Bel ağrısı ile ilgili Türkçe web sitelerinin okunabilirliği ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 18 - 23, 14.05.2024

Emine Akdere Savaş Karpuz Ramazan Yılmaz Halim Yılmaz İbrahim Solak

https://doi.org/10.33713/egetbd.1444781

Öz

AMAÇ: Bu çalışmada bel ağrısı konusunda bilgilendirme içeren Türkçe internet okunabilirlik ve güvenilirlik düzeylerini ortaya koymayı amaçladık.
GEREÇ VE YÖNTEM: Şubat 2022'de Google'ın arama motoruna (https://www.google.com) "bel ağrısı" kelimesi yazılarak arama yapıldı. Ticari siteler, reklam siteleri, sohbet siteleri, forum siteleri, magazin siteleri, sadece resim veya video içeren siteler ve 10 cümleden az cümle içeren siteler çalışma dışı bırakıldı. Ortalama hece sayısı, ortalama 4 ve daha fazla heceli kelime sayısı ve Ateşman ve Bezirci-Yılmaz okunabilirlik, JAMA ve DISCERN skorları ile güvenilirlik değerleri hesaplanmıştır.
BULGULAR: Ortalama hece sayısı ve 4 ve daha fazla heceli ortalama kelime sayısı sırasıyla 2,78 (1,68-3,20)ve 3,74 (0,36-6,31)'dir. Median Ateşman, Bezirci-Yılmaz, okunabilirlik değerleri sırasıyla 56,10 (29,77-100,00)ve 12,80 (1,88-20,01) JAMA ve DISCERN güvenilirlik skorları sırasıyla 1.06 (0-2), 43,00 (26,00-67,00)’idi.
SONUÇ: Bu çalışma sonucunda bel ağrısı ile ilgili bilgilendirme içeren Türkçe internet sitelerindeki metinlerin okunabilirlik oranı, kalite ve güvenililiğinin oldukça düşük seviyede olduğu sonucuna ulaşıldı.

Anahtar Kelimeler

Bel ağrısı, okunabilirlik, güvenilirlik, internet

EVALUATION OF READABILITY AND RELIABILITY OF TURKISH WEBSITES ON LOW BACK PAIN

Öz

OBJECTIVE: In this study, we investigated the readability and readability of Turkish websites containing information about low back pain.
MATERIALS AND METHODS: In February 2022, a search was performed by typing the word "low back pain" into Google's search engine (https://www.google.com). Commercial websites, advertising sites, chat sites, forum sites, magazine sites, sites containing only images or videos, and sites with fewer than 10 sentences were excluded from the study. Reliability scores were calculated using the mean syllable count, the mean number of words with 4 or more syllables, and Ateşman's and Bezirci-Yılmaz's scores for readability, JAMA, and DISCERN.
RESULTS: The mean number of syllables and words with 4 or more syllables was 2.78 (1.68-3.20) and 3.74 (0.36-6.31), respectively. The mean Ateşman, Bezirci-Yılmaz, and readability scores were 56.10 (29.77-100.00) and 12.80 (1.88-20.01), respectively, and the JAMA and DISCERN reliability scores were 1.06 (0-2) and 43.00 (26.00-67.00), respectively.
CONCLUSION: As a result of this study, it was found that the readability, quality, and reliability of texts on Turkish websites containing information about low back pain are at a very low level.

Anahtar Kelimeler

Low back pain, readability, reliability, internet

Kaynakça

• Fitzmaurice C, Allen C, Barber R, Barregard L, Bhutta Z, Brenner H, et al. A systematic analysis for the global burden of disease study. JAMA Oncol. 2017;3(4):524-48. DOI: 10.1001/jamaoncol.2016.5688
• Karahan AY, Sahin N, Baskent A. Comparison of effectiveness of different exercise programs in treatment of failed back surgery syndrome: A randomized controlled trial. J Back Musculoskelet Rehabil. 2016 Jun 17. doi: 10.3233/BMR-160722.
• Becker A, Held H, Redaelli M, Strauch K, Chenot JF, Leonhardt C, et al. Low back pain in primary care: costs of care and prediction of future health care utilization. Spine. 2010;35(18):1714-20. PMID: 21374895
• Chung JW, Zeng Y, Wong TK. Drug therapy for the treatment of chronic nonspecific low back pain: systematic review and meta-analysis. Pain physician. 2013;16(6):E685-704. PMID: 24284847
• Deyo RA, Jarvik JG, Chou R. Low back pain in primary care. Bmj. 2014;349. PMID: 25030632
• Yıldırım P, Basol G, Karahan AY. Pilates-based therapeutic exercise for pregnancy-related low back and pelvic pain: A prospective, randomized, controlled trial. Turk J Phys Med Rehabil. 2022 Nov 24;69(2):207-215. doi: 10.5606/tftrd.2023.11054. PMID: 37671372; PMCID: PMC10475913.
• Bujnowska-Fedak MM, Węgierek P. The impact of online health information on patient health behaviours and making decisions concerning health. International journal of environmental research and public health. 2020;17(3):880. PMID: 32023828
• Lu X, Zhang R. Impact of physician-patient communication in online health communities on patient compliance: cross-sectional questionnaire study. Journal of medical Internet research. 2019;21(5):e12891. PMID: 31094342
• Wollmann K, van der Keylen P, Tomandl J, Meerpohl JJ, Sofroniou M, Maun A, et al. The information needs of internet users and their requirements for online health information—A scoping review of qualitative and quantitative studies. Patient Education and Counseling. 2021;104(8):1904-32. PMID: 33563502
• Yurdakul OV, Kilicoglu MS, Bagcier F. Evaluating the reliability and readability of online information on osteoporosis. Archives of Endocrinology and Metabolism. 2020;65:85-92. PMID: 33166440
• Balatsoukas P, Kennedy CM, Buchan I, Powell J, Ainsworth J. The role of social network technologies in online health promotion: a narrative review of theoretical and empirical factors influencing intervention effectiveness. Journal of medical Internet research. 2015;17(6):e3662. PMID: 26068087
• Kothari M, Moolani S. Reliability of “Google” for obtaining medical information. Indian journal of ophthalmology. 2015;63(3):267. PMID: 25971176
• Solak İ, Kozanhan B, Ay E. Readability of Turkish Websites Containing COVID-19 Information. The Anatolian Journal of Family Medicine. 2021;4(1):57. DOI: 10.5505/anatoljfm.2020.21939
• Conceição P, Kovacevic M, Mukhopadhyay T. Human Development: A Perspective on Metrics. Measuring Human Capital: Elsevier; 2021. p. 83-115. 10.1016/B978-0-12-819057-9.00007-X (DOI)
• Ateşman E. Measuring readability in Turkish. AU Tömer Language Journal. 1997;58(2):171-74.
• Bezirci B, Yılmaz AE. A software library for measurement of readability of texts and a new readability metric for Turkish. DEÜ FMD. 2010;12(3):49-62.
• Ceyhan E, Gurhan U, İnci F, Karaismailoğlu E, Yavuz İA, Koçak C, et al. Türkçe İnternet Sitelerindeki Ortopedik Hastalıklar Hakkındaki Bilgilerin Değerlendirilmesi: Ön Çapraz Bağ Rüptürü Üzerine Pilot Bir Çalışma. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2021. doi: 10.17343/sdutfd.595351. https://doi.org/10.17343/sdutfd.595351
• Flesch R. A new readability yardstick. Journal of applied psychology. 1948;32(3):221. PMID: 18867058
• Silberg WM, Lundberg GD, Musacchio RA. Assessing, controlling, and assuring the quality of medical information on the Internet: Caveant lector et viewor—Let the reader and viewer beware. Jama. 1997;277(15):1244-5. PMID: 9103351
• Charnock D, Shepperd S, Needham G, Gann R. DISCERN: an instrument for judging the quality of written consumer health information on treatment choices. Journal of Epidemiology & Community Health. 1999;53(2):105-11. PMID: 10396471
• Özdemir F, Karaoğlu L, Özfırat Ö. Malatya il merkezinde yaşayan bireylerde boyun, sırt ve bel ağrısı prevalansları ve etkileyen faktörler. 2013. PMID: 23588867
• Altinel L, Kose KC, Ergan V, Isik C, Aksoy Y, Ozdemir A, et al. The prevalence of low back pain and risk factors among adult population in Afyon region, Turkey. Acta Orthop Traumatol Turc. 2008;42(5):328-33. PMID: 19158453
• Arslantaş D, Metintaş S, Kalyoncu C, Ünsal A, Işıklı B. Eskişehir kırsal kesimi erişkinlerinde bel ağrısı sıklığı. Medical Network Klinik Bilimler ve Doktor. 2003;9(4):391-5. ISSN: 1300-4743
• Esen ES, Toprak D. Bel ağrısı sıklığı ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal. 2018;18(4):460-9. doi.org/10.17098/amj.497473
• Avcı AGİB, Sönmez AGMF. SAĞLIK İLETİŞİMİ BAĞLAMINDA BİREYLERİN TELEVİZYONDA YAYINLANAN SAĞLIK PROGRAMLARINI İZLEME ALIŞKANLIKLARI VE MOTİVASYONLARI: ELAZIĞ ÖRNEĞİ. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2013;2(2).
• Basch CH, MacLean SA, Romero R-A, Ethan D. Health information seeking behavior among college students. Journal of community health. 2018;43(6):1094-9. PMID: 29779074
• Luth W, Jardine C, Bubela T. When pictures waste a thousand words: analysis of the 2009 H1N1 pandemic on television news. PloS one. 2013;8(5):e64070. PMID: 23691150
• Çifciİ HKK, Kozanhan B, Solak İ. Madde Bağımlılığı İle İlgili Türkçe İnternet Sitelerinin Okunabilirliğinin Değerlendirilmesi. Bağımlılık Dergisi. 2020;21(1):56-63.
• Solak İ, Kozanhan B, Akın A, Gürer N, Ay E, Eryılmaz MA. Evaluation of Readability of Turkish Websites About Smoking Cessation Sigara Bırakma Hakkında Hazırlanan Türkçe İnternet Sitelerinin Okunabilirliğinin Değerlendirilmesi. https://doi.org/10.51982/bagimli.829808
• Deniz ÇD, Kozanhan B, Tutar MS, Özler S. Üçlü test ile ilgili internet bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik ve içeriklerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;13(1):35-44. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.569617
• Solak M. Kolorektal Kanser Hakkında Bilgi İçeren İnternet Sitelerinin Okunabilirliği. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2019;16(3):509-13. https://doi.org/10.35440/hutfd.623920
• Ayvat PÜ, Aydın ON, Oğurlu M. Algoloji polikliniğine başvuran bel ağrılı hastaların risk faktörleri. AĞRI 2012; 24 (4): 165. 2012;70. doi: 10.5505/agri.2012.38258
• Yuksek A, Miniksar ÖH. Does the Internet Provide Enough Information About Sepsis for the General Public. Çukurova Anestezi ve Cerrahi Bilimler Dergisi. 2021;4(3):173-81. Doi: 10.36516/jocass.2021.86
• Yılmaz E, Eden E. Dental Travma ile İlgili İnternet Aracılığıyla Ulaşılan Bilgilerin Niteliğinin Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2020;41(3):231-5
• Gökay GD, Görürgöz C. Laminate Veneer: Türkçe İnternet Sitelerindeki Bilgilerin Kalite Değerlendirmesi. Turkiye Klinikleri Dishekimligi Bilimleri Dergisi. 2021;27(4).