ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE OKULLARIN MESLEKİ ÖĞRENME TOPLULUĞU OLMA DURUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 19, 1 - 27, 24.07.2019

Ramazan Cansoy

Öz

Bu araştırmada, öğretmenlerin perspektifinden okulların mesleki öğrenme topluluğu
olma durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Olivier, Hipp, ve Huffman (2003) ta-
rafından belirlenen kuramsal çerçeveye ilişkin boyutların ölçüt alındığı bu çalışma fenomo-
nolojik desende yürütülmüştür. Araştırmaya ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 9 öğret-
men katılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde betimsel analiz ve içerik analizleri birlikte
yürütülmüştür. Araştırmada okul müdürlerinin destekleyici çalışma ortamı oluşturdukları,
okullarda iyi insan yetiştirme ve akademik başarıyı geliştirmeye yönelik ortak amaçların ve
değerlerin önemsendiği, güven, iş birliği ve saygıya dayalı bir okul kültürü geliştirilmeye
çalışıldığı görülmüştür. Diğer taraftan okul müdürlerinin yasal bazı sınırlılıklardan dolayı
yetkilerini ve güçlerini paylaşmaya yönelik inisiyatif almak istemedikleri görülmüştür. Ayrı-
ca okullarda kolektif öğrenme ve bireysel uygulamaların paylaşılmasına yönelik bir çabanın
olduğu, ancak bu çabanın öğretmenlerin öğrenmeleri üzerindeki etkisinin tartışmalı olduğu
anlaşılmıştır. Bunların yanında okulların çalışmaya uygun mekânlarının yetersiz olduğu ve
öğretmenlerin mesleki gelişimine yönelik çalışmaların alışılmış bir rutin içinde yürütülmeye
çalışıldığı, bu rutinin de öğretmenler açısından fayda üretemediği tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Mesleki öğrenme, öğrenen okul, öğrenen örgüt, öğretmen mesleki iş birliği

Kaynakça

• Adler, P. S., & Borys, B. (1996). Two types of bureaucracy: Enabling and coercive. Administrative Science Quarterly, 41(1), 61-89.
• Argyris, C. (1999). On organizational learning (2 ed.). Malden, MA: Blackwell.
• Aydın, M. (2007). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Basım Yayın San.
• Ayvacı, H. Ş., Bakırcı, H., & Yıldız, M. (2014). Fen Bilimleri öğretmenlerinin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri ve beklentileri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 357-383.
• Blase, J., & Blase, J. (2000). Effective instructional leadership: Teachers’ perspectives on how principals promote teaching and learning in schools. Journal of Educational Administration, 38(2), 130-141.
• Cansoy, R., & Parlar, H. (2018). Examining the relationships between the level of schools for being professional learning communities and teacher professionalism. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 13-27.
• Christensen, L. B., Johnson, B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (Çev. A.Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (Çev. L. Bütün & B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cücemen, F. (2018). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilkokulların incelenmesi. (Yayımlan- mamış Yüksek Lisans tezi), Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Deluga, R. J. (1995). The relation between trust in the supervisor and subordinate organizational citizenship behavior. Military Psychology, 7(1), 1-16.
• Dervişoğulları, M. (2014). Profesyonel öğrenme topluluklarının boyutlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• DuFour, R. (2004). To create a professional learning community, focus on learning rather than teaching, work collaboratively, and hold yourself accountable for results. Educational Leadership, 61(8), 6-10.
• DuFour, R., & Eaker, R. (1998). Professional learning communities at work: Best practices for enhancing student achievement. Bloomington, IN: National Education Service.
• Giles, C., & Hargreaves, A. (2006). The sustainability of innovative schools as learning organizations and professional learning communities during standardized reform. Educational Administration Quarterly, 42(1), 124-156. Guskey, T. R. (1986). Staff development and the process of teacher change. Educational Researcher, 15(5), 5-12.
• Gümüş, S., Apaydın, Ç., & Bellibaş, M. Ş. (2018). Öğretmen mesleki öğrenme ölçeğinin türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 9(17), 107-124. Hallinger, P. (2003). Leading educational change: Reflections on the practice of instructional and transformational leadership. Cambridge Journal of Education, 33(3), 329-352.
• Hargreaves, A., & Dawe, R. (1990). Paths of professional development: Contrived collegiality, collaborative culture, and the case of peer coaching. Teaching and Teacher Education, 6(3), 227-241.
• Harris, A., & Jones, M. (2010). Professional learning communities and system improvement. Improving Schools, 13(2), 172-181.
• Harris, A., & Lambert, L. (2003). Building leadership capacity for school improvement. UK:McGraw-Hill Education
• Hattie, J. (2003). Teachers Make a Difference, What is the research evidence? https://rese- arch.acer.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1003&context=research_conference_2003 adresinden indirildi.
• Hiebert, J., & Morris, A. K. (2012). Teaching, rather than teachers, as a path toward improving classroom instruction. Journal of Teacher Education, 63(2), 92-102.
• Hord, S. M. (1997). Professional learning communities: Communities of continuous inquiry and improvement. Austin: Southwest Educational Development Laboratory.
• Hünük, D. (2013). Mesleki öğrenme grubunun beden eğitimi öğretmenlerinin sağlıkla ilgili fiziksel uygunluk bilgilerini geliştirmede kullanımı: Öğrenci öğrenmesine etkileri. (Ya-yımlanmamış Doktora tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• İlgan, A., Erdem, M., Çakmak, A., Erdoğmuş, E., & Sevinç, S. Ö. (2011). İlköğretim okulla- rının mesleki öğrenme topluluğu olma durumlarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 151-166.
• Kalkan, F. (2015a). İlköğretim okullarında mesleki öğrenme topluluğu ile bürokratik yapı ve örgütsel güven arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kalkan, F. (2015b). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mesleki öğrenme topluluğu algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(11), 847-868. Karadağ, N., & Bellibaş, M. Ş. (2017). İlkokulların mesleki öğrenme toplulukları olma durumlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8(16), 24-42.
• Koedel, C. (2009). An empirical analysis of teacher spillover effects in secondary school. Economics of Education review, 28(6), 682-692.
• Lambert, L. (2003). Leadership capacity for lasting school improvement. Alexandira, VA: ASCD.
• Leithwood, K., Patten, S., & Jantzi, D. (2010). Testing a conception of how school leadership influences student learning. Educational Administration Quarterly, 46(5), 671-706.
• Little, J. W. (2012). Professional community and professional development in the lear- ning-centered school. http://www.nea.org/assets/docs/HE/mf_pdreport.pdf adresinden indirildi.
• Mangrum, J. R. (2004). The evolution of a professional learning community: The role of dialogue initiated through faculty Paideia seminars. University of North Carolina at Greensboro,
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Morrissey, M. S. (2000). Professional learning communities: An ongoing exploration. http://www.willettsurvey.org/TMSTN/PLCs/plc-ongoing.pdf adresinden indirildi.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. London: Sage Publications.
• Olivier, D. F., Hipp, K. K., & Huffman, J. B. (2003). Reculturing schools as professional learning communities. Maryland: Scarecrow Press.
• Öğdem, Z. (2015). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarında takım liderliği ve örgüt iklimi. (Yayımlanmamış Doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Padilla-Diaz, M. (2015). Phenomenology in educational qualitative research: Philosophy as science or philosophical science. International Journal of Educational Excellence, 1(2), 101-110.
• Rivkin, S. G., Hanushek, E. A., & Kain, J. F. (2005). Teachers, schools, and academic achievement. Econometrica, 73(2), 417-458.
• Robertson, D. S. (2011). The relationship of teachers’ perceptions of collective efficacy and perceptions of professional learning communities. (Unpublished Doctoral thesis), Gardner-Webb University, Carolina.
• Senge, P. (2002). Beşinci Disiplin (Çev. A. İldeniz & A. Doğukan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Servage, L. (2008). Critical and transformative practices in professional learning communities. Teacher Education Quarterly, 35(1), 63-77. Spillane, J. P., Healey, K., & Mesler Parise, L. (2009). School leaders’ opportunities to learn: A descriptive analysis from a distributed perspective. Educational Review, 61(4), 407- 432.
• Stoll, L., Bolam, R., McMahon, A., Wallace, M., & Thomas, S. (2006). Professional learning communities: A review of the literature. Journal of Educational Change, 7(4), 221-258.
• Stoll, L., & Louis, K. S. (2007). Professional learning communities: Divergence, depth and dilemmas: UK:McGraw-Hill Education.
• Sukru Bellibas, M., Bulut, O., & Gedik, S. (2017). Investigating professional learning communities in Turkish schools: the effects of contextual factors. Professional Development in Education, 43(3), 353-374.
• Şahin, E., Maden, S., & Gedik, M. (2011). Zümre öğretmenler kurulu toplantılarının etkililiğinin Türkçe öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Erzurum ili örneği). Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 155-172.
• Timperley, H., Wilson, A., Barrar, H., & Fung, I. (2007). Teacher professional learning and development: Best evidence synthesis iteration. http://www.oecd.org/education/scho- ol/48727127.pdf adresinden indirildi.
• Tschannen-Moran, M. (2004). Trust matters: Leadership for successful schools. San Francis- co: John Wiley & Sons.
• van Manen, M. (2007). Phenomenology of practice. Phenomenology & Practice, 1(1), 11-30.
• Vescio, V., Ross, D., & Adams, A. (2008). A review of research on the impact of professional learning communities on teaching practice and student learning. Teaching and Teacher Education, 24(1), 80-91.
• Wang, D., Wang, J., Li, H., & Li, L. (2017). School context and instructional capacity: A comparative study of professional learning communities in rural and urban schools in China. International Journal of Educational Development, 52, 1-9.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurtluk, M. (2010). Proje tabanlı öğrenme. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler içinde (s. 67-79). Ankara: Pegem.