Kültür Araştırmalarında Yüz Yıllık Ufuk: Fuat Köprülü ve Metodolojisi

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 2, 19 - 31, 01.01.2016

Prof. Dr. Mustafa Arslan Yrd. Doç. Dr. Mehmet Surur Çelebi

Öz

Fuat Köprülü Türk tarihi, edebiyatı, sosyolojisi ve folkloru hakkında hazırladığı eserlerle,
bir asırdır kültür bilimleri konusunda çalışan bilim adamlarına hem ilmî açıdan hem
de metodoloji açısından referans olmaktadır. Türk bilimine ve siyasetine katkılarından
dolayı UNESCO, bu büyük bilim insanının ölümünün ellinci yılı münasebetiyle 2016 yılını
onun adına atfetmiştir. Modern Türk Tarih biliminin kurucusu sayılan Köprülü, bütün
çalışmalarında metodolojiyi önceleyerek bütüncül ve tekâmülcü bilim anlayışını esas
almıştır. Çağını aşan bilimsel üslup ve yöntem anlayışıyla, tarih ve kültür bilimleri alanındaki
çalışmaların eski yaklaşımlarla ele alınamayacağını kavramış ve modern bilimlerin
batıdaki gelişmelerine paralel olarak Türk dünyası araştırmalarının metodolojisini
belirlemeye çalışmış, bütüncül ve bağlamsal bir yaklaşım sergilenmesi gerektiğini belirtmiştir.
Köprülü’nün yüzyıl önce işaret ettiği, eserlerinde kullandığı, bütüncül ve bağlamsal
yaklaşımın esas olduğu yöntem ve kuramlar, yirminci yüzyılın ikinci yarısından
itibaren folklor çalışmalarında kullanılan “Bağlam Merkezli Halkbilimi Kuramları”nın
prototipidir. Köprülü Türk kültür evrenine yönelik eserleriyle ve kuramsal ve metodik
anlayışıyla modern Türkiye’nin inşa sürecinde ihtiyaç hissettiği bilim anlayışının oluşmasına
katkı sağlayarak, Türk dünyasının abide bilim adamlarından biri olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fuat Köprülü, halkbilimi, metot, kuram

A Horizon of One Century in Cultural Studies: Fuat Köprülü and His Methodology

Öz

Fuat Köprülü is a reference both in terms of scholarship and methodology to the
scientists working on cultural history for a century with the works he has prepared
about Turkish history, literature, sociology and folklore. As a result of his contribution
to Turkish scholarship and politics, UNESCO has attributed the year 2016 to this great
scientist in the name of his fiftieth anniversary of the death. Köprülü, regarded as the
founder of modern Turkish history science, has taken the methodology to priority
with his integral and evolutionist scientific approach in all his works. With the
understanding of scientific style and methods beyond his age and an awareness that
studies in the field of history and culture sciences can not be handled with old
approaches, he has tried to determine the methodology of the Turkish world
researches in parallel with the western developments of modern sciences concept and
stated that an integral and contextual approach should be exhibited. The methods and
theories that Köprülü pointed out centuries ago and used in his works that are based
on an integral and contextual approach are the prototypes of "Context Based Folklore
Theories" used in folklore studies since the second half of the twentieth century. With
his works directed towards the Turkish cultural universe and his theoretical and
methodical understanding, Köprülü has become one of the scholars of the Turkish
world by contributing to the formation of the scientific understanding that modern
Turkey needs in the construction process

Anahtar Kelimeler

Fuat Köprülü, folklore, method, theory