Okul Öncesi Öğretmenlerinin Eğitim Felsefesi Eğilimleri ile Üst Düzey Düşünme Becerileri Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 3, 319 - 333, 29.10.2022

Şerife Hülya Kurt

https://doi.org/10.12984/egeefd.1085860

Öz

BBu araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefesi eğilimleri ile üst düzey düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Eğitim Felsefesi Eğilimleri Ölçeği, Marmara Eleştirel Düşünme ve Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada veriler Mersin ilinde okul öncesi öğretmeni olarak çalışan 213 öğretmenden toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS programının 22.0 yazılım paketi ile analiz edilmiştir. Araştırmada güvenirlik, doğrusallık ve normallik analizi dışında çalışmanın amacı doğrultusunda Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda yapılan korelasyon analizi ile okul öncesi öğretmenlerinin eğitim felsefesi eğilimleri ile üst düzey düşünme becerileri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada ilerlemeci ve yeniden kurmacı eğitim felsefesi eğilimlerinin üst düzey düşünme becerileri ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim felsefesi eğilimlerinden ilerlemeci ve yeniden kurmacı anlayışın üst düzey düşünme becerilerinin anlamlı birer yordayıcısı olduğu yapılan regresyon analizi ile tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları ilgili alanyazın kapsamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim felsefesi, Üst düzey düşünme, Düşünme becerileri, Eleştirel düşünme, Yaratıcı düşünme

The Relationship Between Preschool Teachers' Educational Philosophy Tendencies and Higher-Order Thinking Skills

Öz

In this study, it is aimed to examine the relationships between the educational philosophy tendencies of preschool teachers and their higher-order thinking skills. The research was designed in correlational survey model. Educational Philosophy Tendency Scale, Marmara Critical Thinking and Creative Thinking Tendency Scales were used as data collection tools in the research. In the study, data were collected from 213 teachers working as pre-school teachers in Mersin. The collected data were analyzed with the 22.0 software package of the SPSS program. In the study, Pearson Correlation Analysis and Regression analysis were performed in line with the purpose of the study, except for reliability, linearity and normality analysis. As a result of the study, it was determined that there was a significant relationship between preschool teachers' educational philosophy tendencies and higher-order thinking skills. In the research, it was concluded that progressive and reconstructive educational philosophy tendencies were related to higher-order thinking skills. It was determined by the regression analysis that the progressive and reconstructive understandings, which are among the educational philosophy tendencies of preschool teachers, are significant predictors of higher-order thinking skills. The results of the study were discussed within the scope of the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Educational philosophy, Higher-order thinking, Thinking skills, Critical thinking, Creative thinking

Kaynakça

• Ağdacı, G. (2018). Öğretmenlerin eğitim felsefeleri eğilimi ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi, Bartın. https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/417 adresinden elde edildi.
• Akdere, N. (2012). Türkiye’de öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri, eleştirel düşünme öğretimine yönelik tutumları ve öz yeterlik seviyeleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12614436/index.pdf adresinden elde edildi.
• Akpur, U. (2020). Critical, reflective, creative thinking and their reflections on academic achievement. Thinking Skills and Creativity, 37, 100683. doi: 10.1016/j.tsc.2020.100683
• Aktamış, H. ve Ergin, Ö. (2007). Bilimsel süreç becerileri ile bilimsel yaratıcılık arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 11-23.
• Alkın-Şahin, S., Tunca, N. ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlkogretim Online, 13(4), 1473-1492.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., … Wittrock, M. C. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing. A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. New York: Longman.
• Aybek, B. ve Aslan, S. (2017). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 373-385.
• Aytaç, A., & Uyangör, N. (2020). A relational study of pre-service teachers' epistemological beliefs, educational philosophy tendencies and teaching-learning conceptions. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 15(4), 49-68. doi: 10.29329/epasr.2020.323.3
• Balakrishnan, M., Nadarajah, G. M., Vellasamy, S., & George, E. G. W. (2017). Enhancement of higher order thinking skills among teacher trainers by fun game learning approach. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 10(12), 3954-3958. doi: 10.5281/zenodo.1339696
• Ballı, A. ve Özgenel, M. (2021). Öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimlerini etkileyen örgütsel bir faktör: Okul kültürü. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(112), 36-50. doi: 10.29228/ASOS.47591
• Barnet, S., & Bedau, H. A. (2011). Critical thinking, reading, and writing: A brief guide to argument. (8rd ed.) Boston: Bedford/St. Martins.
• Baş, G. (2016). Öğretmenlerin eğitim felsefesi inançları ile öğretme-öğrenme anlayışları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 40(182), 111-126. doi: 10.15390/EB.2015.4811
• Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Investigation of teacher candidates' learning approaches, learning styles and critical thinking dispositions. Elementary Education Online, 9(2), 679-693.
• Brookhart, S. M. (2010). How to assess higher-order thinking skills in your classroom. Virginia: ASCD.
• Carlson, J. W. (2008). Understanding our being: Introduction to speculative philosophy in the perennial tradition. Washington D.C.: CUA Press.
• Çelik, R.,ve Orçan, F. (2016). A study on prospective teachers’ educational beliefs/öğretmen adaylarının eğitim inançları üzerine bir çalışma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 63-77.
• Cemaloğlu, N. (2017). Eğitim sisteminde öğretmenliğin rolü ve özellikleri. Ç. Özdemir ve S. Arslangilay (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş (4. baskı) içinde (ss. 233-255). Ankara: Pegam Akademi Yayıncılık.
• Cennamo, K., Baum, L., Newbill, P., & Finn, T. (2012, March). Teaching to develop critical and creative thinking skills. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 3553-3557). Waynesville, NC: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
• Cevizci, A. (2011). Eğitim felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New Jersey. Lawrence Erlbaum Associates.
• Cohen, J. (1992). A power primer. Psychological Bulletin, 112, 155-159.
• Conti, G. J. (2007). Identifying your educational philosophy: Development of the philosophies held by instructors of lifelong-learners (PHIL). Journal of Adult Education, 36(1), 19-35.
• Churches, A. (2008). Bloom's taxonomy blooms digitally. Tech & Learning, 1, 1-6.
• Dewey, J. (2008). Okul ve toplum. (H. A. Başman, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Dillon, J., & Scott, W. (2002). Perspectives on environmental education-related research in science education. International Journal of Science Education, 24(11), 1111-1117. doi: 10.1080/09500690210137737
• Doğanay, A. (2017). Üst düzey düşünme becerilerinin öğretimi. A. Doğanay (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri (11. baskı) içinde (ss, 328-380). Ankara: Pegem Akademi.
• Driver, R., Asoko, H., Leach, J., Scott, P., & Mortimer, E. (1994). Constructing scientific knowledge in the classroom. Educational Researcher, 23(7), 5-12. doi: 10.3102/0013189X023007005
• Fairweather, E., & Cramond, B. (2010). Infusing creative and critical thinking into the curriculum together. Nurturing Creativity in the Classroom, 113-141.
• Fatmawati, A., Zubaidah, S., & Mahanal, S. (2019). Critical thinking, creative thinking, and learning achievement: How they are related? In Journal of Physics: Conference Series 1417(1), 012070. doi: 10.1088/1742-6596/1417/1/012070
• Fisher, A. (1998). Thinking about thinking: Developing metacognition in children. Early Child Development and Care, 141(1), 1-15.
• Fischer, S. C., & Spiker, V. A. (2000). A framework for critical thinking research and training. Report Prepared for the US Army Research Institute. Anacapa Sciences Inc., USA: Santa Barbara, California.
• Forehand, M. (2010). Bloom’s taxonomy. Emerging Perspectives on Learning, Teaching, and Technology, 41(4), 47-56.
• Gangal, M. ve Öztürk, Y. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında istenmeyen davranışlar ve başa çıkma yolları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 1100-1118. doi: 10.14689/issn.2148-624.1.7c.3s.9m
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update (10th ed.) Boston: Pearson.
• Gül, V. (2003). John Dewey’in Türkiye eğitim sistemine etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi İstanbul. https://www.proquest.com/docview/2579094300?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true adresinden elde edildi.
• Gürkan, T., & Koran, N. (2014). Examination of the pre-school education program for children aged 36-72 months in terms of including children’s right to participation. Journal of Teacher Education and Educators, 3(2), 203-226.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective (Vol. 7). Upper Saddle River: Prentice Hall.
• Häkkinen, P., Järvelä, S., Mäkitalo-Siegl, K., Ahonen, A., Näykki, P., & Valtonen, T. (2017). Preparing teacher-students for twenty-first-century learning practices (PREP 21): A framework for enhancing collaborative problem-solving and strategic learning skills. Teachers and Teaching, 23(1), 25-41. doi: 10.1080/13540602.2016.1203772
• Hayırsever, F. ve Oğuz, E. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 757-778. doi: 10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326596
• Heisner, M. J., & Lederberg, A. R. (2011). The impact of Child Development Associate training on the beliefs and practices of preschool teachers. Early Childhood Research Quarterly, 26(2), 227-236. doi: 10.1016/j.ecresq.2010.09.003
• Hitchcock, D. (2018). Critical thinking. Retrieved from https://plato.stanford.edu/entries/critical-thinking/
• Horng, J. S., Hong, J. C., ChanLin, L. J., Chang, S. H., & Chu, H. C. (2005). Creative teachers and creative teaching strategies. International Journal of Consumer Studies, 29(4), 352-358. doi: 10.1111/j.1470-6431.2005.00445.x
• Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Kaya, S. (2009). Okul yöneticilerinin eğitim felsefesi akımlarını benimseme düzeylerine ilişkin ampirik bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 12, 181-200.
• Karakum, T. ve Koçer, H. (2020). Farklı eğitim modeli uygulayan okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin eğitim programlarının değerlendirilmesine ilişkin görüşleri. Turkish Studies-Educational Sciences, 15(1), 239-260. doi: 10.29228/TurkishStudies.39392
• Kefi, S., Çeliköz, N. ve Erişen, Y. (2013). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanım düzeyleri. Eğitim ve öğretim araştırmaları dergisi, 2(2), 300-319.
• Kesgin, A. (2016). Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Dewey pragmatizmi ile Türk eğitim sistemi ilişkisi. Journal of Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(2).
• Korkmaz, Ö. (2009). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-13.
• Kuru, N. (2020). Geçmişten günümüze Türkiye’de okul öncesi eğitim programları N. Kuru (Ed.), Okul öncesi eğitim programları içinde (ss. 55-87). Ankara: Eğiten Yayıncılık.
• Kutlu, Ö., Doğan, C., & Karakaya, İ. (2010). Öğrenci başarısının belirlenmesi performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Levin, T., & Waldmany, R. (2005). Changes in educational beliefs and classroom practices of teachers and students in rich technology-based classrooms. Technology, Pedagogy and Education, 14(3), 281- 308. doi: 10.1080/14759390500200208
• Livingston, M. J., McClain, B. R., & Despain, B. C. (1995). Assessing the consistency between teachers’ philosophies and educational goals. Education, 116(1), 124-129.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden elde edildi.
• Meral, S. E. ve Şahin, F. T. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcı düşünme eğilimleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 311-331. doi: 10.26466/opus.580091
• Mosier, R. D. (1952). Progressivism in education. Peabody Journal of Education, 29(5), 274-281. doi: 10.1080/01619565209536351
• Neisworth, J. T., & Buggey, T. J. (1993). Behavior analysis and principles in early childhood education. Approaches in Early Childhood Education, 113-135.
• National Association for the Education of Young Children [NAEYC]. (2003). Early childhood, curriculum, assessment and program evaluation. https://www.naeyc.org/sites/default/files/globally-shared/downloads/PDFs /resources/position-statements/pscape.pdf adresinden 07 Kasım 2021 tarihinde alınmıştır.
• Noddings, N. (2020). Eğitim felsefesi. (R. Çelik, çev.) Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• O’Neal, L. J., Gibson, P., & Cotten, S. R. (2017). Elementary school teachers’ beliefs about the role of technology in 21st-century teaching and learning. Computers in the Schools, 34(3), 192-206.
• Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (2014). Eğitim program- temeller, ilkeler ve sorunlar. (A. Arı, çev.) Konya: Eğitim Yayınevi.
• Özduman, K. T. ve Güngör Aytar, F. (2017). Okul öncesi sınıflarında çocuğun katılım hakkının çocukların ve öğretmenlerin görüşlerine göre incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), 29-47. doi: 10.14686/buefad.263554
• Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 394-422.
• Özgenel, M., & Çetin, M. (2017). Marmara Yaratıcı Düşünme Eğilimleri Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46(46), 113-132.
• Paul, R., & Elder, L. (2013). Kritik düşünce (E. Aslan ve G. Sart, çev.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Phillips, D. C. (2014). Encyclopedia of educational theory and philosophy. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Püsküllüoğlu, E. I. ve Altinkurt, Y. (2018). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile örgütsel muhalefet davranışları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 897-914. doi: 10.16986/HUJE.2018037422
• Rideout, G. W. (2006). Educational beliefs and the learning environment. Academic Exchange Quarterly, 10(2), 67-71.
• Saifer, S. (2018). Hot skills: Developing higher-order thinking in young learners (3rd ed.). St. Paul, MN: Redleaf Press.
• San, İ. (2004). Sanat ve eğitim, yaratıcılık, temel sanat kuramları, sanat eleştirisi yaklaşımları. Ankara: Ütopya Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2006). Eğitimin felsefi temelleri. C. Celep (Ed.), Eğitim bilimine giriş (3. baskı) içinde (ss. 74-96). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şendil, C. ve Kaymakçı, G. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Education Sciences, 10(2), 66-83. doi: 10.12739/NWSA.2015.10.2.1C0633
• Şimşek, A., & Kartal, S. (2019). Türkiye eğitim sisteminin amaçlarında felsefi akımlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (65).
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.) New Jersey: Pearson Education Inc. p1-983.
• Topses, G. (2015). Eğitimin felsefi temelleri. L. Küçükahmet (Ed.), Eğitim bilimine giriş (10. baskı) içinde (ss. 24-44). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tupas, J. B., & Pendon, G. P. (2016). College teachers’ educational philosophy: A step towards improving teaching performance. IRA-International Journal of Education & Multidisciplinary Studies, 3(3), 384-401. doi: 10.21013/jems.v3.n3.p12
• Türkdoğan, M. ve Özgenel, M. (2021). Öğretmenlerin yaratıcı düşünme eğilimleri ile okul iklimi arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 190-213. doi: 10.19160/ijer.815200
• Vartuli, S. (2005). Beliefs: The heart of teaching. YC Young Children, 60(5), 76-86.
• Wiles, J., & Bondi, J. (2002). Curriculum development. Upper Saddle River, NJ: Merrill.
• Winch, C. (2012). For philosophy of education in teacher education. Oxford Review of Education, 38(3), 305-322. doi: 10.1080/03054985.2012.693299
• Zohar, A., & Dori, Y. J. (2003). Higher order thinking skills and low-achieving students: Are they mutually exclusive? The Journal of the Learning Sciences, 12(2), 145-181. doi: 10.1207/ S15327809JLS1202_1