Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni Doğrultusunda A1-A2 Düzeyinde Kelime Hazinesi Geliştirmeye Yönelik Bulmaca Örneği

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 30, 607 - 624, 06.12.2021

Yılmaz Yeşil Muammer Kartal

Öz

Bir dili yabancı dil olarak öğrenenlerin, dilin mantığını ve düzenini anlayabilmelerinde başlangıç seviyesinden itibaren kelime hazinesi önem arz etmektedir. Kelime
hazinesinin geliştirilmesi belli bir süreci kapsamaktadır. Öğrenenlere kelimeyi çeşitli alanlarda kullanma imkânı sunmak kalıcılığı sağlamaktadır. Bu yüzden öğreticiler
tarafından kelime hazinesinin geliştirilmesinde kelime oyunlarına sık sık yer verilmektedir. Kelime oyunları arasında yer alan bulmaca, öğrenenlerin ilgisini çekip
öğrenilenleri yazılı olarak uygulama imkânı sunmasının yanı sıra katılımcıların eğlenerek öğrenmesini sağlamaktadır. Yabancı dil öğretimi ve öğrenme düzeyleri için
bir göstergeler tablosunu ve geçerliliği onaylanmış dil yeterliliği ölçütlerini içeren Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’nden hareketle oluşturulan Avrupa Dil
Portfolyosu, bir değerlendirme sistemidir. Bu değerlendirme sistemi; dinleme, okuma, üretimsel konuşma, karşılıklı konuşma ve yazma becerilerine dayalı, A1, A2 (Başlangıç düzeyi), B1, B2 (Orta düzey) ve C1, C2 (İleri düzey) seviyeleri olarak belirlenmiştir. Bu düzeylere bağlı olarak öğretilecek kelimelerin belirlenmesi ve Türkçenin kelime zenginliğini doğru aktarabilmek öncelikli amaçlar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada öncelikle Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metninde yer alan
düzeyler ile kelime öğretimi ilişkisi ele alınmış, kelime hazinesinin nasıl geliştirilebileceği üzerinde durulup çeşitli yönleriyle belirtilmiş, kelime hazinesinin geliştirilmesinde kelime oyunları arasında yer alan bulmacanın etkisi incelenmiştir. Ardından da Şenyiğit(2020) tarafından belirlenen A1-A2 düzeyine yönelik Kelime Kullanım Sıklığı
Sözlük Listesinde bulunan kelimelerden rastgele 40 kelime seçilerek bir bulmaca örneği sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kelime, kelime öğretimi, Türkçe öğretimi, kelime hazinesi, bulmaca

Kaynakça

• ARI, Gökhan, (2006), “Kelime öğretimi”, Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, (Ed. C. Yıldız), Ankara: Pegem, 311-333.
• ASLAN, Sabahaddin, (2012). 8.sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi kavramlarının öğretiminde bulmacaların öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Mehmet
• Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Burdur.
• BARIN, Erol, (2010, 16-18 Aralık). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Metodoloji. III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, İzmir.
• BEKTAŞ, Didem, (2010), Zeka kuramı bağlamında yabancı dil olarak Almanca öğretiminde oyunların işlevi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• BİLGİN, Dilek, (2018), Türkçe dersinde bulmaca ile kavram öğretiminin öğrenci başarısına ve derse karşı tutuma etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon. COŞKUN, Hasan, (2008), “Türkiye’de İkinci Yabancı Dilin Oyun Yoluyla Etkili Öğretimi” Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1): 73-89.
• DAĞBAŞI, Gökhan, (2007), Oyun tekniği ve Arapça öğretiminde kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• DURAN, Erol ve BİTİR, Tufan, (2018), “Bulmaca Tekniği ile Kelime Öğretimi”, Journal of Anatolian Cultural Research, (II), (2): 14-40.
• FARRELL, Thomas, (2013), Teaching Vocabulary. Virgina: TESOL International Association. GÖÇER, Ali, (2010), “Türkçe Eğitiminde Öğrencilerin Söz Varlığını Geliştirme Etkinlikleri ve Sözlük Kullanımı”, Turkish Studies-International Periodical For the
• Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (V), (1): 1007-1036. http://www.kisiselgelisim.com/unutma-egrisi-ve-kolay-ogrenme-ogrendiginizi-nasil-unutmazsiniz
• KALFA, Mahir, (2014), “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Temel Düzeydeki Öğrencilerin Eğitsel Oyunlarla Yazma Becerilerinin Geliştirilmesi”, Hacettepe University Journal of the Institute of Turkish Studies, (20): 85-102. KARA, Mehmet, (2010), “Oyunlarla Yabancılara Türkçe Öğretimi”, Türklük Bilimi Araştırmaları, (27): 407-421.
• KARATAY, Halit, (2007), “Kelime Öğretimi”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (XXVII), (1):141-153.
• KO, Myong Hee, (2012), “Glossing and Second Language Vocabulary Learning”, TESOL Quarterly, (XLVI), (1): 56–79.
• MEB Çeviri Komisyonu, (2021). Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni: Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme. Ankara: MEB.
• MEB. (2013). Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni: Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme. Ankara: MEB.
• NURLU, Muammer ve SARICA, Aysel, (2015), “İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarındaki Sözcük Çalışmalarının Yöntem-Teknik ve Türkçe Öğretimi Kazanımları Açısından
• İncelenmesi”, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (IV), (10): 19-37.
• ÖZBAY, Murat ve MELANLIOĞLU, Deniz, (2008), “Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi”, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (V), (1): 30-45.
• ÖZKAN, Neşe ve NURLU, Muammer, (2020), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Bağlam Temelli Kelime Öğretimi Şöntemi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (56): 385-410.
• SCHMITT, Norbert, (2008), “Instructed Second Language Vocabulary Learning”,Language Teaching Research, (XII), (3): 329–363.
• ŞENGÜL, Kübra, (2020), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Etkinlik Tasarımı”, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, (Ed. Ülker Şen), Ankara: Pegem; 137-163. ŞENYİĞİT, Yunus, (2020), Yabancılara Türkçe öğretiminde Sözlü Dilin Kelime Sıklığı ve A1-A2 Seviye Sözlüğü. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri
• Enstitüsü. Sakarya. Türkiye Maarif Vakfı. (2020). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı. İstanbul. YAMAMOTO, Yuka, (2013), “Multidimensional Vocabulary Acquisition Through Deliberate Vocabulary List Learning”, System, (42):23