Müziğin Toplumsal ve Göstergebilimsel Temelleri

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 2, 106 - 117, 01.08.2013

Önal Sayın Göknur Bostancı Ege

Öz

Kökeni  itibariyle danstan, seremoniden ve kutsaldan
ayrı düşünülemeyen, temelini oluşturan ses aracılığıyla sosyal aktörlerin
aralarında iletişime imkân veren müzik, bir tür iletişimsel araçtır. Diğer tüm
sanat biçimleri gibi, müzik de sosyal bağlamından soyutlanamaz. Her sanat eseri
bir göstergeler bileşimidir ve hem belirli bir tarihsel toplumsal bağlamda
-gerçekliğin dışında- bir dünya inşa eden bir özne, hem de inşa edilen
nesnedir. Müzik bir toplumsal bağlam içinde anlam kazanması bakımından
sosyolojinin konusudur. İçerdiği karmaşık göstergeler bakımından ise
göstergebilim için en zor alanlardan biridir. Müzik, sadece onu besteleyen
sanatçının ürünü değil, sanatçının zihninde bu ürünün ortaya çıkabilmesinin
gerisinde yatan fikirleri, düşünceleri, duyguları, beklentileri, vb. içeren
toplumun da ürünüdür. Göstergebilim çözümlemelerinde ortaya çıkan göstergeler
aracılığıyla müzik eserleri daha anlamlı bir biçimde okunma olanağına
kavuşmaktadır. Göstergebilimin kurucusu Ferdinand de Saussure’den başlayarak
Roland Barhes’a kadar birçok düşünür dil/söz, toplumsal/bireysel ikilikleri
arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya çalışmışlardır. İnsan, diğer sosyal
aktörlerle ve toplumla iletişim kurmasını olanaklı kılan dil yetisi gibi başka
yetilere de sahiptir ve müzik ve resim gibi sanatların dillerini kullanarak
kendisini ifade edebilmenin çeşitli yollarına başvurur.

Anahtar Kelimeler

müzik, toplum, sanat, gösterge

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

111K474

Social and Semiotic Foundations of Music

Öz

Music, which cannot be separated from dance,
ceremony and sacred by its origins, is a kind of communicative medium which
enables communication between social actors through the sound that forms the basis.
Like all other forms of art, music cannot be isolated from its social context.
Each work of art is a combination of signs and a subject that constructs a
world in a certain historical social context - out of reality - as well as an
object built. Music is the subject of sociology in terms of gaining meaning in
a social context. In terms of the complex indicators it contains, it is one of
the most difficult areas for semiotics. Music is not only the product of the
artist who composed it, but also the ideas, thoughts, emotions, expectations,
etc. that lie behind the emergence of this product in the artist's mind. is
also the product of the community. Through the indicators emerging in semiotic
analysis, music works can be read in a more meaningful way. Starting from
Ferdinand de Saussure, the founder of semiotics, to Roland Barhes, many
thinkers tried to reveal the relationship between language / word, social /
individual duality. Man has other abilities, such as language skills, which
enable him to communicate with other social actors and society, and uses
various ways of expressing himself using the languages of arts such as music
and painting.

Proje Numarası

111K474

Kaynakça

• Agawu, K. (1999) The challenge of semiotics. in Rethinking Music Eds:Nicholas Cook, Mark Everist Oxford University Press, NY.
• Agawu, K. (2008). Music as discourse: Semiotic adventures in romantic music: semiotic adventures in romantic music oxford studies in music theory. Oxford University Press, NY.
• Barthes, R. (2005). Göstergebilimsel serüven çev. Mehmet, Rifat , İstanbul, YKY yayınları,
• Lowinsky Edward, E. (1954). Music in the culture of the renaissance. Journal of the History of Ideas, 4, 509-553,
• Machabey, A. (1962). La musicologie. Presses Universitaires de France, Paris
• Oskay, Ü. (1995) . Müzik ve yabancılaşma, İstanbul, Der Yayınları,
• Rifat, M. (2008). XX. yüzyılda dilbilim ve göstergebilim kuramları. YKY yayınları. İstanbul.
• Tarasti, E. (2002). Signs of Music: A Guide to musical semiotics. Approaches to applied semiotics, 3, Walter de Gruyter, Berlin