Yarımçıq Elyazma (Incomplete Manuscript) - Dede Korkut Today

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 29 - 42, 13.06.2024

Aynur Beşkonak

https://doi.org/10.32449/egetdid.1409885

Öz

The work of Kamal Abdulla, one of the most important representatives of contemporary Azerbaijani literature, is broadly nourished by national sources of Turkish literature, mythology and folklore. The main source of inspiration for succesful writer is the Book of Dede Korkut. The most obvious example of this is his novel Yarımçıq Elyazma. (Incomplete manuscript). The author created a different narrative by bringing a new interpretation to the historical novel he wrote inspired by the epic of Dede Korkut. The most striking point of the novel is that the epic heroes are handled differently here. Abdulla uses the idealized heroes of the epic in his novel Yarımçıq Elyazma like ordinary people. In this context, the most striking character of the novel is Dede Korkut, the holy and wise person of the Dede Korkut Epic. Korkut in the novel is a character who can make mistakes and is equipped with individual feelings and thoughts, unlike the glorified and sanctified Korkut Ancestor. This approach has engaged the attention of a wide range of researchers and readers. The novel, which caused great controversy in Azerbaijan, aroused interest in many countries of the world, and more than three hundred articles were written about the novel. What makes the novel so controversial is the author’s unique, unconventional approach to the heroes and events. The aim of the author, who related historical characters and events to present, looked at it from a different perspective.

Anahtar Kelimeler

Yarımçıq Elyazma, book of Dede Korkut, epic heroes, Dede Korkut, different interpretation, criticism

Yarımçıq Elyazma’nın Günümüz Dede Korkut’u

Öz

Çağdaş dönem Azerbaycan edebiyatının en önemli temsilcilerinden olan, yazar kimliğinin yanında aynı zamanda şair, dilbilimci, Türkolog, destan bilimci, Dede Korkut uzmanı, eleştirmen olarak da tanınan Kamal Abdulla’nın yaradıcılığı geniş anlamda Türk edebiyatının millî kaynaklarından, mitoloji ve folklordan beslenir. Yazarın eserlerinin başlıca ilham kaynağı ise Dede Korkut Destanı’dır. Bunun en bariz örneği yazarın Yarımçıq Elyazma romanıdır.
Yazar, Dede Korkut Destanı’ndan ilham alarak yazdığı romanda tarihsel olana yeni yorum getirerek farklı bir anlatı ortaya çıkarmıştır. Romanda en dikkat çeken husus Destan kahramanlarının farklı şekilde ele alınmasıdır. Abdulla, Destanın idealize edilmiş kahramanlarını Yarımçıq Elyama romanına birer günümüz insanı gibi dâhil eder. Bu bağlamda romanın en dikkat çeken karakteri Dede Korkut Destanı’nın kutsal ve bilge kişisi Dede Korkut’tur. Romandaki Korkut, Destan’ın yüceltilip kutsallaştırılmış Korkut Atası’ndan farklı olarak yanlış yapabilen, nefsine yenilen, bireysel duygu ve düşüncelerle donatılmış bir roman karakterdir.
Yazarın bu yaklaşımı geniş çaplı okuyucu ve araştırmacı kitlesinin dikkatini çekmiştir. Azerbaycan’da büyük tartışmalara yol açan roman, dünyanın birçok ülkesinde de ilgi uyandırmış, romanla ilgili üç yüzden fazla makale yazılmıştır. Romanı çok tartışılır kılan yazarın kahraman ve olayları çağdaş döneme uyarlayarak kendine özgü, alışılagelmişin dışında yeniden kurgulamasıdır. Tarihi karakterleri şimdileştiren yazarın amacı, üzerinde tekyönlü araştırma yapılan olay ve kahramanlara farklı açıdan bakılmasını sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Yarımçıq Elyazma, Dede Korkut Destanı, destan kahramanları, farklı yorum, eleştiri

Teşekkür

Makalemin yayımlanmasında emeği geçecek olan tüm TDİD çalışanlarına, kıymetli hocalarıma şimdiden teşekkür ediyorum.

Kaynakça

• Abdulla, K. (2009). Mifden yazıya ve yaxud gizli Dede Qorqud. Mütercim.
• Abdulla, K. (2012). Yarımçıq elyazma. Mütercim.
• Abdulla, K. (2012a). Mitten yazıya ve ya gizli Dede Korkut. (A.Duymaz, Çev.) Ötüken.
• Abdulla, K. (2014). Eksik el yazması. (A.Duymaz, Çev.) Ötüken.
• Abdulla, K. (2016). Düma ile Coys arasında. Mütercim.
• Adıgüzel, S. (2013). Modern Azerbaycan edebiyatında Dede Korkut: metinlerarası çözümlemeler. Fenomen.
• Altınkaynak, E. “Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Bilgi Kirliliği ve Tahrifatlara İki Örnek” Karadeniz, 2022(55): 96 – 104.
• Aşkaroğlu, V. (2015). Postmodernizm sınırsız özgürlük mü, özgürlüğün sınırı mı? Karadeniz Dergi.
• Beşkonak, A. (2019). Kamal Abdulla’nın romanlarında yapı ve izlek. (Tez No. 579776) Yayınlanmamış Doktora tezi, Ardahan Üniversitesi. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Eco, U. (1997). Yorum ve aşırı yorum. (K. Atakay, Çev.). Can.
• Ergin, M. (1986). Dede Korkut kitabı (metin-sözlük). Ebru.
• Hacıyev, T. (Ed.). (2004). Qorqud edebiyyatı. Önder.
• Kitabi-Dede Qorqud (dastan) (2018). Kitab Klubu.
• Korkmaz, R. (2016). Sabahattin Ali insan ve eser. Kesit.
• Qarayev, S. (2014). Kamal Abdullanın romanlarında trilogiya anlamı. Filologiya Meseleleri, (3), 334-340. Erişim adresi: http://www.filologiyameseleleri.net/pdf/j3-2014.pdf
• Nerimanoğlu, K. V. (2004). Dede Qorqud Kitabı dünya epos medeniyetinin nadir örneğidir. Dede Qorqud dünyası. Önder.
• Söylemez, O. (2015). Dede Korkut’a yeniden bakmak: Kemal Abdulla’nın Eksik el yazması. Yeni Türkiye, 76(6), 444-451.
• Stevick, P. (2010). Roman Teorisi. (S. Kantarcıoğlu, Çev.). Akçağ.