HEMŞİRELİK KONGRELERİNDE SUNULAN ARAŞTIRMA RAPORLARININ ETİK YÖNDEN İNCELENMESİ

Yıl 1998, Cilt: 14 Sayı: 3, 257 - 270, 01.11.1998

Olcay Çam Ersin Türkistanlı

Öz

Bilimsel araştırmalarda izlenecek yol, evrensel bilimsel araştırma yöntemleridir. Bilimsel çalışma yapılırken ve yayınlanırken etik ilkeler gözöni:ınde bulundurulmalıdır. Araştırma etiği konusu tüm bilimsel çevrelerde olduğu gibi hemşirelik alanında da son yıllarda daha çok önem verilen bir konu olmuştur. Bu çalışmada lıernşirelik kongre kitaplarında yayınlanan araştırmaların etik özellikler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma tanınılareı, bir kayıt çalışmasıdır. Araştırma evrenini kongre kitabı yayınlanan hemşirelik kongrelerinde sunulan 232 araştırma bildirisi oluşturmuştur. Evren aynı zamanda örneklemi oluşturmuştur. Araştırma verilen konu ile ilgili literartürün ışığında araştirmacılara, araştırma raporuna ve araştırma raporunun etik özelliklerine ilişkin sorulardan oluşturulan değerlendirme formu ile toplanmıştır. Araştırma verileri sayı ve yüzde dağılımları yapılarak khi kare analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamına 232 araştırma raporu alınmıştır. Bu çalışmaların 0 /039.7`si üçüncü. %33.6'sı ikinci, %15.9'u birinci ve %10.8'1 beşinci Hemşirelik Kongrelerinde sunulnıuştur. Çalışmaların %82.3'ü tammlayıcı, %90.5'i kesitsel türde yapılmış, %65.9'unun verileri soru formu ile toplanmış ve %63.4T1 çeşitli hastanelerde yürütülmüştür. Araştırma raporlarında çalışmanın katılan bireye etkisi incelendiğinde %15.5'ine doğrudan yarar sağladığı, 0 /075.0'ına ise yarar ya da zarar getirmediği saptanmıştır. Raporlarda araştırmaya katılan bireylerin %6.0'ının araştırma konusunda bilgilenclirilmediği, %5.2'sinden araştırma için izin alınmadığı, %7.8'inin araştırma kapsamına katılmayı reddettiği şeklindeki verfierin yazıldığı belirlenmiştir. Çalışma kapsamına alınan araştırma raporlarında araştırmanın bireye etkisinin kongre tarihlerine göre clağılımına bakıldığında doğrudan ve dolaylı yarar oranlarının X2 =49.43, p

Anahtar Kelimeler

araştırma, hemşirelikte araştırma, etik

THE ASSESMENT OF THE RESEARCH PROJECTS PRESENTED IN THE NURSING CONGRESSES WITH REGARD 7D RESEARCH ETHICS

Öz

The purpose af thi_s study was to asses the research studies which were presented irı lie congress books of nursing, with regard to ethical aspects. This is adefinitive retrospective and a partially anctlytic record study. The poptilation of the study was consisted of 232 research reports which were presented in the nursing congress, the congress books of which were puhtished. T h e popu la tio n a lso form e d t he sa mp te . The dat a w er e co ll e ct ed by a questionnaire, that was consisted of questions in relation with both research report, and its ethical aspects. under the guidance of related itterature. The research dala was evaluated elti-square analysis by performing the nurnber and percent distributions. Ait the 232 studies tvhich composed the reseactı poptilation. 82.39f of thent had been carried out as a ckfinitine research. wlıite 90.5% had been carried out cross-sectional research. The data of 65.996 the studies were collected by questionnaires and 63.4 % the study were conducted in severai hospitcıls. When the efkct of the study on the researcher mas assessed. it mas detccted that 15.5% had direct bengfit while 75.0% had gained iteither benefit Hor darnage. From the reports, it mas determined that of zil the participants. 6.0% was informed on the research, 5.2% had giyen approval ta research. while had refused tv participate in the study. When the distribution of the effect of' the research on the individual with regard to the date of congress was assessed, it was determinecl that the percentage of both direct and indirect bertefits A.- - 49.43. p

Anahtar Kelimeler

Research ethics. nursing research. ethics

Kaynakça

• I. Aksayan S (1998) -Türkiye'de 2000'e Doğru Hemşirelik Arastırmalarmın Bilimsel Bilgi
• Burns N. Greve SK (1987) The practice of Nursing Research: Canduct. Critique and WB Saunders Company, 335-356.
• Terakye G, Ocakçı A (1995) Seçnıeler. Çağdaş Etik, Bilgi Verme. Onay Alma. Belge- leme. Gerçeğin Söylennıesi, Etik Karar Verme. Aydoğdu Ofset. Ankara, 84-85
• Wilson HS (1989) Research in Nursing. Second Edition, Addison-Wesley Publislıing Company. 65-100.