USAGE OF ROY MODEL iN WOMEN'S ADAPTA TION TO POSTPARTUM PERIOD

Yıl 2017, Cilt: 33 Sayı: 1, 180 - 190, 01.01.2017

Gözde Demirsoy Horta Hilmiye Aksu Sevgi Özsoy

Öz

Nursing is a health discipline consisting of theory, philosophy, concepts, theories and models. The nursing interventions should be based on theories and models and scientific knowledge. The expertise of the nurses give health care to the people. Therefore, know al/ about the human response and to evaluate the need to provide holistic care for it. Many changes in the postpartum period make it difficult to adapt parenting and human relationships. Roy's adaptation model includes of human, health, environment and nursing. Roy's adaptation model includes concepts of human, health, environment and nursing. This article it attempts to explain that the adapta in of the woman in postpartum period with Roy's adaptation model. Despite the fact that woman is in need of care has been taken care from every area according to Roy's model. These are detailed in the model according to Roy's adaptation model. in this article, one of the present problems ofa woman in the postpartum period was tried to be explained by considering Roy adaptation model adaptation areas physiological adaptation field, Self concept of adaptation, Role function adaptation, Mutual commitment adaptation .

Anahtar Kelimeler

Postpartum, Nursing, Si ster Ca/lista, Roy Model

KADININ POSTPARTUM DÖNEME UYUMUNDA ROY'UN ADAPTASYON MODELİNİN KULLANIMI

Öz

Hemşirelik teori, felsefe, kavram, kuram ve modellerden oluşan bir sağlık disiplinidir. Hemşirelikte yapılan girişimlerin kuram ve modellerle temellendirilmesi gerekmektedir. Hemşirelerin temel uzmanlık alanı insana sağlık bakımı vermektir. Bu nedenle insana dair tüm tepkileri bilmesi ve değerlendirebilmesi buna yönelik bütünsel bir bakım vermesi gerekmektedir. Postpartum dönemdeki kadında meydana gelen pek çok değişiklik ebeveynlik ve insan ilişkilerine uyumunu zorlaştırmaktadır. Roy'un adaptasyon modeli insan, sağlık, çevre ve hemşirelik kavramlarını içermektedir. Kuramın kavramlarında insan, çevre, sağlık ve hemşireliğin olması, hemşirelik girişimlerinin kuramlar üzerine temellendirilmesini kolaylaştırmaktadır. Bu makalede Roy'un adaptasyon modeli ile kadının postpartum döneme uyumu açıklanmaya çalışılmıştır. Lohusanın gereksinimi olan alanlarda bakım verilmesine rağmen Roy'un modeline göre her alandan birer tanı incelenmiştir. Bu tanılar Roy'un adaptasyon modeline göre detaylandırılmıştır. Bu makalede, Roy Adaptasyon Modeli uyum alanları, fizyolojik uyum alanı, benlik kavramı uyum alanı, rol fonksiyon uyum alanı, karşılıklı bağlılık uyum alanı postpartum dönemdeki bir kadının mevcut sorunları arasından birer tanesi ele alınarak açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Postpartum, Hemşirelik, Sister Callista, Roy, Kuram

Kaynakça

• Andrews, HA., Roy, C. Esseantials of The Roy Adaptation Model. Norwalk, CT: Appleton 1991; 2(1):2- 25.
• Başer, M., Mucuk, S., Korkmaz, Z. Postpartum Dönemde Anne ve Babaların Yenidoğan Bakımına İlişkin Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005; 14(1): 54-58.
• Beydağ, KD. Doğum Sonu Dönemde Anneliğe Uyum ve Hemşirenin Rolü. TAF Preventive Medicine Bulletin 2007; 6(6): 479-484.
• Fawcett, J. Contemporary Nursing Knowledge Analysis and Evaluation of Nursing Modelsand Theories. Second Edition. F.A. Davis Company. Philadelphia 2005; 25-40.
• Gölbaşı, Z., Koç G. Kadınların Postpartum İlk 6 Aylık Süredeki Emzirme Davranışları ve Prenatal Dönemdeki Emzirme Tutumunun Emzirme Davranışları Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2008; 2(1): 16-31.
• Güngör, İ., Gökyıldız, Ş., Nahcivan, NÖ. Sezeryan Doğum Yapan Bir Grup Kadının Doğuma İlişkin Görüşleri ve Doğum Sonu Erken Dönemde Yaşadıkları Sorunlar. İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 53(1):17-24.
• Güleç, D., Kavlak, O., Sevil Ü. Ebeveynlerin Doğum Sonu Yaşadıkları Duygusal Sorunlar ve Hemşirelik Bakımı. Journal of Education and Research in Nursing 2014; 11(1): 54-63.
• Kiehl, EM., White, MA. Maternal Adaptation During Childbearing in Norway, Sweden and United States. Scandinavian Journal of Caring Sciences 2003; 17(2):96-103.
• McEven, M., Wills, EM. Theoretical Basic for Nursing. 2th ed, Lippicott Williams ve Wilkins. United States 2006; 196–9.
• Özkaraman, A., Özer, S., Alparslan, GB. Romatoid Artritli Bir Vakanın Hemşirelik Bakımında Roy Adaptasyon Modelinin Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 1(3): 13 - 152.
• Pektekin, Ç. Hemşirelik Felsefesi Kuramlar-Bakım Modelleri ve Politik Yaklaşımlar. Medikal Sağlık ve Yayıncılık, İstanbul, 2013;111-118.
• Philips, K. Sister Callista Roy: Adaptation Model, Nursing Theorists and Their Work. 7th Tomey & M.R., Maryland. Alligood Mosby; 2010.
• Pridham, K., Lytton, D., Chang, A., Rutledge, D. Early Postpartum Transition: Progress in Maternal Identity and Role Attainment. Research in Nursing & Health 1991; 14(1): 21–31.
• Pridham, K., Chang, A. What Being The Parent Of A Newbaby Is Like: Revision of An Instrument. Research in Nursing & Health 1989; 12(5): 323–329.
• Roy, C. Extending The Roy Adaptation Model To Meet Changing Global Needs. Nursing Science Quarterly2011; 24(1): 345-351.
• Roy, C.TheRoy Adaptation Model. 3rd ed. UpperSaddleRiver: Pearson Prentice Hall Health. New Jersey 2009;35–50.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı. Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi, Ankara:925; 2014
• Sert, E. Erkal, Y., Oran N. Ebelikte Roy Adaptasyon Model’inin Antenatal Değerlendirmede Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 3(4): 1147-1160.
• Top, F., Erbil, N., Yılmaz, A. (2005). Gebelerin Değişen Beden İmajlarıyla İlgili Tutumlarının İncelenmesi. IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongre Kitabı Ordu. Başak Matbaacılık; 2005. 260-269.
• Türkoğlu, N., Çelik, A., Pasinlioğlu T. Annelerin Doğum Sonrası Sosyal Destek İhtiyaçlarının ve Alınan Desteğin Belirlenmesi. Journal of Education and Research in Nursing 2014; 11(1): 18-27.
• Ursavaş, F., Karayurt, Ö., İşeri, Ö. (2014). Meme Kanseri Nedeniyle Meme Koruyucu Cerrahi Yapılan Bir Hastaya Roy Uyum Modeline Temellendirilmiş Hemşirelik Yaklaşımı.The Journal of Breast Health 2014; 10: 134-140.
• Vicdan, AK. Hemşirelik Bakımında Model Kullanımına Bir Örnek: Modifiye Radikal Mastektomi Olmuş Bir Bayanın, Roy‟un Adaptasyon Modeline Göre İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;3(2): 106-118.