Planlı Dönem ve Halkla İlişkiler: Türk Kamu Yönetiminde Gerçekleştirilen Çalışmaların Eleştirel Bir Değerlendirmesi

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 2, 399 - 420, 24.12.2021

Kahraman Kağan Kaya

Öz

Türkiye’de, 1960’lı yıllarla birlikte başlayan planlı dönem, kamu yönetiminde vatandaşla ilişkileri geliştirme odaklı çalışmaları da gündeme getirmiş ve halkla ilişkiler amaçlarını içeren ilk çalışmalar, bu alanda gerçekleştirilmiştir. Bu hedef doğrultusunda pek çok çalışma yapılmış ve bunların bazıları başarısızlıkla, bazıları kısmi değişikliklerle sonlanmıştır. Makale, bu çalışmaların eleştirel bir değerlendirmesini yapma amacı taşımaktadır. Bunun için bir literatür taraması gerçekleştirilmiş, söz konusu çalışmalarla ilgili bilgi içeren metinler incelenmiş ve analiz edilmiştir. Makale, iki bölümden oluşmaktadır ve ilk bölümde çalışmalarla ilgili bilgiler verilmiş, ikinci bölümde bu çalışmalar, eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Makale sonucunda ulaşılan en önemli bulgular, bu çalışmalar yürütülürken mevcut durumun sosyolojik tahlilinin yeteri kadar yapılmadığı ve Türk devlet geleneğinde yukarıdan bir baskı olmadan değişim sağlanmasının zor olduğudur. Bu yüzden gelecekte kamu yönetimi alanında gerçekleştirilecek çalışmalarda, diğer bilim dallarından da faydalanarak toplumsal yapının detaylı bir biçimde analiz edilmesi ve çalışmaların çeşitli kanunlarla desteklenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Planlı Dönem, Kamu Yönetimi, Türk Kamu Yönetimi, Halkla İlişkiler

The Planned Period and Public Relations: A Critical Evaluation of the Studies Carried Out in Turkish Public Administration

Öz

n Turkey, the planned period that started with the 1960s also brought to the agenda studies focused on developing relations with citizens in public administration and the first studies involving public relations purposes were carried out in this field. Many studies were carried out in line with this objective and some of these ended with failure, some with partial changes. The article aims to make a critical evaluation of these studies. For this, a literature review was carried out, texts containing information about these studies were examined and analyzed. The article consists of two parts and in the first part, information about the studies were given, in the second part, these studies were evaluated with a critical point of view. The most important findings reached as a result of the article are that the sociological analysis of the existing circumstance wasn't done sufficiently while these studies were carried out and it is difficult to achieve change in the Turkish state tradition without a pressure from above. Therefore, in the future studies will be carried out in the field of public administration, it is necessary to be analyzed the social structure in detail by making use of other branches of science and to be supported studies with various laws.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Planned Period, Public Administration, Turkish Public Administration, Public Relations

Kaynakça

• Abdioğlu, H. (2007). Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 79–102.
• Acar, M. (1994). Türk Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler Araştırması. Ankara: Sosyal Planlama Genel Müdürlüğü.
• Akandere, O. (2002). Mustafa Kemal Paşa’nın Millî Mücadele Lehine Kamuoyu Oluşturma Çabaları: Bazı İstanbul Gazeteleri Muhabirleriyle Yaptığı Mülâkat ve Verdiği Demeçler. Selçuk İletişim Dergisi, 2(3), 50–67.
• Akın, C. (2000). Kamu Yönetimimizde Yeniden Düzenleme Çalışmaları ve Denetim Sistemimiz. Türk İdare Dergisi, 72(427), 77–108.
• Arklan, Ü. (2006). Bir Kamu Denetim Sistemi Olarak Ombudsman ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Selçuk İletişim Dergisi, 4(3), 82–100.
• Ateş, H. ve Buyruk, G. C. (2018). Bir İyi Yönetişim İlkesi Olarak Katılımcılık ve Türk Kamu Yönetiminde Katılımcılığın Konumu. Ombudsman Akademik, (1), 81–98.
• Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. (2003). 30 Nisan 2021 tarihinde https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4982.html adresinden erişildi.
• Budak, G. ve Budak, G. (1995). Halkla İlişkiler: Davranışsal Bir Yaklaşım. İstanbul: Beta.
• Canöz, K. (2008). Kamuda Halkla İlişkilerin Yeni Yüzü: Bilgi Edinme Yasası. Selçuk İletişim Dergisi, 5(3), 141–152.
• Canöz, K. ve Canöz, N. (2020). Halkla İlişkiler. Konya: Palet.
• Coşkun, B. (2005). Türkiye’de Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Tarihsel Geçmiş ve Genel Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 77(448), 13–47.
• Çarıkçı, O. (2010). Türkiyede E-Devlet Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 95–122.
• Çeliksoy, E. (2020). Türkiye’de Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler ve E-Devlet. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(27), 709–728.
• Demirhan, Y. ve Türkoğlu, İ. (2014). Türkiye’de E-Devlet Uygulamalarının Bazı Yönetim Süreçlerine Etkisinin Örnek Projeler Bağlamında Değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(22), 235–256.
• Dinçer, N. ve Ersoy, T. (1974). Kamu Yönetimini Yeniden Düzenleme Çalışmalarıyla İlgili Bir Değerlendirme. Amme İdaresi Dergisi, 7(4), 73–92.
• e-Devlet Kapısı. (2021). 5 Mayıs 2021 tarihinde https://www.turkiye.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Efe, H. ve Demirci, M. (2013). Ombudsmanlık Kavramı ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumundan Beklentiler. Sayıştay Dergisi, (90), 49–72.
• Eken, M. (2005). Gizlilik Geleneğinden Şeffaf Yönetime Doğru. Amme İdaresi Dergisi, 38(1), 113–130.
• Emre, C. (1991). Türkiye’de Bürokratik İşlemlerin Basitleştirilmesi ya da Yazçizciliğin Azaltılması: Genel Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 46(3), 209–276.
• Erdoğan, İ. (2014). Teori ve Pratikte Halkla İlişkiler. Ankara: Erk.
• Ergun, T. (1991). Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi ve Gereksinmesi ve Kamu Yönetimi Araştırma Projesi. Amme İdaresi Dergisi, 24(4), 11–23.
• Ertekin, Y. (1995). Halkla İlişkiler. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Fidan, M. (2008). Halkla İlişkiler Gelişim Süreci. A. Kalender ve M. Fidan (Ed.), Halkla İlişkiler içinde (s. 49–78). Konya: Tablet.
• Güler, T. (2020). Türkiye’de Bürokrasinin Denetiminde Hak Arama Mekanizmalarının Rolü. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 273–287.
• Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu. (2012). 30 Nisan 2021 tarihinde https://ombudsman.gov.tr/document/Kamu_Denetciligi_Kurumu_Kanunu.pdf adresinden erişildi.
• Kazancı, M. (1972). Halkla İlişkiler ve İdarî Danışma Merkezleri. Amme İdaresi Dergisi, 5(3), 11–24.
• Kuluçlu, E. (2006). Yönetimin Denetiminden Denetimin Yönetimine. Sayıştay Dergisi, (63), 3–37.
• Mert, Y. L. (2016). Kamu Kurumlarının Hakla İlişkiler Bölümlerinde Örgütlenme Sorunları ve Çözüm Önerileri. Erciyes İletişim Dergisi, 4(4), 136–154.
• Mıhçıoğlu, C. (1986). Bir Yönetim Deneyi: İdari Danışma Merkezi, Kırtasiyecilikle Savaş. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu.
• Mil, H. İ. ve Güvercin, A. (2015). Bir Yönetim Fonksiyonu Olarak Denetimin Türk Kamu Yönetiminde Resmi Belgeler Aracılığı İle İncelenmesi ve Reform Önerileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 336–349.
• Okay, A. ve Okay, A. (2018). Halkla İlişkiler: Kavram, Strateji ve Uygulamaları. İstanbul: Der.
• Özer, M. A. (2015). Türkiye’de Kamu Yönetiminin Denetiminde Yeni Arayışlar: Kamu Denetçiliği Kurumu Örneği. Sayıştay Dergisi, (98), 19–40.
• Öztürk, N. K. ve Coşkun, B. (2000). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma ve Kamu Hizmetlerinde Kalite: Etiksel Bir Bakış. Türk İdare Dergisi, 72(426), 145–161.
• Özüpek, M. N. ve Aksoy, N. (2010). Bir Halkla İlişkiler Fonksiyonu Olarak Bilgi Edinme Hakkı ve Belediyelerdeki Uygulamaları. Selçuk İletişim Dergisi, 6(2), 49–61.
• Peltekoğlu, F. B. (2014). Halkla İlişkiler Nedir? İstanbul: Beta.
• Polater, Y. Z. (2016). Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Devlet Sırrı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (122), 99–140.
• Selvi, Ö., Ulucan, M. ve Coşgun, A. E. (2019). Halkla İlişkiler ve Bir E-Devlet Uygulaması Olarak CİMER. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (75), 13–37.
• Sevinç, H. (2014). Değişim ve Kurumsal Yapılandırma Süreci: Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (Mehtap). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 730–747.
• Sürgit, K. (1968). Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP) Yönetim Kurulu Raporu ve Uygulanışı. Amme İdaresi Dergisi, 1(2), 1–10.
• Tarhan, A. (2011). Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler ve E-Devlet. Konya: Palet.
• Tortop, N. (1973). Halkla İlişkiler. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi.
• Turan, E., Aydilek, E. ve Şen, A. T. (2015). “BİMER” Uygulaması ve Türk Kamu Yönetimi Sistemine Etkileri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 215–225.
• West, D. M. (2004). E-Government and the Transformation of Service Delivery and Citizen Attitudes. Public Administration Review, 64(1), 15–27.
• Yalçındağ, S. (1970). Kamu Yönetim Sistemimizin Tarihsel Evrimi Üzerine Notlar. Amme İdaresi Dergisi, 3(2), 20–57.
• Yalçındağ, S. (1971). Devlet Kesimini Yeniden Düzenleme Çalışmalarının Amacı ve Stratejisi Üzerine. Amme İdaresi Dergisi, 4(2), 24–31.
• Yalçındağ, S. (1987). Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler. Halkla İlişkiler Sempozyumu - 87 içinde (s. 55–84). Ankara: Ankara Üniversitesi Basın - Yayın Yüksekokulu.