1931 Matbuat Kanunu’ndaki Değişiklikler Üzerine Kronolojik Bir Değerlendirme: Basın Hürriyeti Bağlamında Meclis Tartışmaları ve Basındaki Yankılar
Öz
Toplumların haber alma ihtiyacını karşılayan basın, zamanla haber ve fikir iletişimi aracı haline dönüşmüş, vatandaşın sözcüsü haline gelmiştir. Denetim ve eleştiri gücüyle basın, siyasal gelişmelerin dışında kalamamıştır. Basın özgürlüğünün bir çeşit düşünce özgürlüğü, düşüncelerin yazı yoluyla kamuoyuna ifadesi olması, hürriyetleri somutlaştırmak noktasında siyasi iktidarlara sorumluluk vermiştir. Ancak basının siyasi iktidarları eleştirmesi, basın ve siyasi iktidarlar arasında bir mücadele başlatmış; bu mücadele sonucu siyasi iktidar basını kısıtlayıcı tedbirler almaya çalışırken, iktidar karşıtları da basının özgürlüğünü sağlamaya gayret etmiştir. Çalışmamızın konusunu da, basında çok partili hayata geçiş sürecinde 1946 seçimleri sonrası başlayan ve demokratik hayata uygun yasa değişiklikleri içinde TBMM gündemine gelen 1931 tarihli Matbuat Kanunu’nun bazı maddelerinin değiştirilmesi ile ilgili kanun değişikliği, bu konuda yapılan müzakereler ve bu müzakereler sonrası yasalaşan Matbuat Kanunu’ndaki değişikliklerin günün basınına nasıl yansıdığı oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- a. Resmi Yayınlar
- Resmi Gazete, Sa: 6416, 24 Eylül 1946.
- TBMM Tutanak Dergisi, 14,15,16,17,18. Birleşim, C.I, D:VIII, 14-20 Eylül 1946.
- TBMM Tutanak Dergisi, 1. Birleşim, C.18, D:1, 1 Mart 1922.
- b. Gazeteler
- Akşam (İstanbul1946)
- Cumhuriyet (İstanbul 1946)
- Tanin (İstanbul 1946)
- Tasvir (İstanbul 1946)
- Ulus (Ankara 1946)
- Yeni Türkiye (İstanbul 1946)
- c. Kitap ve Makaleler
- Altun 2006 Abdürrezzak Altun, Türk Basınının Değişen Yüzü, Başbakanlık Basın ve Yayın Enformasyon Genel Müd., Ankara.
- Aybars 1995 Ergün Aybars, İstiklal Mahkemeleri, İleri Yay., İzmir.
- Bakan ve Özdemir 2013 H. Bakan ve S. Özdemir, “Türkiye’de 1946-1960 Dönemi İktidar-Muhalefet İlişkileri: Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Demokrat Parti’ye (DP) Karşı”, C.Ü. İktisadi İdari Bilimler Dergisi, C: 14, Sa: 1.
- Baykal 1990 Hülya Baykal, Türk Basın Tarihi (1831-1923), Afa Yay., İstanbul.
- Bozdağ 1992 İsmet Bozdağ, Dünyada ve Türkiye’de Basın İstibdadı, Emre Yay., İstanbul.
- Demirel 2007 Fatmagül Demirel, II. Abdülhamit Döneminde Sansür, Bağlam Yay., İstanbul
- Danışman 1982 Ahmet Danışman, Basının Özgürlüğünün Sağlanması Önlemleri, BYYO Yay., Ankara.
- Ertuğ 1970 Hasan Refik Ertuğ, Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi, Yenilik Basımevi, İstanbul.
- Gerçek (y.y.) Selim Nüzhet Gerçek, Türk Matbuatı, Der: Ali Birinci, Gezgin Yay., Ankara.
- Gürkan 1998 Nilgün Gürkan, Türkiye’de Demokrasiye Geçişte Basın (1945-1950), İletişim Yay., İstanbul.
- Güz 1993 Nurettin Güz, Serbest Cumhuriyet Fırkası Sonrası Basında Muhalefet ve 1931 Matbuat Kanunu, G.Ü. İletişim Fak. Yay., Ankara.
- İrtem 1999 S. Kani İrtem, Abdülhamit Devrinde Hafiyelik ve Sansür, Temel Yay., İstanbul.
- Kabacalı 1994 Alpay Kabacalı, Türk Basınında Demokrasi, Kültür Bak. Yay., Ankara.
- Karpat 2010 Kemal Karpat, Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yay., İstanbul.
- Kayış ve Hürkan 2012 Nuri Kayış - Serhat Hürkan, Sansürsüz Sansür Tarihi (1795-2011), Sinemis Yay., Ankara.
- Sarınay 2004 Yusuf Sarınay, “Tek Parti Dönemi Türk Siyasal Rejimi”, 80. Yılında Türkiye Cumhuriyeti ve Demokrasi, Hacettepe Ü. Yay., Ankara.
- Şahhüseyinoğlu 2005 H. Nedim Şahhüseyinoğlu, Dünden Bugüne Düşünceye ve Basına Sansür, Paragraf Yay., Ankara.
- Yazıcı 1983 Nesimi Yazıcı, Takvim-i Vekayi, Gazi Üniversitesi Yay., Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 30 Sayı: 1 |
