BİREYSEL PSİKOLOJİK DANIŞMA SÜRECİNDE SESSİZLİK ÖNCESİ VE SESSİZLİK SONRASI SÖZEL TEPKİLERİN İNCELENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 94 - 110, 09.06.2020

Ayten Bölükbaşı

Öz

Bu araştırmanın amacı bireysel psikolojik danışma sürecinde psikolojik danışman ve danışanların sessizlik öncesi ve sonrası verdiği sözel tepkilerin türlerini ve sıklığını incelemektir. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma modelinin kullanıldığı bu araştırmada olasılık temelli olmayan amaçlı örnekleme tekniklerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları bir psikolojik danışman ve üç danışanından oluşmaktadır. “Psikolojik Danışma veya Psikoterapideki Etkileşimi Kodlama Sistemi” dikkate alınarak sessizlik öncesi ve sonrası tepkiler incelendiği çalışmada üç farklı oturumda beş saniye ve üzeri sessizlik olarak kabul edilmiştir. Psikolojik danışma kayıtları incelenirken not alma yöntemiyle sessizlik öncesi ve sonrası sözel iletiler yazılı hale getirilerek incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre danışanların sessizliği başlatan sözel tepkilerinin psikolojik danışmana göre daha fazla olduğu görülmüştür. Sessizliği sonlandırma açısından ise sessizliği bozanın danışanlardan çok psikolojik danışman olduğu görülmüştür. Bireysel psikolojik danışma sürecindeki sessizlik oluşmadan önce psikolojik danışmanın sözel tepkileri incelendiğinde bilgi sorusu, yorumlama, problem betimleme, doğrudan rehberlik, minimal destek şeklindeyken; danışanın sessizlik oluşmadan önce verdiği sözel tepkileri ise problem betimleme, anlama, istek, olumlu duyguların betimlenmesi, durum betimlemesi, engelleyici davranışı, kısa yanıt, olay bildirimi, terapötik ilişki üzerine konuşma, değişimle ilgili öneri, başarı bildirimleri şeklindedir. Son olarak sessizlik oluştuktan sonra verilen sözel tepkiler incelendiğinde psikolojik danışmanın bilgi soruları, cesaretlendirme, doğrudan rehberlik, olumlu geribildirim, yorumlama, yönerge, anlama; danışanın ise anlama, kısa yanıt, istek, olay bildirimi şeklinde sessizliği bozduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sessizlik, psikolojik danışma

Kaynakça

• Blythe, P. W. (1975). Silence is golden. Conseiller Canadien, 9(1), 69-70.
• Bulut, B. P. (2019). Psikanalitik yönelimli psikoterapi seanslarındaki sessizliğin konuşma analizi ile ı̇ncelenmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 6(1), 63-84.
• Cook, J. J. (1964) Silence in psychotherapy. Journal of Counseling Psychology. 11(1), 42-46.
• Egan, G. (1990). The skilled helper: A systematic approach to effective helping. Belmont, CA: Brooks Cole.
• Frankel, Z. E., Levitt, H. M., Murray, D. M., Greenberg, L. S., & Angus, L. (2006). Assessing silent processes in psychotherapy: An empirically derived categorization system and sampling strategy. Psychotherapy Research, 16(5), 627-638.
• Gans, J. S., & Counselman, E. F. (2000) Silence in group psychotherapy: A powerful communication, International Journal of Group Psychotherapy, 50(1), 71-86.
• Greenson, R. R. (1967). The technique and practice of psychoanalysis. New York: International Universities Press, Inc.
• Hahlweg, K., Reisner, L., Kohli, G., Vollmer, M., Schindler, L., & Revenstorf, D. (1984). Development and validity of a new system to analyze interpersonal: Kategoriensystem für partnerschaftliche interaktion, K. Hahlweg ve N. S. Jacobson (Yay. haz.), Marital interaction: Analysis and modification içinde (ss.182–198). New York: Guilford Press.
• Hill, C. E., Siegelman, L., Gronsky, B. R., Sturniolo, F., & Fretz, B. R. (1981). Nonverbal communication and counseling outcome. Journal of Counseling Psychology, 28(3), 203–212.
• Hill, C. E., Carter, J. A., & O’Farrell, M. K. (1983). A case study of the process and outcome of time-limited counseling. Journal of Counseling Psychology, 30, 3-18.
• Ivey, A., Ivey, M., & Zalaquett, C. (2010). Intentional interviewing and counseling: Facilitating client development in a multicultural World. Belmont, CA: Brooks/Cole/Cengage. İlhan, T. ve Sarıkaya, Y. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının danışma sürecinde sessizliğin kullanımına ı̇lişkin görüşleri ve deneyimleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 187-214. Kawai, H. (1970). Practical problem of counseling. Seishin Publishing. Ladany, N., Hill, C. Thompson, B., & O’Brien, K. (2014). Therapist perspectives on using silence in therapy: A qualitative study. Counselling And Psychotherapy Research,4(1), 80-89.
• Lane, R., Koetting, M., & Bishop, J. (2002). Silence as communication in psychodynamic psychotherapy. Peer Review Journal, 22(7), 1091-1104.
• Levitt, H. M. (1998). Pausing ınventory categorization system. Unpublished manuscript. University of Memphis, Memphis, Tennessee, USA.
• Levitt, H. M. (2001). Sounds of silence in psychotherapy: The categorization of client’s pauses. Psychotherapy Research, 11(3), 295–309.
• Moursundi, J. (1985). The process of counselling therapy. Englewood Cliffs, Nj: Prentice-Hall.
• Nagaoka, C., Kuwabara, T., Yoshikawa, S. Watabe, M., Komori, M., Oyama, Y., & Hatanaka, C. (2013). Implication of silence in a Japanese psychotherapy context: A preliminary study using quantitative analysis of silence and utterance of a therapist and a client. Asia Pacific Journal of Counselling and Psychotherapy, 4(2), 147-152.
• Ronningstam, E. (2006). Silence: Cultural function and psycho-logical transformation in psychoanalysis and psychoanalytic psychotherapy. International Journal of Psychoanalysis, 87, 1277-1295.
• Sabbadini, A. (1991). Listening to silence. British Journal of Psychotherapy, 7(4), 406–415.
• Schindler, L. (1989). Das codiersystem zur ınteraktion in der psychotherapie (CIP): Ein Instrument zur systematischen beobachtung des verhaltens von therapeut und klient im therapieverlau. Zeitschrift für Klinische Psychology. 28, 68-79.
• Sharpley C. F., & Harris, M. A. (1995). Antecedents, consequences, and effects of silence during cognitive-behavioral therapy interviews. Scandinavian Journal of Behaviour Therapy. 24, 3-13.
• Sharpley, C. F. (1997) The influence of silence upon client- perceived rapport. Counselling Psychology Quarterly. 10, 237-246.
• Sharpley, C. F., Munro, D. M., & Elly, M. J. (2005). Silence and rapport during initial interviews. Counselling Psychology Quarterly, 18(2), 149-159.
• Stern, D. B. (2002). Words and wordlessness in the psychoanalytic situation. Journal of American Psychoanalytic Association, 50, 221-247.
• Strauss, A. L. (2003). Qualitative analysis for social scientists. New York: Cambridge University Press.
• Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Stringer, J. V., Levitt, H. M., Berman, J. S., & Mathews, S. S. (2010). A study of silent disengagement and distressing emotion in psychotherapy. Psychotherapy Research, 20(5), 495-510.
• Strupp, H. H. (1957). A multidimensional system for analyzing psychotherapeutic techniques, Psychiatry, 20, 293-312.
• Strupp, H. H. (1994). Psychotherapy research and practice: An overview. S. L. Garfield ve A. E. Bergin (Yay. haz.). Handbook of psychotherapy and behavior change içinde, (ss. 3-18). New York: John Wiley & Sons.
• Walen, S. R., Diguiseppe, R. ve Wessler, L. (1980) A practitioner’s guide to rational-emotive therapy. New York Oxford University Press.
• Warin, T. (2007). Silence in psychotherapy. therapists’ difficulties in using silence as a therapeutic technique (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi). Auckland University of Technology, Yeni Zelanda.
• White, A. M., Fichtenbaum, L., & Dollard, J. (1964). Evaluation of silence in initial interviews with psychiatric clinic patients. Journal of Nervous and Mental Disease, 139, 550-557.
• Wilmer, H. (1995). Silence, something we really hear, which does not exist. American Journal of Psychoanalysis, 23, 723-730.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.