Türkçe Öğretmeni Adaylarının Türkçe Öğretimine Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 30, 625 - 643, 06.12.2021

Hatice Çiğdem Yıldırım

Öz

Bu araştırmada, Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe öğretimine yönelik metaforik algılarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda olgubilim araştırma yöntemine uygun olarak yürütülen çalışmanın katılımcı grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında Başkent Üniversitesi Türkçe öğretmenliği programında farklı sınıf seviyelerinde öğrenim gören 111 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında öncelikli olarak “Türkçe öğretimi … gibidir, çünkü…” şeklindeki cümlenin tamamlanmasını içeren bir metafor formu geliştirilmiştir. Metafor formu çevrim içi olarak MS Forms uygulaması aracılığıyla Türkçe öğretmeni adaylarıyla paylaşılmıştır. Öğretmen adaylarının formu tamamlamasıyla elde edilen veriler, Saban (2008) tarafından geliştirilen aşamalar doğrultusunda ve içerik analiziyle değerlendirilmiş; öğretmen adaylarının Türkçe öğretimini 51 farklı metaforla ele aldıkları tespit edilmiştir. Elde edilen bu 51 farklı metafor ise 7 kavramsal kategoriye ayrılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe öğretimi için en çok kullandıkları ilk üç metafor “ağaç” (%10,1), “su/yemek” (%8,8) ve “yapı taşı” (%3,7) olmuştur. En çok farklı metafor içeren kavramsal kategori ise “Türkçe öğretiminin uzmanlık gerektirmesi” şeklinde belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; öğretmen adaylarının Türkçe öğretiminin amaç ve önemini farkında oldukları, Türkçe öğretimini temel ve zorunlu bir öğretim olarak gördükleri
ve Türkçe öğretimi alanının mesleki bilgi, beceri ve yeterlikleri beraberinde getirdiğinde dair yeterli farkındalık geliştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlardan da
hareketle, yapılacak benzer çalışmalara yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, Türkçe öğretmeni adayı, metafor

Kaynakça

• AYDIN İ. Seçkin ve PEHLİVAN, Ahmet, (2010), “Türkçe Öğretmen Adaylarının ‘Öğretmen’ ve ‘Öğrenci’ Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar”, Turkish Studies (Elektronik), V, 3: 818 - 842.