Validity and Reliability Study of Problem Solving Inventory and General Decision Making Styles Scale Manager Versions

Yıl 2025, Cilt: 41 Sayı: 2, 371 - 384, 22.08.2025

Berra Yılmaz Kuşaklı , Betül Sönmez

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1445831

Öz

Objective: This study aimed to examine the psycholinguistic and psychometric analyses of the Problem-Solving Inventory-Manager Version and the General Decision-Making Styles Scale-Manager Version by creating manager versions of the Problem-Solving Inventory and the General Decision-Making Styles Scale, which are self-assessment tools for the evaluation of managers' problem solving and decision making skills by their subordinates.
Methods: The study was conducted in a methodological design with nurses/nurse managers working in a city hospital in Istanbul between 05 January 2022 and 05 February 2022. The population of the study consisted of 2108 nurses and the sample consisted of 328 nurses. Confirmatory and exploratory factor analysis was used for construct validity, content validity index for content validity, and Cronbach's Alpha coefficient for reliability analysis.
Results: In the content validity of both scales, it was found that there was a high level of agreement between the expert opinions (CVI=.93 and CVI=.97), the Cronbach Alpha coefficients of the total and sub-dimensions were at a good level (>.70), the item-total correlation values were at an acceptable level (>.30), and the time invariance was at a good level (>.82) in terms of consistency. It was found that the Problem-Solving Inventory-Manager Version had a three-factor structure with 29 items explaining 60.50% of the total variance, factor loadings ranged between .48-.77, and the fit values (x2/df=4.04, p <.001, GFI=.92, CFI=.97, RMSEA=.07) were at an acceptable level. It was found that the General Decision-Making Styles Scale-Manager Version had a five-factor structure with 23 items, explaining 72.26% of the total variance, factor loadings ranged between .59-.89, and the fit values (x2/df=4.10, p<.001, GFI=.96, CFI=.95, RMSEA=.07) were found to be at an acceptable level.
Conclusion: The Problem-Solving Inventory-Manager Version and General Decision-Making Styles Scale-Manager Version were found to be valid and reliable instruments in a sample of nurse managers. By using these tools, targeted strategies can be applied to increase problem-solving and decision-making skills of managers by defining their problem-solving and decision-making skills.

Anahtar Kelimeler

reliability; , validity; , nurse manager; , decision making; , problem solving.

Proje Numarası

Yok

Problem Çözme Envanteri ve Genel Karar Verme Stilleri Ölçeği Yönetici Versiyonlarının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı yöneticilerin sorun çözme ve karar verme becerilerinin astları tarafından değerlendirilebilmesi için öz değerlendirme araçları olan Problem Çözme Envanteri ve Genel Karar Verme Stilleri Ölçeği’nin yönetici versiyonlarının oluşturularak Problem Çözme Envanteri-Yönetici Versiyonu ve Genel Karar Verme Stilleri Ölçeği-Yönetici Versiyonu’nun psikolinguistik ve psikometrik analizlerinin incelenmesidir.
Yöntem: Araştırma, metodolojik tasarımda İstanbul ilindeki bir şehir hastanesinde çalışan hemşire/hemşire yöneticiler ile 05 Ocak 2022-5 Şubat 2022 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini, 2108 hemşire ve örneklemini ise 328 hemşire oluşturdu. Ölçeklerin yapı geçerliliğinde doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizi, içerik geçerliğinde kapsam geçerlilik indeksi, güvenirlik analizinde Cronbach Alfa katsayısı kullanıldı.
Bulgular: Her iki ölçeğin kapsam geçerliğinde uzman görüşleri arasında yüksek uyum olduğu (KGO=.93 ve KGO=.97), toplam ve alt boyutlarının Cronbach Alpha katsayıları iyi düzeyde (>.70), madde toplam korelasyon değerleri kabul edilebilir düzeyde >.30) ve tutarlık açısından zamana göre değişmezliği iyi düzeyde (>.82) saptandı. Problem Çözme Envanteri-Yönetici Versiyonu’nun toplam varyansın %60.50’ını açıklayan, faktör yüklerinin .48-.77 arasında değiştiği ve 29 maddeli üç faktörlü yapıya sahip olduğu, uyum değerlerinin (x2/sd=4.04, p <.001, GFI=.92, CFI=.97, RMSEA=.07) kabul edilebilir düzeyde olduğu bulundu. Genel Karar Verme Stilleri Ölçeği- Yönetici Versiyonu’nun toplam varyansın % 72.26’isini açıklayan, faktör yüklerinin .59-.89 arasında değiştiği ve 23 maddeli beş faktörlü yapıya sahip olduğu, uyum değerlerinin (x2/sd=4.10, p <.001, GFI=.96, CFI=.95, RMSEA=.07) kabul edilebilir düzeyde uyumlu olduğu bulundu.
Sonuç: Problem Çözme Envanteri-Yönetici Versiyonu ve Genel Karar Verme Stilleri Ölçeği-Yönetici Versiyonu’nun hemşire yöneticiler örnekleminde geçerli ve güvenilir araçlar olduğu ortaya koyuldu. Bu araçlar kullanılarak yöneticilerin sorun çözme ve karar verme becerilerini tanımlayarak sorun çözme ve karar verme becerilerini artırmak için hedefe yönelik stratejiler uygulanabilir.

Anahtar Kelimeler

geçerlik; , güvenirlik; , hemşire yönetici; , karar verme; , problem çözme.

Etik Beyan

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmalar Etik Kurulu'ndan 04.05.2021 tarih ve karar no:2021/121 ile Etik Kurul izni alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yazarlar çalışma için finansal destek almadıklarını beyan etmişlerdir.

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Araştırmacılar tüm katılımcılara teşekkür eder.

Kaynakça

• Abd-Elmoghith, N. G. A. (2019). Relationship between first-line nurse managers conflict management strategies and problem solving styles. J. Nur. Today, 9(1), 1-16. Erişim adresi: http://www.jolnt.com/volume9-first-issue/JNT-v9-i1-2-p-1-16.pdf
• Atılgan, H., Kan, A., Doğan, N. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. (12.Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Auerswald, M., Moshagen, M. (2019). How to determine the number of factors to retain in exploratory factor analysis: a comparison of extraction methods under realistic conditions. Psychological Methods, 24(4). doi:10.1037/met0000200
• Büyüköztürk, S. (2023). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (30. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, S., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S., Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. (27. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Cheung, G. W., Cooper-Thomas, H. D., Lau, R. S., Wang, L. C. (2024). Reporting reliability, convergent and discriminant validity with structural equation modeling: A review and best-practice recommendations. Asia pacific journal of management, 41,745-783. doi:10.1007/s10490-023-09871-y
• Chisengantambu-Winters, C., Robinson G. M., Evans, N. (2020). Developing a decision-making dependency (DMD) model for nurse managers. Heliyon, 6(1),1-10. doi:10.1016/j.heliyon.2019.e03128.
• Çerçi, S., Uyurdağ, N., Reyhanoğlu, N. (2022). Sorumlu hemşirelerin sorun çözme ve klinik karar verme becerilerinin bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 9(3): 427-437, doi:10.54304/SHYD.2022.53254
• Davis, L .L. (1992). Instrument review: getting the most from a panel of experts. Applied nursing research, 5, 194-197. doi:10.1016/S0897-1897(05)80008-4
• Ellez, M. (2023). Ölçme araçlarında bulunması gereken özellikler. A. Tanrıöğen, (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri. (2. Basım), İçinde (s: 165-190). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erefe İ. (2012). Hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri. İ. Erefe (Ed.), (3. Baskı), Ankara: Odak Ofset.
• Esin, M. N. (2020). Veri toplama yöntemleri ve araçları & Veri toplama araçlarının güvenilirliği ve geçerliliği. S. Erdoğan, N. Nahcivan ve M. N. Esin, (Ed.), Hemşirelikte araştırma: süreç, uygulama ve kritik, İçinde (s: 193-232), (2. Basım), İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Gökdemir, F., Yılmaz, T. (2023). Processes of using, modifying, adapting and developing likert type scales. Journal of nursology. 26(2): 148-160. doi:10.5152/JANHS.2023.22260
• Heppner, P. P. (1988). Problem-solving inventory (PSI): Research manual, Palo Alto, C.A. Consulting Psychologists Press. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Puncky-Heppner/publication/232588800_Applications_of_the_Problem_Solving_Inventory/links/57732ae108ae2b93e1a7d2d3/Applications-of-the-Problem-Solving-Inventory.pdf
• Heppner, P. P., Peterson, C. H. (1982). The development and implications of a personal- problem-solving inventory. Journal of counseling psychology, 29(1), 66-75. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/record/1982-20144-001
• Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemi. (38. Basım), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Katrancı, N., Yıldırım, A. (2022). Self-efficacy perception scale of nursing administrators: a research study. Nursing economics, 40(3), 118-129. Erişim adresi: https://acikerisim.atlas.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12900/211/Full%20Text%20%20Article.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Koziol-Nadolna, K., Joanna W. (2020). Supporting managerial decisions with IDI in the organization's innovative activities. Procedia computer science, 176, 2783-2793. doi:10.1016/j.procs.2020.09.278.
• Kusakli, B.Y., Sönmez, B. (2024). The effect of problem-solving and decision-making education on problem-solving and decision-making skills of nurse managers: A randomized controlled trial. Nurse Educ Pract. 79(104063), 1-11. doi:10.1016/j.nepr.2024.104063
• Liljequist, D., Elfving, B., Skavberg Roaldsen, K. (2019). Intraclass correlation–A discussion and demonstration of basic features. Plos one, 14(7), e0219854. doi: 10.1371/journal.pone.0219854
• Morin, A. J., Myers, N. D. Lee, S. (2020). Modern factor analytic techniques: Bifactor models, exploratory structural equation modeling (ESEM), and bifactor‐ESEM. Handbook of sport psychology. 1044-1073. doi:10.1002/9781119568124.ch51
• Nametallh, R. I. A., El-Demerdash, S. M., Shokeer, M. (2022). Relation between head nurses' perception of entrepreneurial leadership and decision-making effectiveness. Tanta scientific nursing journal, 27(4), 65-83. doi:10.21608/tsnj.2022.267248
• Peltonen, L. M. (2022). Information management in nursing leaders' operational decision-making. Nursing and informatics for The 21st Century-Embracing A digital world. (Ed.) Delaney, C., Weaver, C., Sensmeier, J., Pruinelli, L., Weber, P., (3rd Edition), pp:111-128, Productivity Press. Erişim adresi: https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781003054849-7
• Röseler, L., Wolf, D., Leder, J., Schütz, A. (2020). Test-retest reliability is not a measure of reliability or stability: a friendly reminder. Psy. Ar. Xiv. doi:10.31234/osf.io/mt49r
• Seçer, İ. (2021). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma, (4.Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık
• Scott, S., Bruce, R. (1995). Decision-making style: The development and assessment of a new measure. Educational and psychological measurement, 55(5), 818-831. Erişim adresi: https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0013164495055005017
• Sürücü, L., Maslakçı, A. (2020). Validity and Reliability in Quantitative Research. BMIJ, 8(3), 2694-2726. doi:10.15295/bmij.v8i3.1540
• Şahin, N., Şahin, N. H., Heppner, P. P. (1993). The psychometric properties of the problem solving inventory, Cognitive therapy and research, 17(4), 379-396. Erişim adresi: https://link.springer.com/article/10.1007/BF01177661
• Şimşek, Ö. F. (2020). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. 2020. Erişim adrresi: https://books.google.com.tr/books?id=td7ydwaaqbaj .
• Tabachnick, B., Fidell, L.S. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanılması. (Çev. Ed). M. Baloğlu, (6.Baskı), Ankara: Nobel yayınları.
• Taşdelen, K. A. (2004). The reliability and validity study of the decision making style scale for student teachers. Eurasian Journal of Educational Research, 16, 118-127, Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/38653/karar-verme-stilleri-olceginin-ogretmen-adaylari-icin-gecerlik-ve-guvenirlik-calismasi
• Wang, J., Wang, X. (2019). Structural equation modeling: Applications using mplus: Methods and applications, West Susex: John Wiley & Sons, 5-9, ISBN: 978-1-119-42272-3.
• Weir, J. P. (2005). Quantifying test-retest reliability using the intraclass correlation coefficient and the SEM. Journal of strength and conditioning research, 19, 231-240. Erişim adresi: https://journals.lww.com/nsca-jscr/abstract/2005/02000/quantifying_test_retest_reliability_using_the.38.aspx?casa_token=kw_vf81l
• Wild, D., Grove, A., Martin, M. (2005). Principles of good practice for the translation and cultural adaptation process for patient-reported outcomes (pro) measures: report of the ISPOR task force for translation and cultural adaptation. Value health, 8(2), 94-104. doi:10.1111/j.1524-4733.2005.04054.x
• Yılmaz Koçak, M., Büyükyılmaz, F. (2019). Hemşirelerin öz-yeterlilik algıları ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. JAREN, 5(3), 169-177. doi:10.5222/jaren.2019.8654