Okul Yöneticilerinin Denetim Olgusuna İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 27, 1 - 24, 31.07.2023

Bayram Bozkurt

https://doi.org/10.58689/eibd.1194654

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin denetim olgusuna ilişkin görüşlerini metaforlar aracılığıyla ortaya koymaktır. Bu kapsamda araştırma nitel araştırma desenlerinden olan olgubilim (fenomenoloji) deseni ile tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile belirlenen 54 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Görüşme formunda “Denetim……………….…………………………………gibidir. Çünkü………………………………..” şeklinde denetim olgusunun benzetildiği metafor ve nedeninin istendiği soru yer almıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okul yöneticilerinin ürettikleri metaforların yoğun olarak bilimsel denetim kategorisinde yer aldığı görülmüştür. Öte yandan okul yöneticileri tarafından öğretimsel denetim ve sanatsal denetim kategorilerine ilişkin daha az görüş ifade edilmiştir. Buna göre okul yöneticilerinin denetim sürecini tek yönlü, otokratik ve bürokratik bir süreç olarak gördükleri söylenebilir. Bu doğrultuda okul yöneticilerinin bu alglarını değiştirecek denetimin iletişim, etkileşim ve rehberlik boyutlarını daha ön planda tutan uygulamalara yer verilmesi gerektiği önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Denetim, Fenomenoloji, Metafor, İçerik analizi

Destekleyen Kurum

Çalışma sürecinde herhangi bir kurum tarafından destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Akan, D., (2020). Eğitimde denetim modelleri. Sağır, M. & Göksoy, S. (Ed.). Eğitimde denetim ve değerlendirme içinde (ss.145-169). Pegem Akademi.
• Akan, D., Yalçın, S., & Yıldırım, İ. (2014). "Okul Müdürü" kavramına ilişkin öğretmenlerin metaforik algıları. İlköğretim Online, 13(1), 169‐179.
• Akbaba, A. (2013). Okul müdürlerinin, eğitim müfettişlerinin denetim olgusu ve süreçleriyle ilgili algısı. Electronic Turkish Studies, 8(12), 1-14.
• Akyel, R. & Köse, H. Ö. (2010). Kamu yönetiminde etkinlik arayışı: Etkin kamu yönetimi için etkin denetimin gerekliliği. Türk İdare Dergisi. 466, 9-45.
• Aras, D. P., Erdoğan, İ. C., & Sabancı, A. (2021). Okul müdürlerinin ve öğretmenlerin okul müdürlerinin ders denetimine ilişkin algıları: Metafor çalışması. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(4), 151-172. https://doi.org/10.19160/e-ijer.970558
• Arslan, M. M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
• Aslanargun, E., Kılıç, A. & Eriş, M. (2013). Eğitim denetmenlerine yönelik öğretmen bakış açısını belirleme ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1419-1430.
• Aydeş, S. S. & Akın, U. (2016). Okul yöneticilerinin öğretmenlere yönelik metaforik algıları. Sakarya University Journal of Education, 6(3), 20-39. https://doi.org/10.19126/suje.22017
• Aydın, İ. (2015). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, İ. (2020). Öğretimde denetim durum saptama değerlendirme ve geliştirme. Pegem Akademi.
• Aydın, M. (2014). Çağdaş eğitim denetimi. Gazi Kitabevi.
• Balcı, A., Demirkasımoğlu, N., Erdoğan, Ç., & Akın, U. (2011). Turkish teachers’ and supervisors’ metaphorical perceptions about supervisors. International Research Journals, 2(10), 1602-1610.
• Başar, H. (2004). Okulda denetim. Y. Özden (Ed.) Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Beycioğlu, K., & Dönmez, B. (2009). Eğitim denetimini yeniden düşünmek. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 71-93.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi, teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
• Bostancı, A. B., Bulut, M. Ş. & Özbey, H. (2011). Öğretmen denetiminde sanatsal denetim yaklaşımının uygulamasına yönelik öğretmen ve denetmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 238-254.
• Bozkurt, A. T., & Deniz, E. N. (2021). Okul yöneticilerinin yöneticilik kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 74-91.
• Bozkurt, E., & Karabıyık, İ. (2003). Türk milli eğitiminde denetim sistemi sorunları ve çözüm önerileri: Türk milli eğitim teftiş sisteminde yapılanma sorunu. Temsen Yayınları.
• Bulut, Z. A. (2004). İşletmelerde performans değerlendirme çalışmaları ve uygulanan yöntemler. Mevzuat Dergisi, 7(7), 1-10.
• Carkit, C. (2022). Metaphoric perceptions of secondary school students towards the thinking education course. International Online Journal of Educational Sciences, 14(1),1-13. https://doi.org/10.15345/iojes.2022.01.001
• Demirtaş, Z., & Kahveci, G. (2015). Öğretmen adaylarının denetim, denetmen ve denetlenen kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (11), 23-58.
• Eisner, E. W. (2002). The arts and the creation of mind. Yale University Press.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri: Yaklaşım, yöntem ve teknikler. Anı Yayıncılık.
• Glickman, C. D., Gordon, S. P., & Ross-Gordon, J. M. (2014). Denetim ve öğretimsel liderlik gelişimsel bir yaklaşım. (M. B. Aksu ve E. Ağaoğlu, Çev). Anı Yayıncılık
• Gökçe, A. T. (2009). Bilimsel yönetim anlayışında denetim. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 74-89.
• Güneş, A. ve Fırat, M. (2016). Açık ve uzaktan öğrenmede metafor analizi araştırmaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 115-129.
• Güven, B. & Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 503-512.
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş., & Dalgıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 97-121.
• İlğan, A. (2017). Öğretmenlerin mesleki gelişimi ve denetimi. Anı Yayıncılık.
• Kara, M. (2020). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmen ve ideal öğretmen algıları: Bir metafor çalışması. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(21), 111-132.
• Karadağ, A. G. Ö. (2003). Türkçe eğitiminde anlatım tarzları. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 79-92.
• Kara, M., & Bozbayındır, F. (2019). Aday öğretmenlerin okul kavramına ilişkin algıları: Bir metafor çalışması. Anatolian Turk Education Journal, 1(1), 18-34.
• Karakul, S. (2015). Hukuki ve idari denetim ölçütü olarak iyi yönetim ilkeleri. Ombudsman Akademik, (3), 61-105. https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.439668
• Karakuş, M. (2010). Çağdaş denetim yaklaşımları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 180-200.
• Kasapçopur, A. (2007). Avrupa Birliği ülkelerinde eğitim denetimi. Ankara: MEB Teftiş Kurulu Başkanlığı Yayını.
• Köklü, M. (1996). Etkili denetim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(6), 259.
• Köklü, M., & Kunduz, E. (2011). İlköğretim müfettişlerinin çağdaş eğitim denetimi ilkelerine ve kliniksel denetime yönelik davranışlarına ilişkin öğretmen algıları. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 621-631.
• Korkmaz, M., & Çevik, M. S. (2018). Ortaokul öğretmenlerinin müdür kavramına ilişkin metaforik algıları. Journal of Theoretical Educational Science, 11(4), 973-1002. https://doi.org/10.30831/akukeg.393339
• Köybaşı, F., Uğurlu, C. T., & Demir, D. (2017). Çağdaş eğitim denetimi modeli olarak okullarda farklılaştırılmış denetim uygulamalarına ilişkin bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 43-57.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175.
• Nikitina, L., & Furuoka, F. (2008). " A language teacher is like...": Examining Malaysian students' perceptions of language teachers through metaphor analysis. Online Submission, 5(2), 192-205.
• Özan, M. B. & Nanto, Z. (2018). Okul yöneticilerinin gözünden geçmişten günümüze denetim. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 19-37.
• Özan, M. B., & Demir, C. (2011). Farklı lise türlerine göre öğretmen ve öğrencilerin okul kültürü metaforu algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 106-126.
• Özgenel, M. & Yılmaz, A. (2019). Denetim modelleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 228-251. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.210.13
• Pajak, E. (2003). Honoring diverse teaching styles: A guide for supervisiors. Virginia: ASCD.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users’ metaphors for the web: An exploratory study. The Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
• Patton, M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri Bütün, M. & Demir, S.B. (Çev. Ed.). Pegem Akademi.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
• Sanal, R. (2002): Türkiye’de yönetsel denetim ve Devlet Denetleme Kurulu. TODAİE Yayınları.
• Semerci, Ç. (2007). Program geliştirme kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2), 125-140.
• Stevenson, C. (2005). Postmodernising clinical supervision in nursing. Issues in Mental Health Nursing, 26, 519–529.
• Sullivan, S. & Glanz, J. (2015). Okullarda eğitim ve öğretimi geliştiren denetim. Ünal, Ali (çev.). Anı Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu. (2022). Sözlük. https://www.tdk.gov.tr/icerik/diger-icerikler/tumsozlukler/
• Tüzel, E., & Şahin Kalyon, D. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının okul yöneticilerine ilişkin metaforlari. Electronic Turkish Studies, 12(33).
• Uğurlu, C. T. (2013). Sanatsal denetim ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalısması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 119-134.
• Uluğ, F. (2004). Avrupa Birliğine giriş sürecinde Milli Eğitim Teftiş Sisteminin değerlendirmesi paneli. Minpa Matbaacılık.
• Yalçın, M., & Erginer, A. (2012). Metaphoric perception of principals in primary schools. Journal of Teacher Education and Educators, 1(2), 229-256.
• Yazar, T., Özekinci, B., & Lala, Ö.(2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin değerler eğitimi kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 245-269.
• Yıldırım, K. (2010). Raising the quality in qualitative research. Elementary Education Online, 9(1), 79-92.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zepeda, S. J. (2012). Instructional supervision: Applying tools and concepts (3rd Ed.). Larchmont, NY: Eye on Education.
• Zepeda, S. J. (2016). Öğretim denetimi uygulama araçları ve kavramlar (Çev Ed.. A. Balcı ve Ç. Apaydın). Pegem Akademi.