ADAPTATION OF SELF-EFFICACY SCALE IN CLINICAL PERFORMANCE SCALE INTO TURKISH AND EXAMINATION OF PSYCHOMETRIC PROPERTIES

Yıl 2016, Cilt: 32 Sayı: 3, 100 - 117, 01.11.2016

Ayten Zaybak

Öz

Objective: This study was conducted for the purpose of determining the validity and reliability o f the Self-Sufficiency Scale in Clinic Performance.Materials and Method: This study was conducted as a methodological study in Ege University, Nursing Faculty. The universe of the study consists of the 2nd, 3rd, and 4th Grade students studying at the Nursing Faculty in 2013-20İ4 Academic Year. 227 students, who were contacted, constituted the sampling o f the study. The "Individual's Introductory Form", and "Self-Sufficiency Scale in Clinical Performance" SSSCP were used to collect the data. The SPSS i 6.0 and LİSREL 8.54 program were used in the analysis of the data. The translate/re-translate method was used for the language validity o f the SSSCP, and the Kendall Agreement Coefficient was calculated for the content validity. The Factor Analysis and Verimax Conversion Techniques were used for the structural validity of the scale; the Pearson Moments Multiplication Correlation Analyses were used for the criterion validity. In order to determine whether the items o f the scale were discriminative or not, the Item Analysis Technique was used. The Alpha Internal Consistency Coefficient was calculated for the reliability of the scale, and the Test-Retest Correlations were investigated.Results: At the end of the study, the scale item factor loads of the SSSCP were found to be between .64 and .88. In addition, 4 factors sub-dimensions were determined as "Data Collection", "Diagnosis and Planning", "Application" and "Evaluation", which explained the 78.23% of the total variance of the scale. It was also determined that the Cronbach Alpha Coefficient of the SSSCP was .98; and the test-retest correlations in the total scale was r=.97; the sub-dimensions test-retest correlations were between .87 and .99; the relation between the test-retest measurements was in the positive direction and statistically meaningful at a further level p.05 .Conclussion: At the end of this study, it has been concluded that the Turkish version of the SSSCP is valid and reliable. Therefore it has been determined that the SSSCP, which is in the form of equally spaced numerical scaling, consisting of total 37 items, and having four sub-dimensions like the "data collection" dimension; the "diagnosis and planning" dimension; the "application" dimension; and the "evaluation" dimension, may be used in evaluating the self-sufficiencies of the nursing students in clinical performances

Anahtar Kelimeler

Clinical performance, self-sufficiency, validity, reliability, nursing

KLİNİK PERFORMANSTA ÖZ-YETERLİK ÖLÇEĞİ'NİN TÜRKÇE'YE UYARLANMASI VE PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Amaç: Bu araştırma, Klinik Performansta Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenirliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Metadolojik bir çalışma olarak gerçekleştirilen bu araştırma, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2013-2014 öğretim yılında Hemşirelik Fakültesinde öğrenim gören 2. 3. ve 4. sınıf öğrencileri N=590 oluşturmuştur. Araştırma için ulaşılabilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden 227 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında; "Birey Tanıtım Formu" ve "Klinik Performansta Öz-Yeterlik Ölçeği" KPÖYÖ kullanılmıştır. Verilerinin analizinde SPSS 16.0 ve LİSREL 8.54 paket programı kullanılmıştır. KPÖYÖ'nin dil geçerliliği için çeviri/tekrar çeviri yöntemi kullanılmış, kapsam geçerliliği için Kendall uyuşum katsayısı hesaplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için Faktör Analizi ve Varimax Döndürme teknikleri; ölçüt geçerliği için Pearson Momentler Çarpımı korelasyon analizleri kullanılmıştır. Ölçek maddelerinin ayırt edici olup olmadıklarının belirlenmesi için madde analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliği ile ilgili olarak alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmış ve test-tekrar test korelasyonlarına bakılmıştır.Bulgular: Araştırma sonucunda, KPÖYÖ'nin ölçek madde faktör yüklerinin .64 ile .88 arasında olduğu bulunmuş, ölçeğin toplam varyansın yüzde 78.23'ünü açıklayan "Veri toplama" "Tanılama ve planlama" "Uygulama" "Değerlendirme" olmak üzere 4 faktör alt boyut elde edilmiştir. "KPÖYÖ"nin toplam Cronbach Alfa katsayısının .98 olduğu ve test-tekrar test korelasyonlarının toplam ölçekte r=.97, alt boyutlar test-tekrar test korelasyonlarının .87 ile .99 arasında olduğu, test-tekrar test ölçümleri arasındaki ilişkinin pozitif yönde, istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı olduğu p.05 saptanmıştır.Sonuç: Bu araştırmanın sonucunda, KPÖYÖ'nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır. Böylelikle toplam 37 maddeden oluşan, "veri toplama" "tanılama ve planlama" "uygulama" ve "değerlendirme olmak üzere dört alt boyutu bulunan, eşit aralıklı sayısal ölçeklendirme tipinde olan KPÖYÖ'nin hemşirelik öğrencilerinin klinik performanstaki öz yeterliklerinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek bir ölçek olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Klinik performans, öz yeterlik, geçerlilik, güvenirlik, hemşirelik

Kaynakça

• Acar T. Öz-Yeterlilik (Self-Efficacy) Kavramı Üzerine. 2007. http:/ /www. parantezegitim. net /Bilgi_Bank/Oz_ yeterlik_T.Acar_.pdf (Erişim:02.12.2013).
• Akın Ü, Akın A, Abacı R. Öz-Duyarlık Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Self-Compassıon Scale: The Study Of Validıity and Reliability. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2007;33: 01-10.
• Aksayan S, Gözüm S. Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber I: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil Uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi 2002; 4(1):9-14.
• Arslan S, Öztunç G. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı ve Astım Yorgunluk Ölçeği’nin Geçerlilik ve Güvenirliği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2013; 1: 48-60
• Bandura A. Self-efficacy. Encyclopedia of Human Behavior. Cilt 4. V.S. Ramachaudran (Ed). New York. Academic Press; 1994; s. 71-81.
• Bandura A. Self-efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review 1977; 84 (2):191-215.
• Baydur H, Eser E. Uygulama: Yaşam kalitesi ölçeklerinin psikometrik çözümlenmesi. Sağlıkta Birikim; 2006; 1(2): 99-123.
• Bray C, Nash K, Robin D ve ark. Validation of Measures Of Middle Schooler’s Self-Efficacy for Physical and Emotional Health and Academic Tasks. Research in Nursing & Health. 2003; 26:376-386.
• Britner SL. Motivation in High School Science Students: A Comparison of Gender Differences in Life. Physical and Earth Science Classes. Journal of Research in Science Teaching 2008; 45(8):955-970.
• Burckhardt CS, Bjelle A. A Swedish Version of the Short-Form McGill Pain Questionnaire. Scandinavian Journal of Rheumatology 1994; 23(2): 77-81.
• Büyüköztürk Ş, Akgün Ö, Özkahveci Ö ve ark. Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 2004; 4 (2): 207­ 239.
• Büyüköztürk Ş, Çakmak E, Akgün Ö ve ark. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 15. Baskı, Ankara: Pegem A. Yayıncılık; 2013. 101-185
• Büyüköztürk Ş. Veri Analizi El Kitabı. Pegem A. Yayıncılık. Ankara; 2004. 179-94
• Büyüköztürk Ş. Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Güz 2002; Sayı: 32. 470-483.
• Carlson ED. A Case Study in Translation Methodology Using the Health-Promotion Lifestyle Profile II. Public Health Nursing 2000; 17(1):61-70.
• Cheraghi F, Hassani P, Yaghmaesi F ve ark. Developing a Valid and Reliable Self-Efficacy in Clinical Performance Scale. International Nursing Review 2009; 56:214-22.
• Çam MO, Baysan L. Tutum Ölçeği Hazırlamada Nitel ve Nicel Adımlar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2010; 2(5):9-71.
• Çapık C, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014;17(3):196-205.
• Doni N, Şimşek Z, Gürses G ve ark. Özer M. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz Etkililik-Yeterlik Düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4(2):1-3.
• Erbinç S. Psikiyatrik Derecelendirme Ölçekleri ve Klinik Çalışmalarda Kullanımı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2000; 10(2):109-116.
• Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 30 (3):211-216.
• Erefe İ. Veri Toplama Araçlarının Niteliği. İçinde: Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. Erefe İ, Editör. HEMAR-GE Yayınları. No:1; 2002; s:169-188.
• Fadıloğlu Ç, Aksu T. İyi Ölüm Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2013;29(1);1-15.
• Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber II; Psikometrik Özellikler ve Kültürlerarası Karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 1:3-14.
• Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber II: Psikometrik Özellikler ve Kültürlerarası Karşılaştırma. Hemşirelik Araştırma Geliştirme Dergisi 2002; 4(2): 9-20.
• Gözüm S. Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeği’nin Türkçe Formunun Yapı Geçerliliği: Öz-Etkililik-Yeterlik İle Stresle Başa Çıkma Algısı Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1999; 2(1):35-43
• Kan A, Doğan N. Atılgan H(ed.). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. 6. Baskı. Ankara: Anı yayıncılık; 2013. 439-450.
• Karadağ E, Aksoy DY, Ucuzal M . Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz Etkililik-Yeterlik Düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011; 4(1):13-20.
• Karadağ G, Uçan Ö. Hemşirelik Eğitimi ve Kalite. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1(3):44-51.
• Karagözoğlu Ş. Bilim ve Bilimsel Bir Disiplin Olarak Hemşirelik. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005;9(1):6-14.
• Karaöz S. Hemşirelikte Klinik Öğretime Genel Bir Bakış ve Etkin Klinik Eğitim İçin Öneriler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 1:15-21.
• Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. 25. baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2013; s:136-153
• Keskin GÜ, Orgun F. Öğrencilerin Öz Etkililik-Yeterlik Düzeyleri ile Stresle Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006; 7:92-96.
• Kurnaz MA, Yiğit N. Fizik Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi 2010;4(1):29-49.
• Ljunggren AE, Strand LI, Johnsen TB. Devolopment of the Norwegian Short-Form McGill Pain Questionnaire (NSF-MPQ). Advences in Physiotherapy 2007; 9(4): 169-180.
• Plaza CM. Curricular Evaluation Using Self-Efficacy Measurements. American Journal of Pharmacology Education 2002; 66:1-8.
• Pössel P, Baldus C, Horn A ve ark. Influence of General Self-Efficacy on the Effects of a School-Based Universal Primary Prevention Program of Depressive Symptoms in Adolescents: A Randomized and Controlled Follow-up Study. Journal of Child Psychology and Psychiatry 2005; 46(9): 982-994.
• Rowbotham M, Schmitz GS. Development and Validation of a Student Self-efficacy Scale, Journal of Nursing & Care 2013;2(1). doi:10.4172/2167-1168.1000126 (Erişim:08.05.2016).
• Strand L, Ljunggren A, Bogen B ve ark. The Short-Form McGill Pain Questionnaire as an outcome measure: test-retest reliability and responsiveness to change. European Journal of Pain 2008; 12(7): 917-925.
• Şencan H. Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. 1. Basım. Seçkin Yayıncılık Sanayi ve Ticaret A Ş. Ankara; 2005.
• Şimşek, ÖF. Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LİSREL uygulamaları. Ekinoks Yayıncılık Ankara. 2007.
• Tavşancıl E. Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 4. Baskı. Nobel. Ankara. 2010.
• Tezbaşaran A. Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Üçüncü sürüm, e-kitap. 2008 (erişim: Mayıs 2015). http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_%C3%96l%C3%A7ek_Haz%C4%B1rlama_K%C4%B1 lavuzu
• Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz-Etkililik-Yeterlik Düzeyinin Değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003; 7(1):6-13.
• Zengin N. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Öz-Etkililik Yeterlilik Algısı ve Klinik Uygulamada Yaşanılan Stresle İlişkisinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(1): 49­ 57.
• Zulkosky K. Self-Efficacy: A Concept Analysis. Nursing Forum 2009; 44(2): 93-102.