İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Setindeki Sözcük Listelerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2021 Yunus Emre ve Türkçe Yılı Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Özel Sayısı, 1 - 14, 13.05.2021

Sevgi Çalışır Zenci

https://doi.org/10.47948/efad.869597

Cited By: 1

Öz

Dil öğretimi sürecinin en önemli unsurlarından biri sözcük öğretimidir. İkinci dilde sözcük bilgisinin olmaması ya da yetersiz olması durumunda konuşma, yazma, okuduğunu ve dinlediğini anlamada sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Bu sorunlar öğreniciden kaynaklı olabileceği gibi ders kitabında yer alan sözcüklerden de kaynaklı olabilir. Yabancı dil olarak Türkçe alanında kişinin sözcük bilgisini ölçmeye dayalı bir araç kullanılmadığı/geliştirilmediği düşünüldüğünde sorunun ders kitabından kaynaklı olup olmadığını ölçmek, öğrencinin sözcük bilgisini ölçmekten daha kolay olacaktır. Çalışmada yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında yer alan sözcük listelerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Ders kitaplarını analiz etmek için en popüler ve doğru araç, değerlendirme kontrol listesidir. Çalışmada doğrulanmış ve güvenilir bir araç olduğu için Mukundan ve Kalajahi (2013) tarafından geliştirilen ders kitaplarını değerlendirilme kontrol listesi kullanılmıştır. İstanbul Yabancılar için Türkçe öğretim setinde ünite sonlarında yer alan sözcük listeleri temel alınarak sözcüklerin düzey ve ünitelere göre dağılımını, düzeye uygunluğunu, tekrarlanması/geri dönüştürülmesini ve bağlamlaştırılmasını ortaya koymak amacıyla doküman incelemesi yapılmıştır. İstanbul Yabancılar için Türkçe öğretim setinin sözcük listelerinde yer alan sözcüklerin ünite ve kitap boyunca tekrarlanması açısından geliştirilmesi, özellikle A1 düzeyinde sözcüğün bağlamlaştırılması için gerekli iyileştirmelerin yapılması faydalı olacaktır. Bu çalışma hem yabancı dil olarak Türkçe ders kitabı yazanlara hem de ders kitabı değerlendirme ölçütleri oluşturacak araştırmacılara katkı sağlayacaktır. Bu çalışma, sözcük düzeyinde ders kitaplarının iyileştirilmesi veya değiştirilmesi için bir referans olarak kullanılabilir. Türkçe öğreten kurumlar, çalışmanın bulgularını ders kitaplarının güçlü yönlerini ve zayıf yönlerini araştırmak ve öğrenciler için uygunluğunu göz önünde bulundurarak Türkçe öğrenme-öğretme materyallerini güncellemek için kullanabilir.

Anahtar Kelimeler

Ders kitabı, Sözcük değerlendirme ölçütleri, Yabancı dil olarak Türkçe, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe öğretim seti

Kaynakça

• Arslan, N., & Durukan, E. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarında söz varlığı unsurlarının incelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(4), 247-265.
• Avrupa Konseyi (2013). Diller için Avrupa ortak öneriler çerçevesi (2. bs.) (çev: Milli Eğitim Bakanlığı). Almanya: telc GmbH.
• Aydın, M. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders ve okuma kitaplarındaki kelime sıklığı ve seviyelere göre sözcük hazinesi çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bölükbaş, F. (2013). The effect of language learning strategies on learning vocabulary in teaching Turkish as a foreign language. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 55-68.
• Brown, C., & Payne, M. E. (March, 1994). Five essential steps of processes in vocabulary learning. TESOL Convention, Baltimore, M.D.
• Büyükikiz, K. K., & Hasırcı, S. (2013). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 145-155.
• Cohen, A. (1986). Forgetting Foreign Language Vocabulary. In B.Weltens, K.de Bot & T. Van Els (Ed.), Language Attrition In Progress (pp. 143-158). The Netherlands, Foris.
• Cunningsworth, A. (1995). Choosing Your Coursebook. London, Heinemann.
• Çelik, S. (2014). Yabancı dil olarak Almanca ve Türkçe öğretimi A1 ve A2 seviyesindeki ders kitaplarında kullanılan söz varlığının karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Demirel, Ö. (2014). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara, Pegem Akademi.
• Erdil, M. (2018). Türkiye Cumhuriyeti Yükseköğretim Kuruluna bağlı 209 üniversitede yabancılara Türkçe öğretimi. Journal of International Social Research, 11(60), 93-112.
• Göçen, G. (2016). Yabancılar için hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı ile Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatımlarındaki söz varlığı. Yayımlanmamış doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Hamzadayı, E., & Bayat, N. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde bağlamlaştırma stratejisinin sözcük öğrenimine etkisi. International Journal of Human Sciences, 12(1), 1440-1458.
• Harmer, J. (2012). The Practice Of English Language Teaching. England, Pearson.
• Harputoğlu, B. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe ve ana dil Türkçe ders kitaplarında öğrenme stratejilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Hasekioğlu, I. (2009). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözcük bilgisi öğretimi-Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe 1 serisinde sözcük öğretiminin değerlendirilmesi ve sözcük öğretimi için uygulama örnekleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Hutchinson, T. & Torres, E. (1994). The textbook as an agent of change. English Language Teaching Journal, 48(4): 315-328.
• Iwai, Y. (2010). Re-envisioning reading comprehension for English language learners. The Internet TESL Journal, 16(4), 16-19.
• Kilian, A. S. (1995). Learning vocabulary from context: effects of focusing attention on individual words during reading. Center for the Study of Reading Technical Report. no. 619. https://www.ideals.illinois.edu/handle/2142/17630
• McGrath, I. (2002). Materials Valuation And Design For Language Teaching. Edinburgh, Edinburgh University Press.
• Mukundan, J. & Ahour, T. (2010). A Review Of Textbook Evaluation Checklists Across Four Decades (1970-2008). In B. Tomlinson, & H. Masuhara, (Ed.), Research For Materials Development In Language Learning (pp. 336-352). London, Continuum International Publishing Group.
• Mukundan, J., Hajimohammadi, R., & Nimehchisalem, V. (2011). Developing an English language textbook evaluation checklist. Contemporary Issues in Education Research, 4(6), 21-27.
• Mukundan, J., & Kalajahi, S. A. R. (2013). Evaluation of Malaysian English language teaching textbooks. International Journal of Education and Literacy Studies, 1(1), 38-46.
• Nation, I.S.P. (2001). Learning Vocabulary In Another Language. Cambridge, Cambridge University Press.
• Nitsch, K.E. (1978). Structuring decontextualized forms of knowledge. Yayımlanmamış doktora tezi, Vanderbilt University, Nashville.
• Nunan, D. (2012). Research Methods In Language Learning. Cambridge, Cambridge University Press.
• Oxford, R., & Crookall, D. (1990). Vocabulary learning: A critical analysis of techniques. TESL Canada Journal 7(2), 09-30.
• Özdemirel, A. Y., & Dilidüzgün, Ş. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce ders kitaplarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı bağlamında değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 1464-1505.
• Pehlivan, A. (2003). Türkçe kitaplarında sözcük dağarcığını geliştirme sorunu ve çözüm yolları. Dil Dergisi, (122), 84-94.
• Pigada, M., & Schmitt, N. (2006). Vocabulary acquisition from extensive reading: a case study. Reading in a Foreign Language, 18(1), 1-28.
• Schwanenflugel, P. J., Stahl, S.A., & McFalls, E.L. (1997). Partial word knowledge and vocabulary growth during reading comprehension (Research Report No. 76). University of Georgia, National Reading Research Center.
• Seliger, H. W. (1991). Language Attrition, Reduced Redundancy And Creativity. In H. W.Seliger & R. M. Vago (Ed.), First Language Attrition (pp. 227-240). UK, Cambridge University Press.
• Stahl, S.A. (1991). Beyond The Instrumentalist Hypothesis: Some Relationships Between Word Meanings And Comprehension. In P. Schwanenflugel (Eds.), The Psychology Of Word Meanings (pp. 157-178). Hillsdale, Lawrence Erlbaum Associates.
• Stewick, E.W. (1996). Memory Meaning And Method. Massachusetts, Newbury House Publishers.
• Texas Education Agency. (2002) Promoting vocabulary development: components of effective vocabulary instruction [online]. Texas Reading Initiative Project. https://buildingrti.utexas.org/sites/default/files/booklets/redbk5.pdf
• Tomlinson, B. (2001). Materials Development. In R. Carter, & D. Nunan (Ed.), The Cambridge Guide to Teaching English To Speakers Of Other Languages (pp. 66-71). UK, Cambridge University Press.
• Tomlinson, B. (2014). Developing Materials For Language Teaching. London, Bloomsbury.
• Wallace, M. J. (1982). Teaching Vocabulary. London, Heinemann.
• Waring, R., & Takaki, M. (2003). At what rate do learners learn and retain new vocabulary from reading a graded reader? Reading in a Foreign Language, 15(2), 130-163.
• Weltens, B., & Grendel, M. (1993). Attrition of Vocabulary Knowledge. In R. Schreuder & B. Weltens (Ed.), The Bilingual Lexicon (pp. 135-156). Amsterdam, John Benjamin.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.