Finansman Modellerine Göre Sağlık Sistemlerinin Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 125 - 149, 30.12.2023

Beyza Mıynat Taşdemir

Öz

Ülkeler yaşlanan nüfus, yeni hastalık koşullarının ortaya çıkışı ve tıbbi teknolojinin gelişmesi nedeniyle artan sağlık harcamalarına bağlı olarak kaynaklarının önemli bir kısmını sağlık hizmetlerine tahsis etmektedir. Bu kapsamda özellikle son yıllarda sağlık alanında etkinlik ölçümüne yönelik yapılan analizler önem kazanmaktadır. Sağlık hizmetlerinde etkinliğin gerçekleştirilmesi ekonomik istikrar ve büyüme için en önemli koşullardan biri olup, her ülkenin sağlık politikalarını belirlerken bu kaideyi göz önünde bulundurması gerekmektedir. Sağlık harcamalarındaki artış her ülkede farklı etmenlere bağlı olarak devam ederken, sistemlerin etkinliğini yükselten uygulamalara yönelmeyen ülkelerin hem sağlık sistemlerinde hem de sosyal ve ekonomik göstergelerinde olumsuzlukların gözlenebileceğini ileri sürmek mümkündür. Bu noktada her sistem için kaynakların verimli kullanılıp kullanılmadığını değerlendirmek ve ülkeler arasında karşılaştırma yaparak sistemlerin başarısını ölçmek, etkinliği artıran politikaların belirlenebilmesi için büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda ortaya konan “Finansman Modellerine Göre Sağlık Sistemlerinin Karşılaştırmalı Analizi” isimli çalışmada sağlık sistemlerinin etkinliği Veri Zarflama Analizi ile karşılaştırılarak, sistemlerin etkinlik ve etkinsizlik gerekçeleri değerlendirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Sağlık sistemi, Sağlık finansman modelleri, Sağlık sistemlerinin karşılaştırılması.

Anahtar Kelimeler

sağlık sistemleri, sağlık finansman modelleri, sağlık sistemlerinin karşılaştırılması

Kaynakça

• Afonso, A. & Aubyn, M. (2005). “Non-Parametric Approaches to Education and HealthEfficiency in OECD Countries,” Journal of Applied Economics, 8 (3), 227-246.
• Asandului, L., Roman, M., & Fatulescu, P.I. (2013). The Efficiency of Healthcare Systems in Europe: a Data Envelopment Analysis Approach, 10: 261-268. DOI: 10.1016/S2212-5671(14)00301-3
• Banker, R.D., Cooper, W.W., Seiford, L.M., Thrall, R.M., Zhu, J. (2004), “Returns to Scale in Different DEA Models”, European Journal of Operational Research, Vol. 154: 345-362.
• Barnighausen, T. ve Sauerborn, R. (2002). “One Hundred and Eighteen Years of the German Health İnsurance System: Are There Any Lessons For Middle-and Low-Income Countries?”, Soc Sci Med, (54): 1559–87.
• Bhattacharya, J., Hyde, T. & Tu, P. (2014). Sağlık Ekonomisi, Nobel Akademik Yayıncılık, Çeviri Editörü: Doç. Dr. Çağdaş Akyürek.
• Cooper, W.W., Shanling, L., Seiford, L.M.; Tone, K.; Thrall, R.M.; Zhu, J. (2001). Sensitivity And Stability Analysis in DEA: Some Recent Developments, Journal of Productivity Analysis, 15(3).
• Cura, S. (2012). Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Sistemlerinin ve Kamu Sağlık Harcamalarının Etkinliği: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Celal Bayar Üniversitesi, Maliye Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Çelik, Y. Khan, M. Hikmet, N. (2016). Achieving Value for Money in Health: A Comparative Analysis of OECD Countries and Regional Countries. The International Journal of Health Planning And Management, 1-20.
• Dyson, R.G., Thanassoulis, E., (1988), Reducing Weight Flexibility in Data Envelopment Analysis, Journal of the Operational Research Society, vol.39, No.6, 563-576.
• Hadad, S. Hadad, Y. Tuva, T.S. (2013). Determinants of Healthcare System’s Efficiency in OECD Countries. The European Journal of Health Economics, 14(2): 253-265.
• Hernández, P. Moral-Benito, E. (2014). Determinants of health-system efficiency: Evidence from OECD countries. International Journal of Health Care Finance Economics, 14: 69-93.
• Kocaman, M., Mutlu, E. Bayraktar, D. & Araz, Ö. M. (2012). OECD Ülkelerinin Sağlık Sistemlerinin Etkinlik Analizi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 23(4): 14-31.
• Manavgat, G. (2023). Sağlık Ekonomisi ve Sağlık Finansmanı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Odier, N. (2010), The US Health-Care System: A Proposal for Reform 10(4), https://doi.org/10.1057/jmm.2010.17
• OECD, (2023). Health Indicators, https://data.oecd.org/healthres/health-spending.htm#indicator-chart
• OECD, (2023). Health Status, https://data.oecd.org/searchresults/?q=health
• Özdemir, A. (2009). Hizmet Sektörü Etkinliğinin Makro Düzeyde İncelenmesi: Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkelerin Sağlık Sekötür Üzerine Bir Analiz, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.
• Ray, S.C. (2004), Data Envelopment Analysis Theory and Techniques for Economics and Operations Research, Cambridge University Press, UK.
• Ravangard R, Hatam N, Teimourizad A, Jafari A. (2014). Factors affecting the technical efficiency of health systems: A case study of Economic Cooperation Organization (ECO) countries (2004-10). Int J Health Policy Management, 8;3(2):63-9. doi: 10.15171/ijhpm.2014.60. PMID: 25114944; PMCID: PMC4122076.
• Roberts, D.R. Chang, C. Rubin, M.R. (2004). Technical Efficiency in the Use of Health Care Resources: A Comparison of OECD Countries. Health Policy, 69(1), 55-72.
• Sargutan, A. E. (2005). "Sağlık Sektörü ve Sağlık Sistemlerinin Yapısı". Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3): 400-428.
• Sur, H. (2021). “Karşılaştırmalı Sağlık Sistemleri”, Nobel Akademik Yayıncılık, Ed: Tengilimoğlu, D. & Öztürk, Z. Spinks, J. Hollingsworth, B. (2005). Cross-Country Comparisons Of Technical Efficiency of Health Production: A Demonstration of Pitfalls. Journal of Applied Economics, 41(4), 417-427.
• Woolhandler S, Campbell T, Himmelstein DU. (2003). Costs of health care administration in the United States and Canada. N Engl J Med. 21;349(8):768-75. doi: 10.1056/NEJMsa022033. PMID: 12930930.