The Place of Topics of Kemalism and Turkish Culture in Sociology Subject Between 1924 – 2009

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 1, 223 - 243, 31.07.2019

Sevda Koç Akran

https://doi.org/10.12984/egeefd.465049

Öz

The main aim of this research is to determine the
transfer of Kemalism and Turkish Culture topics to new generations in high
school sociology lessons from 1924 to 2009. A document analysis, one of the
qualitative research methods, was used in the research. As a result of the
research, it was seen that the topics of Kemalism and Turkish culture were not
taken into consideration in the 1924 in the sociology teaching program, and
that the topics of Kemalism and Turkish culture were included in 1935 and 1957
teaching program. With regard to other findings in the research, there were no
indirect or direct references to Kemalism in the 1976 program; despite that the
topics of Kemalism and Turkish culture in the 1986 and 1995 programs were
intensively studied in the subjects. It has been reached that the rate of the
units in which Kemalism and Turkish culture topics take place decreased in 2009
program compared to Kemalism and Turkish culture units in 1995.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Sociology Lesson, Teaching Programs, Kemalism, Turkish Culture

1924-2009 Tarihleri Arasında Atatürkçülük ve Türk Kültürü Konularının Sosyoloji Dersindeki Yeri

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, 1924 yılından 2009
yılına kadar lise sosyoloji dersinde yer alan, Atatürkçülük ve Türk Kültürü
konularını belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan
doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda;1924 sosyoloji öğretim
programında Atatürkçülük ve Türk Kültürü konularının ele alınmadığı, 1935, 1957
programlarında ise, Atatürkçülük ve Türk Kültürü konularına yer verildiği
görülmüştür. Araştırmada elde edilen diğer sonuçlar ise; 1976 programında
Atatürkçülük konusuna dolaylı ve doğrudan hiç bir gönderme yapılmadığı, buna
karşın, 1986 ve 1995 programlarında Atatürkçülük ve Türk Kültürü konularının
derslerde yoğun bir şekilde ele alındığı, 2009 programında ise, Atatürkçülük ve
Türk Kültürü konularının yer aldığı ünitelerin, 1995 programındaki Atatürkçülük
ve Türk Kültürü ünitelerine göre, oranlarında azalma görüldüğü sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Sosyoloji Dersi, Öğretim Programları, Atatürkçülük, Türk Kültürü

Kaynakça

• Arslanoğlu, İ. (2001). Ortaöğretimde sosyoloji ders kitapları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 9(1), 67-80.
• Aslantürk, Z. ve Amman. M. T. (1992). Sosyolojiye giriş. Bolu: Çamlıca Yayınları.
• Başaran, İ.E. ( 2006). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. İstanbul: Ekinoks Eğitim Danışmanlık Hizmeti ve Basım Yayın Dağıtım.
• Başgöz, İ. (1995). Türkiye'nin eğitim çıkmazı ve Atatürk: Sorunlar-Çözüm Aramaları-Uygulamalar. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Beydoğan, H. Ö. (1988). Lise sosyoloji müfredat programının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bursalıoğlu, Z. (1992). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cicioğlu H. (1985). Türkiye Cumhuriyetinde ilk ve ortaöğretim. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Çağlayan, A. (2004). Eğitimde özlenen öğretmenler. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• Çimen, L. (1997). 1923’den Günümüze lise sosyoloji ders kitapları ve sosyalleştirme rolleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Demirel, Ö. (2010 ). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erdem, S. (2003). Sosyoloji. İstanbul: Fil Yayın Evi.
• Erden, M. (1998) . Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ergun, D. (1979). 100 sorudan sosyoloji el kitabı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Güleryüz, H. (2000). Eğitim programlarının dili ve yaratıcı öğrenme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Güngör, E. (1982). Dünden Bugünden Tarih, Kültür, Milliyetçilik. Ankara: Mayaş Yayınları.
• Kaplan, İ. (2002). Türkiye’de milli eğitim ideolojisi. İstanbul: İletişi Yayınları.
• Karakaya, Ş. (2004). Eğitimde program geliştirme çalışmaları ve yönelimler. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kurtkan, A.(1980). Sosyoloji. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
• MEB, (1952). Lise müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (1970). Lise müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (1973). Lise müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (2009). Ortaöğretim sosyoloji dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Mengüşoğlu, T.(1975). Lise müfredat programı hakkında düşünceler. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Meriç, C.(1974). Bu Ülke. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Meriç, C.(2002). Jurnal 2. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Merter, F. ve Yıldız, H.(2010). Cumhuriyetten günümüze lise programlarının Atatürk İlke ve İnkılâplarını genç nesillere benimsetmesi bakımından değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(20), 1-27.
• “Mukaddime” İçtimaiyat Mecmuası, 1917, Yıl 1, Sayı:1, S. 2.
• Tan, M. (1987). Ortaöğretim kurumlarında sosyoloji öğretimi. Ortaöğretim kurumlarında sosyal bilimler öğretimi ve sorunları. Ankara: TED Yayınları.
• T.C. Kültür Bakanlığı (1938). Lise programı. İstanbul: Devlet Basımevi
• T.C. Maarif Vekâleti (1956). Lise programı. Ankara: Maarif Basımevi.
• T.C. Maarif Vekâleti (1960). Lise programı. Ankara: Maarif Basımevi.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 4, Sayı 138, Yıl 1941.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 10, Sayı 450, Yıl 1947.
• Tebliğler Dergisi, Cilt, 17, Sayı, 816, Yıl 1954.
• Tebliğler Dergisi, Cilt, 20, Sayı, 976, Yıl 1957.
• Tebliğler Dergisi, Cilt, 22, Sayı, 1086, Yıl 1959.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 23, Sayı 1117, Yıl 1960.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 23, Sayı 1119, Yıl 1960.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 24, Sayı 1174, Yıl 1961.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 97, Sayı, 1900, Yıl, 1976
• Tebliğler Dergisi, Cilt 43, Sayı, 2062, Yıl, 1980.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 41, Sayı, 2104, Yıl, 1981.
• Tebliğler Dergisi, Cilt 56, Sayı, 2444, Yıl, 1995
• Tebliğler Dergisi, Cilt 56, Sayı, 2444, Yıl, 1995
• Tebliğler Dergisi, Cilt 34, Sayı, 2488, Yıl, 1998
• Tebliğler Dergisi, Cilt 78, Sayı, 2104, Yıl, 2007
• Tebliğler Dergisi, Cilt 73, Sayı, 2635, Yıl, 2009.
• Tebliğler Dergisi, Cilt73, Sayı, 2629, Yıl, 2010.
• Sadak, N. (1939). Sosyoloji. İstanbul: Maarif Matbaası.
• Ülken, H. Z. (1966). Dünya ve Türkiye’de sosyoloji öğretimi ve araştırmaları. İstanbul: Türk Sosyoloji Cemiyeti Yayınları.
• Uçan, A. (1989). Çağdaş eğitimde program geliştirme sürecine genel bir bakış. Eğitim Bilimleri Sempozyumu. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 15 – 17 Mayıs 1989, Malatya.
• Yazar, T. (2001). Lise sosyoloji öğretim programının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, H.A.(1938). Türkiye’de ortaöğretim. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Zabun, B. (2002). Türkiye’de ortaöğretimde sosyoloji öğretimi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 1340 (1924) Tarihli orta mektep ve lise müfredat programlarına zeyl. İstanbul: Devlet Matbaası.