Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalıkla Başa Çıkmanın Yordayıcısı Olarak İyimserlik-Kötümserlik

Yıl 2021, , 87 - 104, 31.05.2021

İhsan Akeren

https://doi.org/10.32433/eje.807426

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada ergenlerin sahip oldukları iyimserlik ve kötümserlik düzeyinin onların siber zorbalıkla başa çıkma becerilerini ne düzeyde yordadığı incelenmiştir. Bu doğrultuda araştırma ilişkisel tarama araştırması olarak planlanmıştır. Araştırmaya Erzincan’da öğrenim gören 375 lise öğrencisi katılmıştır. Ergenlerin iyimserlik-kötümserlik düzeylerini ölçmek amacıyla Ergenlerde İyimserlik-Kötümserlik Ölçeği, siber zorbalıkla başa çıkma düzeylerini ölçmek amacıyla Ergenlere Yönelik Siber Zorbalıkla Başa Çıkma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, iyimserlik düzeyinin siber zorbalıkla başa çıkmanın tüm alt boyutlarını yordadığı, kötümserlik düzeyinin siber zorbalıkla başa çıkmanın sosyal destek arama ve yardım arama boyutlarını yordadığı, mücadele etme ve çevrimiçi güvenlik alt boyutlarını ise yordamadığı ortaya çıkmıştır. Ergenlerin iyimserlik düzeyindeki artışın onların siber zorbalıkla başa çıkma becerilerini artırdığı, kötümserlik düzeyindeki artışın sosyal destek arama ve yardım arama becerilerini azalttığı, mücadele etme ve çevrimiçi güvenlik becerilerini ise etkilemediği tespit edilmiştir. İyimserliğin siber zorbalıkla başa çıkmada destekleyici bir kişisel kaynak olduğu ve kötümserliğin siber zorbalığa maruz kalma riskini artırdığı sonucuna varılabilir.

Anahtar Kelimeler

: İyimserlik, kötümserlik, siber zorbalıkla başa çıkma, lise öğrencileri, yordama

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Optimism-Pessimism as a Predictor of Coping Cyberbullying in High School Students

Öz

The aim of the study was to examine to what extent adolescents' level of optimism and pessimism predicted their ability to cope with cyberbullying. For this purpose, the research was planned as a relational cross-hatching model. The study was carried out with 375 high school students studying in Erzincan. The data was collected using “Optimism-Pessimism Scale in Adolescents” which was implemented to determine the optimism-pessimism levels of adolescents and “the Scale on Coping with Cyber Bullying towards Adolescents” which was used to measure their level of coping with cyberbullying. The study reveals that the level of optimism predicts all sub-dimensions of coping with cyberbullying, while the level of pessimism predicts the social support seeking and help-seeking dimensions of coping with cyberbullying, it does not predict the sub-dimensions of fighting and online security. According to the findings of this study, the increase in the level of optimism of adolescents enhances their coping skills with cyberbullying, although the increase in the level of pessimism decreases their social support seeking and help-seeking skills, and does not affect their ability to struggle and online security. On the basis of these results it may be concluded that optimism is a supportive personal resource in dealing with cyberbullying and pessimism increases the risk of being exposed to cyberbullying.

Anahtar Kelimeler

Optimism, pessimism, cyberbullying, high school students, regression

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akbaba, S. ve Eroğlu, Y. (2013). İlköğretim öğrencilerinde siber zorbalık ve mağduriyetin yordayıcıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 105-121.
• Akbıyık, C. ve Kestel, M. (2016). Siber zorbalığın öğrencilerin akademik, sosyal ve duygusal durumları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 844-859.
• Altan, T. ve Eldeleklioğlu, J. (2019). Lise öğrencilerinde siber zorbalığın yordayıcısı olarak siber mağduriyet ve duygusal zekâ. Elementary Education Online, 18(4), 2147-2156.
• Belsey, B. (2007). Cyberbullying: A real and growing threat. ATA Magazine, 88(1), 14-21.
• Beran, T. & Li, Q. (2005). Cyber-harassment: A study of a new method for an old behavior. Journal of educational computing research, 32(3), 265-277.
• Betts, L. R., Metwally, S. H. & Gardner, S. E. (2019). We are safe but you are not: Exploring comparative optimism and cyber bullying. Journal of Technology in Behavioral Science, 4(3), 227-233.
• Carver, C., Scheirer, M. F. & Segerstorm, S. C. (2010). Optimism. Clinical Psychology Review, 30 (7), 879–889.
• Chang, E. C. (2001). Optimism & pessimism: Implications for theory, research, and practice. American Psychological Association.
• Çalışkan, H. ve Uzunkol, E. (2018). Ergenlerde iyimserlik-kötümserlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 6(2), 78-95.
• Edwards, L., Kontostathis, A. E. & Fisher, C. (2016). Cyberbullying, race/ethnicity and mental health outcomes: A review of the literature. Media and Communication, 4(3), 71-78.
• Eryılmaz, A. (2013). Pozitif psikolojinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında gelişimsel ve önleyici hizmetler bağlamında kullanılması. The Journal of Happiness & Well-Being, 1(1), 1-22.
• Glasø, L. & Notelaers, G. (2012). Workplace bullying, emotions, and outcomes. Violence and victims, 27(3), 360-377.
• Goleman, D. (2016). Duygusal zeka: Neden IQ'dan daha önemlidir. (Banu Seçkin Yüksel, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Koç, M., Horzum, M. B., Ayas, T., Aydın, F., Özbay, A. Ve Uğur, E. (2016). Sanal zorbalıkla baş etme ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Sakarya University Journal of Education, 6(3), 116-128.
• Kokkinos, C. M., Antoniadou, N. & Markos, A. (2014). Cyber-bullying: An investigation of the psychological profile of university student participants. Journal of Applied Developmental Psychology, 35(3), 204-214.
• Kutlu, M., Balcı, S. ve Yılmaz, M. (2004). İletişim beceri eğitiminin öğrencilerin kendini ayarlama ve iyimserlik düzeylerine etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9.
• Meland, E., Rydning, J. H., Lobben, S., Breidablik, H. J. & Ekeland, T. J. (2010). Emotional, self-conceptual, and relational characteristics of bullies and the bullied. Scandinavian Journal of Public Health, 38(4), 359-367.
• Mitchell, K. J., Ybarra, M. & Finkelhor, D. (2007). The relative importance of online victimization in understanding depression, delinquency, and substance use. Child Maltreatment, 12(4), 314-324.
• Nansel, T. R., Overpeck, M., Pilla, R. S., Ruan, W. J., Simons-Morton, B. & Scheidt, P. (2001). Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment. Jama, 285(16), 2094-2100.
• Olenik-Shemesh, D. & Heiman, T. (2014). Exploring cyberbullying among primary children in relation to social support, loneliness, self-efficacy, and well-being. Child Welfare, 93(5), 27.
• Olenik-Shemesh, D. & Heiman, T. (2017). Cyberbullying victimization in adolescents as related to body esteem, social support, and social self-efficacy. The Journal of Genetic Psychology, 178(1), 28-43.
• Peker, A., Özhan, M. B. ve Eroğlu, Y. (2015). Ergenlere yönelik siber zorbalıkla başa çıkma ölçeği'nin geliştirilmesi. International Journal of Human Sciences, 12(1), 569-581. doi: 10.14687/ijhs.v12i1.3156
• Peterson, C. (2000). The future of optimism. American psychologist, 55(1), 44-55.
• Seçer, İ. (2014). Akran zorbalığına uğrayan ergenlerin mağduriyet algılamaları ve kullandıkları başa çıkma stratejilerine grupla psikolojik danışmanın etkisinin incelenmesi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S. & Tippett, N. (2008). Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. Journal of child psychology and psychiatry, 49(4), 376-385.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics (Vol. 5, pp. 481-498). Boston, MA: Pearson. Temel, E., Bahar, A. ve Çuhadar, D. (2007). Öğrenci hemşirelerin stresle baş etme tarzları ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 107-118.
• Totan, T. ve Kabakçı, Ö. F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin zorbalığı yordama gücü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 575-600.
• Van Dyk, Tori R. & Nelson, Timothy D. (2014).Peer victimization and child physical health: The moderating role of pessimism. Journal of Pediatric Psychology 39(4), 469-480.
• Wolak, J., Mitchell, K. J. & Finkelhor, D. (2006). Online victimization of youth: Five years later. National Center for Missing & Exploited Children Bulletin - #07-06-025. Alexandria, VA.
• Völlink, T., Bolman, C. A., Dehue, F. & Jacobs, N. C. (2013). Coping with cyberbullying: Differences between victims, bully‐victims and children not involved in bullying. Journal of Community & Applied SocialPpsychology, 23(1), 7-24.