Benzer, A. (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde İşlevsel Dil Bilgisi, Pegem Akademi, Ankara (47-51).
• Beydoğan, Ö. ve Şahin, A. (2002). Dil Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritası ve Düz Metne Dayalı Öğretim Materyallerinin Öğrencilerin Öğrenme Düzeyine Etkisinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1,3, Ankara.
• Demir, N ve Yılmaz, E. (2014). Türk Dili El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara (219-220).
• Duru, H. (2013). Yabancı Dil Türkçe Öğretiminde Yazılı, İşitsel, Görsel Araçlar ve Dil Öğretim Ortamları (ss. 395-412), Yabancılara Türkçe Öğretimi, (Ed., M. Durmuş ve A. Okur), Grafiker Yayınları, Ankara.
• Ercilasun, A.B. (2005). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayıncılık, Ankara.
• Gemalmaz, E. (2010). Türkçenin Derin Yapısı, Belen Yayınları, Ankara.
• Gencan, T. N. (2001). Dilbilgisi, Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Golynskaıa, A. ve Gürlek, M. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Dil Bilgisi Öğretimi (ss. 545-567), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Kuramlar, Yaklaşımlar, Etkinlikler (Ed., A. Şahin), Pegem Akademi, 2. Baskı, Ankara.
• Göçen, G ve Okur, A. (2013). Dil Bilgisi Eğitimi (ss. 333-356), Yabancılara Türkçe Öğretimi, (Editörler, M. Durmuş ve A. Okur), Grafiker Yayınları, Ankara.
• Güneş, F. (2016). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller, Pegem Akademi, Ankara, 279-280.
• Güzel, A., Barın, E. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Karahan, L. (2005). Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayıncılık, Ankara, 96.
• Ketrez, F. N. (2012). A Student Grammar of Turkish. New York: Cambridge University Press.
• Özbay, M. (2007). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II. Öncü Kitap, Ankara.
• Şen, E., Özgen, M. (2016). Türkçede Edilgen Çatı: Bilişsel Yaklaşım Çerçevesinde İşe-Dayalı Öğretim Materyali Önerisi (ss. 247-270), International Journal of Language Academy.
• Toklu, M. O. (2007). Dilbilimine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara, 9.
• Yağmur, K. (2013). Dil Öğretiminde Anadili, İkinci Dil ve Yabancı Dil Kavramları (ss. 181-200), Yabancılara Türkçe Öğretimi, (Ed., M. Durmuş ve A. Okur), Grafiker Yayınları, Ankara.
• Yaman, H. (2013). Dil Bilgisi Oyunları (ss. 241-245), Yabancılara Türkçe Öğretimi, (Ed., M. Durmuş ve A. Okur), Grafiker Yayınları, Ankara.
• Yıldız, Ü ve Tunçel, H. (2012). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Öneriler, Pegem Akademi, Ankara, 115-145.
• https://www.turkcede.org/yeni-ogrenenlere-turkce-ogretimi/dilbilgisi-anlatimlari/361-ettirgen-fiiller-oldurgan-fiiller.html