COVID-19 Salgını Sürecinde Uygulamaya Konan Uzaktan Eğitimin Paydaş Görüşleri Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 23, 23 - 49, 31.07.2021

Halil Taş

Öz

Bu çalışmanın amacı, COVID-19 salgını sürecinde uygulamaya konan uzaktan eğitim sürecini paydaş (öğretmen, öğrenci, veli) görüşleri bağlamında değerlendirmek ve etkili çözüm önerileri geliştirmektir. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik (olgubilim) desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenen 30 sınıf öğretmeni, 26 öğrenci velisi ve 26 ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Görüşme yoluyla elde edilen nitel veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada, COVID-19 salgını sürecinde uygulama konan uzaktan eğitim katılımcıların büyük çoğunluğu tarafından faydalı bulunmamıştır. Öğretmenlerin değerini ortaya çıkarması, salgının yayılmasını önlemesi, teknolojinin daha aktif kullanılmasını sağlaması uzaktan eğitimin olumlu yönleri olarak ifade edilirken; yaparak ve yaşayarak öğrenme imkânını ortadan kaldırması, birden çok duyuya hitap etme olanağını azaltması, öğretmen-öğrenci-veli iletişimini ve etkileşimini en aza indirmesi, öğrencilerin sosyalleşmelerini engellemesi, öğrencileri teknoloji bağımlısı yapması, öğretmen–veli işbirliğini azaltması, erişim sorunlarının yaşanması ve ders motivasyonunu azaltması uzaktan eğitimin olumsuz yönleri olarak ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Pandemi, Salgın, Uzaktan eğitim, Canlı ders

Kaynakça

• Ağır, F. (2007). Özel okullarda ve devlet okullarında çalışan ilköğretim öğretmenlerinin uzaktan eğitime karşı tutumlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Allen, I. E. ve Seaman, J. (2016). Online Report Card: Tracking Online Education in the United States. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED572777.pdf (Erişim: 01.04.2021)
• Alper, A. (2020). Pandemi sürecinde k-12 düzeyinde uzaktan eğitim: Durum çalışması. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 45-67
• Altıparmak, M., Kurt, İ. D. ve Kapıdere, M. (2011). E-öğrenme ve uzaktan eğitimde açık kaynak kodlu öğrenme yönetim sistemleri. Akademik Bilişim 11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri içinde (ss. 319-327), Malatya.
• Angoletto, R. ve Queiroz, V. C. (2020). COVID-19 and the challenges in education. The Centro de Estudos Sociedade e Tecnologia (CEST), 5(2), 1-2
• Arslaner, Y. ve Şumuer, E. (2020). Covıd-19 döneminde sanal sınıflarda öğretmenlerin karşılaştıkları sınıf yönetimi sorunları. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 201-230
• Ateş, A. ve Altun, E. (2008). Bilgisayar öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 125-145.
• Baek, J. H., Jones, E., Bulger, S. ve Taliaferro, A. (2018). Physical education teacher perceptions of technology-related learning experiences: A qualitative investigation. Journal of Teaching in Physical Education, 37(2), 175-185.
• Bakioğlu, B. ve Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43502
• Barış, M. F. (2015). Üniversite öğrencilerinin uzaktan öğretime yönelik tutumlarının incelenmesi: Namık Kemal Üniversitesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 36-46.
• Benson, R. ve Samarawickrema, G. (2009). Addressing the context of e-learning: Using transactional distance theory to inform design. Distance Education, 30(1), 5-21.
• Birişçi, S. (2013). Video konferans tabanlı uzaktan eğitime ilişkin öğrenci tutumları ve görüşleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 1(2), 24-40.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Çakmak, E. K. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Creswell, J. W. ve Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. 4st edition. California: Sage publications, inc.
• Çalık, C. (2007). Okul çevre ilişkisinin okul geliştirmedeki rolü: Kavramsal bir çözümleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 123-140.
• Çayak, S. ve Ergi, D. Y. (2015). Öğretmen-veli işbirliği ile ilkokul öğrencilerinin sınıf içindeki istenmeyen davranışları arasındaki ilişki. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11, 59-77.
• Çetin, Ö., Çakıroğlu, M., Bayılmış, C. ve Ekiz, H. (2004). Teknolojik gelişme için eğitimin önemi ve internet destekli öğretimin eğitimdeki yeri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(3), 144-147.
• Çoruk, H. ve Çakır, R. (2017). Çoklu ortam kullanımının ilkokul öğrencilerinin akademik başarılarına ve kaygılarına etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(1), 1-27.
• Davran, İ. (2020) Pandemi sürecinin toplum, kültür ve eğitime etkisi ile ilgili görüşlerin değerlendirilmesi. M. Kurt, F. A. Aksal, Z. A. Gazi ve Y. Çerkez, U. Akçıl (Ed.). In 2st International Conference on Interdisciplinary Educational Reflections (pp. 45-67), Nicosia, Cyprus
• DeLawyer, D. D., ve Foster, S. L. (1986). The effects of peer relationship on the functions of interpersonal behaviors of children. Journal of Clinical Child Psychology, 15(2), 127- 133.
• Demir, F. ve Özdaş, F. (2020). Covıd-19 sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 273-292
• Doğan, S. ve Koçak, E. (2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(14), 110-124
• Duban, N. ve Şen, F. G. (2020). Sınıf öğretmeni adaylarının COVID-19 pandemi sürecine ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 357-376.
• Duman, S. N. (2020). Salgın döneminde gerçekleştirilen uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 95-112
• Dünya Sağlık Örgütü [DSÖ] (2020). WHO director-general's opening remarks at the media briefing on COVID-19. https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-COVID-19 Erişim: 08.03.2021.
• Eğitim-Sen (2020). Salgın günlerinde uzaktan eğitim çalıştayı sonuç raporu, 4 Eylül 2020. http://egitimsen.org.tr/wp-content/uploads/2020/09/sonu%C3%A7-raporu.pdf (Erişim: 01.04. 2021)
• Eğitim-Bir-Sen (2020). Pandemi sürecinde okulları güvenle açmak: Öğretmen ve veli araştırması. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Yayınları. https://www.ebs.org.tr/yayinlarimiz/1/arastirmalar (Erişim: 01.04.2021)
• Eken, Ö., Tosun, N. ve Tuzce-Eken, D. (2020). Covıd-19 salgını ile acil ve zorunlu uzaktan eğitime geçiş: genel bir değerlendirme. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 113-128
• Emin, M. N. (2020). Koronavirüs salgını ve acil durumda eğitim. Seta/perspektif, 268, 1-4. https://setav.org/assets/uploads/2020/04/P268.pdf (Erişim: 31.03.2021)
• Fidan, M. (2020). COVID-19 belirsizliğinde eğitim: İlkokulda zorunlu uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 24- 43
• Gök, B. ve Kılıç Çakmak, E. (2020). Uzaktan eğitimde ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı. Kastamonu Education Journal, 28(5), 1915-1931
• Gören, S. F., Gök, F. S., Yalçın, M. T., Göregen, F. ve Çalışkan, M. (2020). Küresel salgın sürecinde uzaktan eğitimin değerlendirilmesi: Ankara örneği. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 69-94
• Hilli, C. (2020). Distance teaching in small rural primary schools: a participatory action research project. Educational Action Research, 28(1), 38-52.
• Hobson, T. D. ve Puruhito, K. K. (2018). Going the distance: Online course performance and motivation of distance learning students. Online Learning, 22(4), 129-140.
• İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Karakuş, N., Ucuzsatar, N., Karacaoğlu, M. Ö., Esendemir, N. ve Bayraktar, D. (2020). Turkish teacher candidates’ views on distance education. Rumelide Journal of Language and Literature Studies, (19), 220-241.
• Karaman, K. ve Akgül, İ. (2015). İlkokul öğrencileri için web tabanlı değerler eğitimi uygulaması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 87-100.
• Kaya, Z. (2002). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Kaynar, H., Kurnaz, A., Doğrukök, B. ve Şentürk-Barışık, C. (2020). Ortaokul öğrencilerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(7), 3269-3292.
• Kocayiğit, A. ve Uşun, S. (2020). Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları (Burdur ili örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 285 – 299
• Lee, S. A. (2020). Coronavirus anxiety scale: A brief mental health screener for COVID-19 related anxiety. Death Studies. 44(7), 1-9. doi: 10.1080/07481187.2020.1748481
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020a). Milli Eğitim İstatistikleri. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf (Erişim: 12.03.2021)
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2020b). Haber arşivi. http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-23-martta-baslayacak-uzaktan-egitime-iliskin-detaylari-anlatti/haber/20554/tr (Erişim: 08.03.2021)
• Muirhead, W. D. (2000). Online education in schools. International Journal of Educational Management, 14(7), 315-324.
• Mulenga, E. M. ve Marbán, J. M. (2020). Is COVID-19 the gateway for digital learning in mathematics education? Contemporary Educational Technology, 12(2), 1-11
• Murray, C. (2009). Parent and teacher relationships as predictors of school engagement and functioning among low-income urban youth. The Journal of Early Adolescence, 29(3), 376-404.
• Odabaşı, F., Çoklar, A. N., Kıyıcı, M. ve Akdoğan, E. P. (2002). İlköğretim birinci kademede web üzerinden ders işlenebilirliği. Turkish Online Journal of Educational Technology , 4(4), 182-195.
• Özdoğan, A. Ç. ve Berkant, H. G. (2020). Covıd-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 13-43
• Özer, N. ve Kır, Ş. (2018). Halk eğitim merkezinde görev yapan öğretmenlerin yetişkin eğitiminde uzaktan eğitimin uygulanabilirliğine ilişkin görüşleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 4(4), 69-86.
• Pala, A. (2006). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin eğitim teknolojilerine yönelik tutumları. Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 177-188.
• Paydar, S. ve Doğan, A. (2019). Öğretmen adaylarının açık ve uzaktan öğrenme ortamlarına yönelik görüşleri. Eğitim ve Teknoloji, 1(2), 154-162.
• Sağlık Bakanlığı. (2021). Türkiye COVID-19 hasta tablosu 15 Mart 2021. https://covid19.saglik.gov.tr/ (Erişim: 05.04.2021)
• Schleicher, A. and F. Reimers (2020a). Schooling Disrupted, Schooling Rethought: How the COVID-19 Pandemic is Changing Education, OECD, https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=133_133390-1rtuknc0hi&title=Schooling-disruptedschooling-rethought-How-the-Covid-19-pandemic-is-changing-education (Erişim: 13.03.2021).
• Schleicher, A. (2020). Covid-19'un eğitime etkileri-bir bakışta eğitim 2020'den görüşler. http//:www.oecd.org/termsandconditions (Erişim: 03.03.2021).
• Simonson, M., Zvacek, S. M. ve Smaldino, S. (2019). Teaching and Learning at a Distance: Foundations of Distance Education 7th Edition. North Carolina: Information Age Publishing, Inc.
• Sintema, E. J. (2020). Effect of COVID-19 on the performance of grade 12 students: implications for STEM education. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(7), 1-6.
• Tarlakazan, E. ve Tarlakazan, B. E. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde Türkiye’de uzaktan eğitim çalışmaları: Kastamonu Üniversitesi örneği. Turkish Studies, 15(7), 2107-3122
• Taş, H. ve Kıroğlu, K. (2019). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin işledikleri disiplin suçları ile aldıkları disiplin cezalarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 18(1), 78-96. doi: 10.17051/ilkonline.2019.527162
• Taş, H. ve Minaz, M.B. (2019). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin meslek seçimlerine etki eden faktörler. E. İslamoğlu ve S. Yıldırımalp (Ed.). Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar içinde (315-330). Ankara: Berikan Yayınevi
• Tezer, M. ve Cumhur, M. (2020). Salgın hastalık sürecinde çevrimiçi matematik dersine yönelik öğrenci görüşleri. M. Kurt, F. A. Aksal, Z. A. Gazi ve Y. Çerkez, U. Akçıl (Ed.). In 2st International Conference on Interdisciplinary Educational Reflections (pp. 87-92), Nicosia, Cyprus
• Tırnovalı, A. (2012). Uzaktan eğitimde internet tabanlı eğitim programlarının temel boyutlarına yönelik öğrenci ve öğretim elemanlarının görüşleri ve öneriler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Türk, H. ve Kıroğlu, K. (2018). Ailelerin sınıf öğretmenlerine uyguladığı mobbing davranışları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 2357-2389.
• Türker, A. ve Dündar, E. (2020). Covıd-19 pandemi sürecinde eğitim bilişim ağı (EBA) üzerinden yürütülen uzaktan eğitimlerle ilgili lise öğretmenlerinin görüşleri. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 323-342
• Türker, A. ve Güven, C. (2016). Lise öğretmenlerinin eğitim bilişim ağı (EBA) projesinden yararlanma düzeyleri ve proje ile ilgili görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 244-254.
• UNESCO. (2020a). Global monitoring of school closures caused by covid 19. https://en.unesco. org/covid19/educationresponse (Erişim: 11 Nisan 2020).
• UNESCO. (2020b). School reopening. (UNESCO Covid-19 education response education sector issue notes. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373275 (Erişim: 11 Nisan 2020).
• Uzoğlu, M. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 335-351.
• Ünal, M. ve Bulunuz, N. (2020). Covıd-19 salgını dönemi uzaktan eğitim çalışmaları ve sonraki süreçle ilgili fen bilimleri öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Milli Eğitim, 49(Özel Sayı 1), 343-369
• World Bank. (2020). The Covid-19 Pandemic: Shocks to education and policy responses. https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/33696/148198.df?sequence=4&isAllowed=y (Erişim: 11.03.2021)
• Yahşi, Ö. ve Kırkıç, K. A. (2020). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies, 15(5), 3827-3847.
• Yalman, M. ve Kutluca, T. (2013). Matematik öğretmeni adaylarının bölüm dersleri için kullanılan uzaktan eğitim sistemi hakkındaki yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Ziya
• Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 197-208.
• Yenilmez, K., Balbağ, M. Z. ve Turgut, M. (2017). Öğretmen adaylarının uzaktan eğitime yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 91-107
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldız, S. (2016). Pedogojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik tutumları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 301-329.