PISA ve TIMMS Uygulamalarının Okullara Olan Etkisinin Okul Yönetici Görüşlerine Göre İncelenmesi: İzmir Örneği

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 22, 323 - 347, 31.12.2020

Ömer Yahşi , Kamil Arif Kırkıç

Öz

Bu araştırmaya, İzmir ilinde PISA 2018 ve TIMSS 2019 uygulamalarının yürütüldüğü okullarda görev yapan okul yöneticileri katılmıştır. Çalışmada yönetici görüşlerine göre okullarda yaşanan psikolojik ve akademik değişimlerin belirlenmesi, incelenmesi amaçlanmıştır. Okul yöneticileri öğrenci-öğretmen etkileşimi geliştirme, öğretim plan, programları üzerinde öğretmenlere dönüt sağlama, öğrenci performansını geliştirmek için eylem planları oluşturma, sınıf içi davranışlar konusunda öğretmenleri yönlendirme konularında etkili olan kişilerdir. Okul yöneticileri, öğretim liderleri olarak PISA ve TIMSS sınavlarına katılan öğrenci ve öğretmenlerin bakış açılarını ve katılımdaki etkililiğini doğrudan gözlemleyebilen bir konuma sahiptir. Okul yöneticilerinin görüşlerine göre belirtilen sınavların okullara etkisinin araştırıldığı bu çalışma, değişkenler üzerinde herhangi bir müdahale olmaksızın var olan bir durumun açığa çıkarılmasını amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Bu araştırmaya, çalıştıkları okulda PISA 2018 ve TIMSS 2019 uygulamaları yapılan okullarda görevli 21 okul müdürü ve müdür yardımcısı katılmıştır. Yüz yüze görüşme tekniği ile veri toplanan bu araştırma için üç açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme formu oluşturulmuştur. Ayrıca görüşmelerde kullanılmak üzere beşli dereceleme ölçeği ile yanıtlanabilen dokuz anket maddesi hazırlanarak kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular, PISA, TIMSS gibi uluslararası öğrenci değerlendirme uygulamalarının öğrenci ve öğretmenlerde genel olarak kaygı oluşturmadığı, öğrencilerin derse yönelik; öğretmen ve yöneticilerin işe yönelik motivasyonlarını artırdığı ve okul iklimine olumlu etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

pisa, , timms,, öğrenci değerlendirmesi, okul yöneticileri,, okul iklimi

Kaynakça

• Abazaoğlu, İ., Aztekin, S. (2015). Öğretmen moral ve motivasyonlarının öğrencilerin fen ve matematik başarılarına etkisi (Singapur, Japonya, Finlandiya ve Türkiye). In International Congress on Education for the Future: Issues and Challenges 13-15 Mayıs, 2015, Ankara
• Akkuş, M., & Öztürk, (2020) M. B. Japonya, Güney Kore, Singapur ve Türkiye’de okul yöneticilerinin seçilmesi ve yetiştirilmesi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 65-79.
• Akkuş, M. (2014). Pısa, Tımss Ve Pırls Sonuçlarının Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aksu, G., Güzeller, C. O., Eser, M. T. (2017). Öğrencilerin matematik okuryazarlığı performanslarının aşamalı doğrusal model (HLM) ile incelenmesi: PISA 2012 Türkiye örneği. Eğitim ve Bilim, 42(191), 247-266.
• Akyüz, G. (2014). TIMSS 2011’de öğrenci ve okul faktörlerinin matematik başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 39(172), 150-162.
• Alatlı, B. K., & Bökeoğlu, Ö. Ç. (2018). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (Pısa-2012) okuryazarlık testlerinin ölçme değişmezliğinin incelenmesi. Elementary Education Online, 17(2), 1096-1115.
• Anagün, Ş. S. (2011). PISA 2006 sonuçlarına göre öğretme-öğrenme süreci değişkenlerinin öğrencilerin fen okuryazarlıklarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 84-102.
• Anıl, D. (2009). Uluslararası Öğrenci Başarılarını Değerlendirme Programı’nda Türkiye’deki Öğrencilerin Fen Bilimleri Başarılarını Etkileyen Faktörler. Eğitim ve Bilim, 34(152), 87-100.
• Arıcı, Ö., & Altıntaş, Ö. (2014). An Investigation of the PISA 2009 Reading Literacy in Terms of Socio-Economical Backgrounds and Receiving Pre-School Education” Turkey Example”. Journal of Faculty of Educational Sciences, 47(1). 423-448
• Aslan, F. (2005). Türkiye ve Singapur Fen Bilgisi Öğretim Programlarının TIMSSR’ye Göre Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Atar, H. Y. (2014). Öğretmen niteliklerinin TIMSS 2011 fen başarısına çok düzeyli etkileri. Eğitim ve Bilim, 39, (172). 121-137
• Aydın, M., & Sünbül, A. M. (2015). Öğrenci ve okul kaynaklı faktörlerin TIMSS matematik başarısına etkisi. (Doktora Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, M. (2017). TIMSS 2011 öğretmen ölçeklerinin faktör yapısının ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (46), 21-36
• Berberoğlu, G., Kaptan, F., & Kutlu, Ö. (2002). Türkiye genelinde sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersindeki üst düzey zihinsel becerilerinin incelenmesi. Ulusal Fen ve Matematik Eğitim Kongresi, ODTÜ, Ankara. B. Merriam, S. (2015). Nitel Araştırma, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. 2012. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (11. Basım). Ankara: Pegem Yayınları.
• Çolakoğlu, M. H. (2018). Öğretmenlerin PISA sonuçlarına ilişkin bazı görüş ve önerileri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 3(1), 46-66.
• Dikmen, M., Şimşek, M., & Tuncer, M. (2018). PISA 2015’e katılan öğrencilerin PISA’ya ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal araştırmalar Dergisi, 11(58), 559-569
• Erdoğan, F., Hamurcu, H., Yeşiloğlu, A. (2016). Türkiye, Singapur TIMSS 2011 sonuçlarının matematik programı açısından değerlendirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 5, 31-43.
• Ertürk, Z., Erdinç-Akan, O. (2018). TIMSS 2015 matematik başarısı ile ilgili bazı değişkenlerin cinsiyete göre ölçme değişmezliğinin incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science , UBEK-2018 , 204-226 .
• Güner, H., Çelebi, N., Kaya, G. T., & Korumaz, M. (2014). Neoliberal eğitim politikaları ve eğitimde fırsat eşitliği bağlamında uluslararası sınavların (PISA, TIMSS ve PIRLS) analizi. Journal of History Culture and Art Research, 3(3), 33-75.
• Güner, N., Sezer, R., Akkuş İspir, O. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin TIMSS hakkındaki görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 11-29.
• Gürlen, E., Demirkaya, A. S., & Doğan, N. (2019). Uzmanların Pısa ve Tımms Sınavlarının Eğitim Politika ve Programlarına Etkisine İlişkin Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 287-319.
• Gürsakal, S. (2012). Pısa 2009 Öğrenci Başarı Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 17(1), 441-452.
• İlbağı, E, Akgün, L. (2012). Pisa 2003 Öğrenci Anketine Göre 15 Yaş Grubu Öğrencilerinin Tutumlarının İncelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (6), 67-90.
• İlgün Dibek, M., Yalçın, S., & Yavuz, H. Ç. (2016). Matematik okuryazarlığı ile bilgi ve iletişim teknolojileri kullanım becerileri arasındaki ilişki: PISA 2012. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3). 39-58.
• Konan, N., Çetin, R. B., & Bozanoğlu, B. (2018). PISA’da Başarılı Olan Bazı Ülkelerde Okul Müdürlerinin Seçilme, Yetiştirilme Ve Görevlendirilmesi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 141-157.
• Kutlu, Ö., Doğan, C. D., & Karakaya, İ. (2008). Öğrenci başarısının belirlenmesi: Performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Pegem Akademi.
• MEB (2015). PISA 2012 araştırması ulusal nihai raporu. Ankara: İşkur Matbaacılık. MEB (2017). PISA 2015 ulusal raporu. Ankara: MEB.
• Michel, A. (2017). The contribution of PISA to the convergence of education policies in Europe. European Journal of Education, 52 (2), 206-216.
• Önder, A. G. R., & Gelbal, S. (2016). A study on students’ self-efficacy and anxiety towards pisa 2012 mathematics scores based on some variables. Journal of Research in Education and Teaching, 5(3), 271-278.
• Özcan, H., & Koştur, H. İ. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin TIMSS Sınavına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(2), 108-120.
• Özdemir, S., & Muradova, T. (2008). Örgütlerde Motivasyon Ve Verimlilik İlişkisi. Journal of Qafqaz University, (24), 146-153.
• Öztürk, D., & Uçar, S. (2010). TIMSS verileri kullanılarak Tayvan ve Türkiye’deki 8. sınıf öğrencilerinin fen başarısına etki eden faktörlerin belirlenmesi ve karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 241-256.
• Patton, MQ (1987). Değerlendirmede nitel yöntemler nasıl kullanılır (No. 4). Sage.
• Savran, N.Z., 2004. PISA projesinin Türk eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2(4), 397-414.
• Süren, N. (2019). Kaygı ve motivasyonun matematik başarısına etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Şengül, S., & Işık, S. C. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin üst bilişsel becerilerinin “Webb’in bilgi derinliği seviyeleri” ne ait problemleri çözme süreçlerindeki rolü. The Journal of Academic Social Science Studies, 24, 93-127.
• Şişman, M. (2013). Eğitimde Mükemmellik Arayışı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tasaki, N. (2017). The impact of OECD‐PISA results on Japanese educational policy. European Journal of Education, 52 (2), 145-153.
• TIMSS 2011 Assesment Frameworks, IEA, 2009, 14-15. TIMSS 2007 Ulusal Matematik ve Fen Raporu 8. Sınıflar, MEB, 2011, .39-46
• Uzun, B. N., Gelbal, S., & Öğretmen, T., (2010). TIMSS-R fen başarısı ve duyuşsal özellikler arasındaki ilişkinin modellenmesi ve modelin cinsiyetler bakımından karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 531-544.
• Yıldırım, H.H., Yıldırım, S. (2009). TIMSS anketinin matematik dersleriyle ilgili sorularında öğrencilerin tutarsız cevapları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 226-237.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık