Eğitim Programları ve Öğretimde Karma Yönteme Dayalı Doktora Tezlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 354 - 367, 19.10.2020

Sevim Aşiroğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı eğitim programları ve öğretim (EPÖ) alanında 2009-2019 yılları arasında yayınlanan karma yönteme dayalı doktora tezlerini içerik analizi ile inceleyerek, bu tezlerin konu alanı ve yöntem kısımlarındaki eğilimleri ortaya koymaktır. Veriler tez inceleme formu ile toplanmıştır. Genel eğilimlerin frekans ve yüzdeleri hesaplanmıştır. Anahtar kelimelere göre, en çok ele alınan konuların duyuşsal öğrenme, öğretmen eğitimi, bilişsel öğrenme, eğitim teknolojileri, eğitim yaklaşımları, program değerlendirme olduğu görülmüştür ve fen eğitimi, Türkçe eğitimi, okulöncesi eğitimi, matematik eğitimi programlarına yönelik tezler mevcutken, sosyal bilimler programlarına yönelik tezlere rastlanmamıştır. Tezlerin çoğunlukla tarama, durum çalışması ve deneysel desenlerinin kullanıldığı; eylem araştırması, olgu bilime çok az rastlandığı, içerik analizine hiç yer verilmediği görülmüştür. Karma yöntem türünün yakınsayan paralelde, örneklem türünün öğretmenler ve lisans öğrencilerinde, veri analizinin betimsel istatistik tekniklerinde yoğunlaştığı görülmüştür. EPÖ alanındaki akademisyenlerin ileri istatistik teknikleri ve farklı disiplinlerin bütünleştirilmesi konularına daha çok yer vermeleri önerilmektedir. Okulöncesi , lisansüstü, ortaöğretim öğrencilerinin veya velilerin örneklem alındığı araştırmalar yapılması teşvik edilmelidir çünkü bu alanlara yönelik eğitim programları da olduğu için EPÖ açısından değerlendirilmesine her zaman ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

eğitim programları, eğitim, öğretim

Kaynakça

• Arık, R. S. ve Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. Erişim adresi: http://oc.eab.org.tr/egtconf/pdfkitap/pdf/488.pdf.
• Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2015). Karma Yöntem Araştırmaları. Tasarım ve Yürütülmesi Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dinçer, S. (2018). Eğitim bilimleri araştırmalarında içerik analizi: meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190. Doi: 10.14686/buefad.363159
• Delice, A. ve Ergene, Ö. (2015). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarının incelenmesi: Matematik eğitimi makaleleri örneği. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 60-75. Erişim adresi: http://ebd.beun.edu.tr/index.php/KEBD/article/view/66
• Dağhan, G. ve Akkoyunlu, B. (2015). Eğitimde teknoloji kullanım sürdürülebilirliği üzerine yapılan çalışmalardaki genel eğilimler: Bir tematik içerik analizi çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178). 225-253. Doi: 10.15390/EB.2015.4175
• Doğan, H., ve Tok, T. N. (2018). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayınlanan makalelerin incelenmesi: Eğitim ve Bilim Dergisi örneği. Current Research in Education, 4(2), 94-109. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/crd/issue/38641/435301
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/epod/issue/5806/77236
• Erden, M. (1998) Eğitimde Program Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık
• Gökmen, Ö. F., Uysal, M., Yaşar, H., Kırksekiz, A., Güvendi, G. M. ve Horzum, M. B. (2017). Türkiye’de 2005-2014 yılları arasında yayınlanan uzaktan eğitim tezlerindeki yöntemsel eğilimler: Bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(189), 1–25. Doi: 10.15390/EB.2017.6163
• Gürdal, A., Bakioğlu, A. ve Öztuna, A. (2005). Fen bilgisi eğitimi lisansüstü eğitim tezlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. (17), 53-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25433/268392
• Gümüş, E., Esen, M. ve Bellibaş, M. Ş. (2019). Eğitim araştırmalarında" lider yetiştirme ve liderlik geliştirme" çalışmaları: 1980-2014 arası durum tespiti. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40). 491-505. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/26849/282369
• Hazır Bıkmaz, F., Aksoy, E., Tatar, Ö. ve Atak Altınyüzük, C. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim Dergisi. 38, (168), 288-303. Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1627/596
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87. Erişim adresi http://kefad.ahievran.edu.tr/Kefad/ArchiveIssues/Detail/648668ae-de54-e711-80ef-00224d68272d
• Karamustafaoğlu, O ve Değirmenci, S . (2018). Eğitim fakültesi dergilerinde yayınlanan fen eğitimi makalelerinin yöntem eğilimlerinin analizi. Caucasian Journal of Science , 5 (2) , 50-64 . Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cjo/issue/42044/499006
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N.(2015): Eğitim programları ve öğretim alanındaki doktora tezlerinin içerik analizi. Eğitim ve Bilim, (40), 182, 29-41. Doi: 10.15390/EB.2015.4784.
• Kurt, A. ve Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004-2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178). 199-224. Doi: 10.15390/EB.2015.4167
• Küçükoğlu, A. ve Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 4, (12), 27-47. Erişim adresi: http://ijoess.com/Makaleler/1395090723_27-47%20ceyhun%20ozan.pdf
• Miles M. & Huberman A. (1994) Qualitative Data Analysis, London: Sage.
• Oral, B., ve Dokumacı Sütçü, N. (2019). Türkiye'de öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ile ilgili yapılan makalelerin incelenmesi. Turkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Özel Sayı, 30-39. Erişim adresi: https://atif.sobiad.com/files//TBTKK//tsadergisi//682314.pdf
• Ozan, C., ve Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/suje/issue/20635/220033
• Özkara, B. Ö. (2019) ULAKBIM’de dizinlenen eğitim bilimleri dergilerinde 2017 yılında yayımlanan makalelerin çözümlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52 (2) , 469-494 . Doi: 10.30964/auebfd.424104
• Öztürk, N. B., Eroğlu, M. G. ve Kelecioğlu, H. (2015). Eğitim alanında yapılan ölçek uyarlama makalelerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(178). 123-137. Doi: 10.15390/EB.2015.4091
• Sözbilir, M. ve Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education, Special Is, 1–22. Erişim adresi: http://www.usca.edu/essays/specialedition/MSozbilirandHulyaKutu.pdf
• Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P. ve Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf öğretmenliği eğitimi bilim dalında yapılmış lisanüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. Journal of World of Turks, 5,(3), 187-205. Erişim adresi: http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423939247.pdf
• Şimşek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. ve Yıldırım, Y. (2008). Türkiye’deki Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Güncel Eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 439-458.
• Taş, E , Başoğlu, S , Sarıgöl, J , Tepe, B ve Güler, H . (2019). Türkiye’de 2008-2018 yılları arasında araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına ilişkin fen eğitimi alanında yapılan bilimsel çalışmaların incelenmesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD) , 9 (1) , 69-78 . Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/odusobiad/issue/44137/500378
• Uysal, Ş. (2013). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Üstüner, M. ve Cömert, M. (2008). Eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi anabilim dalı lisansüstü dersleri ve tezlerine ilişkin bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 497-515.
• Tosun Sümer, E. ve Güven, M. (2018). Okul psikolojik danışmanlarıyla ilgili lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Journal of International Social Research, 11(60). 794- 801. Doi: 10.17719/jisr.2018.2833
• Tosuntaş, Ş. B., Emirtekin, E. ve Süral, İ. (2019). Eğitim ve öğretim teknolojileri konusunda yapılan tezlerin incelenmesi (2013-2018). Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 9(2). 277-286. Doi: 10.5961/jhes.2019.330
• Turan, S., Karadağ, E., Bektaş, F. Ve Yalçın, M. (2014). Türkiye’de eğitim yönetiminde bilgi üretimi: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi 2003-2013 yayınlarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 93-119. Doi: 10.14527/kuey.2014.005
• Yıldırım, İ. (2019). Karma Araştırma Yöntemi. Sedat Şen ve İbrahim Yıldırım (Ed.) Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde ( 317-331). Ankara: Nobel.
• Yıldız, A. (2004). Türkiye’deki yetişkin eğitimi araştırmalarına toplu bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 78-97. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/509206
• Yücel-Toy, B. (2015). Türkiye’deki hizmet öncesi öğretmen eğitimi araştırmalarının tematik analizi ve öğretmen eğitimi politikalarının yansımaları. Eğitim ve Bilim, 40(178). 23-60. Doi: 10.15390/EB.2015.4012