Tarihsel Süreçte Türkiye’de Sosyal Devlet

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 9, 147 - 162, 10.09.2015

Serdar Yay

Öz

Sosyal devlet, devletin, toplumun sosyal refahını maksimize etmek amacıyla
müdahalelerde bulunmasını öngören bir devlet modelidir. Kökenleri çok eskilere
dayanmasına rağmen, günümüzün gelişmiş batılı sosyal devletleri ancak 19. Yüzyılın sonlarında ortaya çıkmaya başlamışlardır. Tarih boyunca sosyal devletler her
zaman tartışılmış, dünyadaki gelişmeler ve özellikle 1970’li yıllarda yaşanan ekonomik krizlerle birlikte sosyal devletten uzaklaşmaya başlanmıştır.
Dünyadaki gelişmelerden Türkiye’de paralel olarak etkilenmiştir. 1961 Anayasası ile temeli atılan sosyal devlet 1980’li yıllarla birlikte dönüşüm sürecine girmiştir. Sosyal devletin geleceği bugün hala tartışma konusudur. Bu çalışmada Türkiye’de sosyal devletin gelişimi; geçmişten günümüze ele alınacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Devlet, Sosyal Politika, Sosyal Refah

The Welfare State in Turkey in Historical Process

Öz

Welfare state is a model of state which stipulates that state should interfere in order to maximize prosperity of society. Although the roots of the welfare states date back to the very early times, today’s developed western welfare states emerged hardly in the late 19. Century. In historical process, welfare states are always discussed, with the advances in the world and especially the economic crisis in the 1970s, the growth of the welfare state stopped and regression from the welfare state started Turkey has also been influenced by these developments in the world in parallel. Welfare state, which was founded by the 1961 Turkish Constitution, began to
the conversion process in the 1980s. The future of welfare state is still a matter of
discussion. In this study, development of the welfare state in Turkey are going to be
evaluated from past to present.

Anahtar Kelimeler

Welfare State, Social Policy, Social Welfare

Kaynakça

• Abrahamson, P. (1999), The Welfare Modelling Business, Social Policy & Administration, 33(4): 394- 415.
• Adalet ve Kalkınma Partisi. (2011), “Parti Programı”,
• http://www.akparti.org.tr/site/akparti/parti-programi#bolum_ (29.09.2013).
• Akgül Yılmaz, G. (2006), OECD Ülkeleri ve Türkiye’de Sosyal Devlet ve Sosyal Harcamalar, İstanbul: Arıkan Yayıncılık.
• Aktan, C. C. (1993), Kamu Ekonomisinden Piyasa Ekonomisine: Özelleştirme, Ankara: Takav Mat- baası.
• Aktan, C. C. (1995), 21.Yüzyıl İçin Yeni Bir Devlet Modeline Doğru Optimal Devlet, Kamu Ekono- misinin ve Yönetiminin Yeniden Yapılanması ve Küçültülmesine Yönelik Öneriler, İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Aktan, C. C. (2003a), Moderniteden Postmoderniteye Değişim, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Aktan, C. C. (2003b), Değişim Çağında Devlet, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Aktan, C. C. ve Özkıvrak Ö. (2008), Sosyal Refah Devleti. İstanbul: Okutan Yayınları.
• Barlas, M. (2006), “İlke Anayasadan Kaynak ise Allah’tan mı Gelir?”, http://www.sabah.com.tr/Yazar- lar/barlas/2006/05/12/ilke_Anayasa_dan_kaynak_ise_Allah_tan_mi_gelir, (29.09.2013).
• Boratav, K. (2003), Türkiye İktisat Tarihi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Çiçek, Ş. E. (2012), Türkiye’de Belediyelerin Sosyal Hizmet ve Sosyal Yardım Politikaları: “Batı Akde- niz Örneği”, Ankara: Korza Yayıncılık.
• Devlet Kurumları. (2013), “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı”, https://www.turkiye.gov.tr/aile-ve-sosyal-politikalar-bakanligi, (29.09.2013).
• Dilik, S. (1943), “Atatürk Döneminde Sosyal Politika”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 40(1): 94-96, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42.449.5056.pdf, (27.09.2013).
• Ekzen, N. (2009), Türkiye Kısa İktisat Tarihi: 1946’dan 2008’e İliştirilmiş Ekonomi, Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Esping-Andersen, G. (1990), The Three Worlds of Welfare Capitalism, NJ: Princeton University Press.
• Göze, A. (1995), Liberal Marxiste Faşist ve Sosyal Devlet, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Güzel, A. & Okur, A. R. (2003), Sosyal Güvenlik Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
• Kaya, E. (2009), “Yoksullukla Mücadelede Avrupa’nın ve Türkiye’nin Sosyal Yardım Modeli”, (Yayın- lanmamış Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi), Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü.
• Koray, M. (2005), Sosyal Politika, Ankara: İmge Kitabevi.
• Özçelik, Ö. & Tuncer, G. (2007), “Atatürk Dönemi Ekonomi Politikaları”, Afyon Kocatepe Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1): 255-256, http://www.aku.edu.tr/AKU/DosyaYonetimi/SOSYALBILENS/ makale/c9s1m15.pdf (29.09.2013).
• Özdemir, S. (2007), Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Sallan Gül, S. (2004), Sosyal Devlet Bitti, Yaşasın Piyasa , İstanbul: Etik Yayınları.
• Savaş, V. (1986), Politik İktisat, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Serter, N. (1994), Devlet Görevlerindeki Gelişmelerin Sonucu Olarak Sosyal Devlet, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi.
• Seyyar, A. (2013), “Sosyal Güvenlik Nedir?”, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/sg.htm, ( 10.07.2013).
• Talas, C. (1992), Türkiye’nin Açıklamalı Sosyal Politika Tarihi, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Tokol, A. (2000), Sosyal Politika, Bursa: Rota Ofset Matbaacılık ve Ambalaj San. A.Ş.
• Yeldan, E. (2011), “Sermaye Tsunami gibi Aktı ve Yıktı”,
• http://www.sendika.org/2011/03/erinc-yeldan-sermaye-tsunami-gibi-akti-ve-yikti/ (29.09.2013).