The Relationship Between Self-Control and Phubbing in Adolescents: The Mediating Role of Social Media Addiction

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 87 - 100, 31.07.2024

Dilara Vuslat Erdem , Zeynep Şimşir Gökalp

https://doi.org/10.12984/egeefd.1388373

Öz

The objective of this research was to examine the interrelationships among self-control, social media addiction, and phubbing in adolescents. Furthermore, the study aimed to test a mediating model that analyzed the role of social media addiction in the relationship between self-control and phubbing. The independent variable of this study is self-control, the dependent variable is phubbing and the mediator variable is social media addiction. The sample of the research consisted of 623 adolescents between the ages of 12-18 who were enrolled in secondary and high schools in Mersin and Konya. The sample was divided into 320 girls (51.4%) and 303 boys (48.6%). The data was analyzed through correlation and mediation tests, and the significance of the indirect effect was determined through the use of the bootstrapping method. The results of the study showed that there is a negative and statistically significant relationship among self-control and both phubbing and social media addiction. On the contrary, a significant and positive relationship was detected between phubbing and social media addiction. The mediation test revealed that social media addiction partially mediated the relationship between self-control and phubbing. The findings are discussed within the context of the relevant literature and suggestions are presented.

Anahtar Kelimeler

Self-Control, Phubbing, Social Media Addiction, Puberty

Ergenlerde Öz-Kontrol ve Sosyotelizm Arasındaki İlişki: Sosyal Medya Bağımlılığının Aracı Rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı ergenlerde öz-kontrol, sosyal medya bağımlılığı ve sosyotelizm arasındaki ilişkileri incelemektir. Ayrıca öz-kontrol ve sosyotelizm arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılığının rolünü içeren aracı modeli test etmektir. Bu araştırmanın bağımsız değişkeni öz-kontrol, bağımlı değişkeni sosyotelizm ve aracı değişkeni sosyal medya bağımlılığıdır. Araştırma 2021-2022 yılları arasında Mersin ve Konya'daki ortaokul ve liselerde öğrenim gören 12-18 yaş arası 623 [320 (%51.4) kız, 303 (%48.6) erkek] ergenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler korelasyon analizi ve aracılık testi ile analiz edilmiştir. Dolaylı etkinin anlamlılığını test etmek için bootstrapping yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öz-kontrol ile sosyotelizm ve sosyal medya bağımlılığı arasında negatif yönlü anlamlı ilişki bulunurken, sosyotelizm ve sosyal medya bağımlılığı arasında pozitif yönlü anlamIı ilişki bulunmuştur. Gerçekleştirilen aracılık testi sonucunda öz-kontrol ve sosyotelizm arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılığı kısmi aracı role sahip olduğu bulunmuştur. Başka bir ifadeyle öz-kontrol hem doğrudan hem de sosyal medya bağımlılığı aracılığıyla sosyotelizmi yordamaktadır. Bulgular, ilgili literatür kapsamında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öz-Kontrol, Sosyotelizm, Sosyal Medya Bağımlılığı, Ergenlik

Kaynakça

• Aktan, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 405-421. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.379886
• Alexander, C. M. (2012). Facebook usage and academic achievement of high school students: A quantitative analysis, theses and dissertations, Pepperdine University, Malibu.
• Alkaya, Ö. (2020). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı, umut ve denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Al-Menayes, J. (2015). Social media use, engagement and addiction as predictors of academic performance. International Journal of Psychological Studies. 7(4), 86-94.
• Al-Saggaf, Y., & O' Donnell, S. B. (2019). Phubbing: perceptions, reasons behind, predictors, and impacts. Human Behavior and Emerging Technologies, 1(2), 132-140. doi: 10.1002/hbe2.137
• Álvarez Menéndez, M., & Moral Jiménez, M. D. L. V. (2020). Phubbing, uso problemático de teléfonos móviles y de redes sociales en adolescentes y déficits en autocontrol. Health and Addictions/Salud y Drogas.
• Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current Addiction Reports, 2(2), 175-184.
• Argan, M., Köse, H., Özgen, C., & Yalınkaya, B. (2019). Do sports, take photo and share: Phubbing, social media addiction and narcisism of body builders. European Journal of Physical Education and Sport Science, 5(9), 79-94.
• Arıcak, T. (2022). Dijital oyun bağımlılığı ciddi bir sorun. Yeşilay Dergisi, 1065, 8-11.
• Atış-Akyol, N. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarda bağlanma ile sosyal yetkinlik, kaygı, öfke ve öz-kontrol değişkenlerinde akran ilişkilerinin aracı rolü, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, İ. E. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımları üzerine bir araştırma: Anadolu Üniversitesi örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 373-386.
• Barker, V. (2009). Older adolescents' motivations for social network site use: The influence of gender, group identity, and collective self-esteem. Cyber Psychology & Behavior, 12(2), 209-213.
• Baumeister, R. F., Vohs, K. D., & Tice, D. M. (2007). The strength model of self-control. Current Directions of Psychological Science, 16(6), 351-355.
• Benvenuti, M., Błachnio, A., Przepiorka, A. M., Daskalova, V. M., & Mazzoni, E. (2020). Factors related to phone snubbing behavior in emerging adults: The phubbing phenomenon. In The psychology and dynamics behind social media interactions (pp. 164-187). IGI Global Press.
• Bheo, D. L., Lerik, M. D. C., & Wijaya, R. P. C. (2020). Self-Control with social media addiction in students of SMA Negeri 3 Kota Kupang. Journal of Health and Behavioral Science, 2(4), 290-304. https://doi.org/10.35508/jhbs.v2i4.2827
• Bilgin, M. (2018). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik bozukluklar arasındaki ilişki. The Journal of International Scientific Researches, 3(3), 237-247.
• Brevers, D., & Turel, O. (2019). Strategies for self-controlling social media use: Classification and role in preventing social media addiction symptoms. Journal of Behavioral Addictions, 8(3), 554-563. doi: 10.1556/2006.8.2019.49
• Brkljačić, T., Šakić, V., & Kaliterna-Lipovčan, L. J. (2018, 7-8 December). Phubbing among Croatian students. Protection and Promotion of the Well-Being of Children, Youth, and Families: Selected Proceedings of the 1st International Scientific Conference of the Department of Psychology at the Catholic University of Croatia, Zagreb, Hırvatistan.
• Büyükgebiz-Koca, E. (2019). Akıllı telefon bağımlılığı ve sosyotelizm üzerine bir yazın taraması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 399-411.
• Caplan, S. E. (2005). A social skill account of problematic Internet use. Journal of Communication, 55(4), 721-736. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2005.tb03019.x
• Caplan, S. E., & High, A. C. (2007). Online social interaction, psychosocial well‐being, and problematic Internet use. Internet addiction: A handbook and guide to evaluation and treatment, 35-53. doi: 10.1002/9781118013991.ch3
• Casey, B. J., & Caudle, K. (2013). The teenage brain: Self control. Current Directions in Psychological Science, 22(2), 82-87. doi: 10.1177/0963721413480170
• Chotpitayasunondh, V., & Douglas, K. M. (2016). How “phubbing” becomes the norm: The antecedents and consequences of snubbing via smartphone. Computers in Human Behavior, 63, 9-18.
• Çalışır, G. (2015). Kişilerarası iletişimde kullanılan bir araç olarak sosyal medya: Gümüşhane Üniversitesi iletişim fakültesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 10(3), 115-144.
• Dan, H., Bae, N., Koo, C., Wu, X., & Kim, M. (2015). Relationship of smartphone addiction to physical symptoms and psychological well-being among nursing students: Mediating effect of internet ethics. Journal of Korean Academy of Nursing Administration, 21(3), 277-286.
• David, M.E., & Roberts, J.A. (2017). Phubbed and alone: Phone snubbing, social exclusion, and attachment to social media. Journal of the Association for Consumer Research, 2(2), 155–163.
• Demirhan, P. (2021). Büyükşehirlerde sosyal medya bağımlılığının dürtüsellikle olan ilişkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Doğan, U., ve Tosun, N.İ. (2016). Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımının sosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(22), 100-128.
• Duckworth, A. L. (2011). The significance of self-control. Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(7), 2639-2640. https://doi.org/10.1073/pnas.1019725108
• Ekşi, H., Turgut, T., & Sevim, E. (2019). The mediating role of general procrastination behaviors in the relationship between self-control and social media addiction in university students. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(3), 717-745.
• Ektiricioğlu, C., Arslantaş, H., & Yüksel, R. (2020). Ergenlerde çağın hastalığı: Teknoloji bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(1), 51-64.
• Ellis, W. E., Dumas, T. M., & Forbes, L. M. (2020). Physically isolated but socially connected: Psychological adjustment and stress among adolescents during the initial COVID-19 crisis. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du comportement, 52(3), 177.
• Fang, J., Wang, X., Wen, Z., & Zhou, J. (2020). Fear of missing out and problematic social media use as mediators between emotional support from social media and phubbing behavior. Addictive Behaviors, 107, 106430. doi: 10.1016/j.addbeh.2020.106430
• Finkenauer, C., Engels, R. C. M. E., & Baumeister, R. F. (2005). Parenting and adolescent externalizing and internalizing problems: The role of self-control. International Journal of Behavioral Development, 29, 58-69.
• Forgas, J. P., Baumeister, R. F., & Tice, D. M. (2009). Psychology of self-regulation: Cognitive, affective, and motivational processes. Psychology Press.
• Geng, Y., Gu, J., Wang, J., & Zhang, R. (2021). Smartphone addiction and depression, anxiety: The role of bedtime procrastination and self-control. Journal of Affective Disorders, 293, 415-421. doi: 10.1016/j.jad.2021.06.062
• George, D., & Mallery, P. (2022). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge Press.
• Griffiths M. D. (2001). Sex on the internet: Observations and implications for internet sex addiction. The Journal of Sex Research. 38, 333-342. doi: 10.1080/00224490109552104
• Griffiths, M. D. (2013). Social networking addiction: Emerging themes and ıssues. Journal of Addiction Research & Therapy, 4(5). doi: 10.4172/2155-6105.1000e118
• Guessouma, S. B., Lachala, J., Radjacka, R., Carretiera, E., Minassiana, S., Benoita, L., & Moroa, M. R. (2020). Adolescent psychiatric disorders during the COVID-19 pandemic and lockdown. Psychiatry Research, 1-6.
• Güney, M., & Taştepe, T. (2020). Ergenlerde sosyal medya kullanımı ve sosyal medya bağımlılığı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 183-190.
• Habermann, J. (2021). Self-control and social media addiction (Facebook): a quantitative analysis. Available at SSRN 3875633. doi:10.2139/ssrn.3875633
• Isrofin, B., & Munawaroh, E. (2021). The effect of smartphone addiction and self-control on phubbing behavior. Jurnal Kajian Bimbingan Dan Konseling, 6(1), 15-23.
• Karadağ, E., Tosuntaş, S. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Şahin, B. vd. (2015). Determinants of phubbing, which is the sum of many virtual addictions: A structural equation model. Journal of Behavioral Addictions, 4(2), 60-74.
• Karadağ, E., Tosuntaş, Ş. B., Erzen, E., Duru, P., Bostan, N., Mızrak-Şahin, B. vd. (2016). Sanal dünyanın kronolojik bağımlılığı: Sosyotelizm (phubbing). Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 3(2), 223-269.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Karaş, B. (2019). Boş zaman aktivitesi olarak sosyal medya kullanımını tercih eden bireylerin gelişmeleri kaçırma korkusu, sosyotelizm, kişilik ve sosyal bağlılık düzeylerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kaşıkcı, F., Denli, Ö. S., & Güney-Karaman, N. (2021). Gençlerde sosyal medya bağımlılığı ve sosyal dışlanma: öz-kontrolün aracılık rolünün değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 8(1), 147-159.
• Kaygusuz, C. 2013. Psikolojik ihtiyaçlar ve internet bağımlılığı. M. Kalkan & C. Kaygusuz (Edt.), İnternet bağımlılığı: Sorunlar ve çözümler (s. 164-193). Anı Yayıncılık.
• Krasnova, H., Abramova, O., Notter, I., & Baumann, A. (2016, 15 Haziran). Why phubbing is toxic for your relationship: Understanding the role of smartphone jealousy among “Generation Y” users. Twenty-Fourth European Conference on Information Systems (ECIS), İstanbul, Turkey.
• Kwon, M., Lee, J. Y., Won, W. Y., Park, J. W., Min, J. A. vd. (2013). Development and validation of a smartphone addiction scale (SAS). PloS one, 8(2), e56936.
• Latifa, R., Mumtaz, E. F., & Subchi, I. (2019, 4-6 November). Psychological explanation of phubbing behavior: Smartphone addiction, emphaty and self control. In 2019 7th International Conference on Cyber and IT Service Management (CITSM), Jakarta, Endonesia.
• Modecki, K. L., Uink, B., & Barber, B. L. (2018). Antisocial behaviour during the teenage years: Understanding developmental risks. Trends and Issues in Crime and Criminal Justice, 556, 1-14.
• Moffitt, T. E., Arseneault, L., Belsky, D., Dickson, N., Hancox, R. J., Harrington, H. vd. (2011). A gradient of childhood self-control predicts health, wealth, and public safety. Proceedings of the national Academy of Sciences, 108(7), 2693-2698. doi: 10.1073/pnas.1010076108
• Nakamura, T. (2015). The action of looking at a mobile phone display as nonverbal behavior/communication: A theoretical perspective. Computers in Human Behavior, 43, 6875. https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.10.042
• Nazlıgül, M. D., & Yılmaz, A. E. (2019). Oyun bağımlılığı ve egzersiz bağımlılığına davranışsal bağımlılık çerçevesinden bakış. Bağımlılık Dergisi, 20(2), 97-108.
• Nebioğlu, M., Konuk, N., Akbaba, S., & Eroğlu, Y. (2012). The investigation of validit and reliability of the Turkish version of the Brief Self-Control Scale. Bulletin of Clinical Psychopharmacology, 22(4), 340-351.
• Niu, G., Yao, L., Wu, L., Tian, Y., Xu, L., & Sun, X. (2020). Parental phubbing and adolescent problematic mobile phone use: The role of parent-child relationship and self-control. Children and Youth Services Review, 116, 105247.
• Özgenel, M., Canpolat, Ö., & Ekşi, H. (2019). Ergenler için sosyal medya bağımlılığı ölçeği (ESMBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(3), 631‒664.
• Purba, A. W. D., & Istiana, N. S. W. (2019, 17 December). The correlation between self-control and social media addiction (Instagram) in SMA harapan 1 medan. In Proceedings of the 2nd International Conference of Science Education in Industrial Revolution (ICONSEIR 2019), North Sumatra, Indonesia.
• Ritonga, R. S., & Kiram, Y. (2018, 12-14 November). Contribution of self-control and social skills on the tendency social media addiction. In International Conferences on Educational, Social Sciences and Technology, Padang, Indonesia.
• Sağar, M. E. & Özçelik, T. (2022). Ergenlerde duygu düzenleme ve yaşam doyumunun sosyal medya bağımlılığı üzerindeki yordayıcı rolü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 493-511.
• Sağar, M. E. (2021). Predictive role of cognitive flexibility and self-control on social media addiction in university students. International Education Studies, 14(4), 1-10. doi: 10.5539/ies.v14n4p1 Self-esteem and marital status as moderators. Current Psychology, 40(7), 3365-3375.
• Shapira, N. A., Lessig, M. C., Goldsmith, T. D., Szabo, S. T., Lazoritz, M., Gold, M. S. vd. (2003). Problematic internet use: proposed classification and diagnostic criteria. Depression and Anxiety, 17(4), 207-216. doi: 10.1002/da.10094
• Shaw, M., & Black, D. W. (2008). Internet addiction. CNS Drugs, 22(5), 353-365.
• Sinha, R. (2008). Modeling stress and drug craving in the laboratory: Implications for addiction treatment development. Addiction Biology, 14(1), 84-98.
• Sistek-Chandler, C. (2012). Connecting the digital dots with social media and web 2.0 technologies. Journal of Research in Innovative Teaching, 5(1), 78-86.
• Subrahmanyam, K., & Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42(168), 659-667.
• Şata M, Çelik İ, Ertürk Z, Taş U. E. (2016). Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği’nin (ATBÖ) Türk lise öğrencileri için uyarlama çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1),156-169.
• Şimşir Gökalp, Z., Saritepeci, M., & Yıldız Durak, H. (2022). The relationship between self control and procrastination among adolescent: The mediating role of multi screen addiction. Current Psychology, 1-12.
• Tahiroğlu, A.Y., Çelik, G.G., Fettahoğlu, Ç., Yıldırım, V., Toros, F.,Avcı, vd. (2010). Psikiyatrik bozukluğu olan ve olmayan ergenlerde problemli internet kullanımı. Nöropsikiyatri Arşivi: İstanbul, 47(3), 241-246.
• Tangney, J. P., Baumeister, R. F. & Boone, A. L. (2004). High self-control predicts good adjustment, less pathology, better grades and interpersonal success. Journal of Personality, 72(2), 271-324. doi: 10.1111/j.0022-3506.2004.00263.x
• Toker, B. ve Tuncay, N. (2020). Statistical analysis of Turkish speaking students’ phubbing behaviors. Journal of Computer and Education Research, 8 (16), 526-544. https://doi.org/10.18009/jcer.739492
• Tsai, C. C., & Lin, S. S. (2003). Internet addiction of adolescents in Taiwan: An interview study. Cyber Psychology & Behavior, 6(6), 649-652. doi: 10.1089/109493103322725432
• Tutgun Ünal, A. (2015). Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ulus, L., (2018). Ergen çocukları için yaşam kısıtlamaları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 516-537.
• Uyar, P. (2022). Hemşirelik öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve aile iletişiminin sosyotelist olma ve sosyotelizme maruz kalma durumlarına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ünalan, D., & Yıldırım, O. (2020). Dijital yerlilerin sosyotelizm (phubbing) eğilimlerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(1), 276-297. doi: 10.19145/e-gifder.644279
• Vall-Roqué, H., Andrés, A., & Saldaña, C. (2021). The impact of COVID-19 lockdown on social network sites use, body image disturbances and self-esteem among adolescent and young women. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 110, 110293.
• Vanden-Abeele, M. M., Antheunis, M. L., & Schouten, A. P. (2016). The effect of mobile messaging during a conversation on impression formation and interaction quality. Computers in Human Behavior, 62, 562-569. doi: 10.1016/j.chb.2016.04.005
• Wang, X., Zhao, F., & Lei, L. (2021). Partner phubbing and relationship satisfaction:
• Woods, H. C., & Scott, H. (2016). Sleepyteens: Social media use in adolescence is associated with poor sleep quality, anxiety, depression and low self-esteem. Journal of Adolescence, 51, 41-49. doi: 10.1016/j.adolescence.2016.05.008
• Wu, A. M., Cheung, V. I., Ku, L., & Hung, E. P. (2013). Psychological risk factors of addiction to social networking sites among Chinese smartphone users. Journal of Behavioral Addictions, 2(3), 160-166. doi: 10.1556/jba.2.2013.006
• Yücekaya, H. B. (2019). İnternet oyun oynama bozukluğu, akılcı olmayan inançlar, başa çıkma stratejileri ve öz-denetim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İbn Haldun Üniversitesi, İstanbul.