SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İLETİŞİM BECERİLERİ İLE SINIF YÖNETİMİ BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 12, 88 - 107, 15.11.2017

Cemal Aküzüm , Semra Özdemir Gültekin

Öz

Bu araştırmada, Diyarbakır ili merkez ilçelerindeki
(Bağlar, Kayapınar, Sur, Yenişehir) ilkokullarda görev yapan sınıf
öğretmenlerinin, iletişim becerileri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki
ilişki incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde olup nicel
desenlidir. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında
Diyarbakır ili dört merkez ilçedeki toplam 184 ilkokulda görev
yapan 4552 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklemini ise, tabakalama
örnekleme yöntemi ile dört merkez ilçeden seçilen 24 ilkokulda görev yapan 478
sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, “Öğretmen İletişim
Becerileri Ölçeği” ve “Sınıf Yönetimi Öğretmen Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmadan
elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket
programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; Bağımsız Örneklemler için
t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis H testi ve Mann
Whitney-U sınaması kullanılmıştır. Ayrıca, bağımsız değişkenlerin bağımlı
değişkenleri yordama düzeylerini belirlemek amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon
Analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular; öğretmenlerin iletişim
becerileri açısından kendilerini en çok yeterlilik iletişim boyutunda yeterli
gördüklerini, en az ise etkinlik iletişim boyutunda yeterli gördüklerini
göstermiştir. Sınıf yönetimi becerileri açısından ise, öğretmenlerin
kendilerini en çok motivasyon boyutunda yeterli gördüklerini, en az ise sınıfın
fiziksel düzeni boyutunda yeterli gördüklerini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Sınıf yönetimi, sınıf yönetim becerisi, iletişim becerisi, sınıf öğretmeni

Kaynakça

• Ağaoğlu, E. (2008). Sınıf yönetimi ile ilgili genel olgular. İçinde: Kaya, Z. (Ed.), Sınıf yönetimi (ss. 1-42). Ankara: Pegem Akademi.
• Akın, U. (2006). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Akkaya, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile mizah tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi (İstanbul ili Şişli ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akkaya-Çelik, N. (2006). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algıları (Denizli ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aydın, A. (2014). Sınıf yönetimi (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Başar, H. (1999). Öğretmen kitapları dizisi sınıf yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Başar, H. (2009). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Celep, C. (2002). Sınıf yönetimi ve disiplin (Yenilenmiş 2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Celep, C. (2004). Meslek olarak öğretmenlik (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ceylan, G. (2007). Öğretmen-öğrenci etkileşimin sınıf atmosferine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Cochran, W. G. (1962). Sampling techniques (3rd ed.). New York: Wiley.
• Çam, S. (1999). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumları ve problem çözme becerisi algılanan etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(2), 37-42.
• Çetinkanat, C. (1998). Öğretmen adayları ve müfettişlerin bakış açısından öğretmen iletişim becerileri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(14), 209-221.
• Demirtaş, H. (2009). Sınıf yönetiminin temelleri. İçinde: H. Kıran (Ed.), Etkili sınıf yönetimi (5. Baskı), (ss. 1-34). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Epçaçan, C. & Okçu, V. (2009, 1-3 Mayıs). Ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin yeterlik düzeylerinin değerlendirilmesi. The First International Congress Of Educational Research de sunuldu, Çanakkale.
• Evertson, C. M. & Emmer, E. T. (2013). İlkokul öğretmenleri için sınıf yönetimi. A. Aypay (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Günay, K. (2003). Sınıf yönetiminde iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Günay, Y. (2005). İlköğretim birinci kademede görev yapan öğretmenlerin sınıf kurallarını oluşturmada ve uygulamada karşılaştıkları güçlüklerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gürşimşek I. (1999). Etkin sınıf yönetimi için etkili iletişim becerileri. Eğitim ve Bilim, 23(112), 40-44.
• İlgar, L. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri üzerine bir araştırman. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Jones, V. F. & Jones, L. S. (1998). Comperehensive classroom management. Massachusetts: Allyn and Bacon.
• Kars, Y. E. (2007). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin kendi algılarına dayalı sınıf yönetimi yeterlikleri (Konak ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kaya, G. (2008). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi yeterliliklerine ilişkin yönetici, öğretmen ve öğrencilerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Keskin, E. (2009). Orta öğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlikleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Korkmaz, N. (2007). İlköğretim okullarında etkili sınıf yönetiminde öğretmen davranışlarının incelenmesi İstanbul-Tuzla ilköğretim okullarında pilot bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Korkut, F. (1996). Lise öğrencilerinin bazı değişkenler açısından iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi- Bildiriler, 11-20.
• Kuran, K. (2004). Sınıfta öğrenme-öğretme sürecinin yönetimi. İçinde: Şişman, M. & Turan, S. (Ed.), Sınıf yönetimi (ss. 63-83). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Levent, B. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişilik özelliklerinin iletişim becerilerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Memişoğlu, S. P. (2014). Sınıf içi iletişim süreci. İçinde: Şişman, M. & Turan, S. (Ed.), Sınıf yönetimi (ss. 134-146). Ankara: Pegem Akademi.
• Nacar, F. S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin iletişim ve kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Okutan, M. (2006). Sınıf yönetiminde örnek olaylar (2. Baskı). Ankara: Öğreti Yayıncılık.
• Özgan, H., Yiğit, C., Aydın, Z. ve Küllük, M. C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin algılarının incelenmesi ve karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 617-635.
• Pehlivan, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Şişman, M. & Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Şişman, M. & Turan, S. (2014). Sınıf yönetimi (11. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Terzi, Ç. (2001). Öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Uç, H. (2013). İlkokul öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile örgüt kültürü arasındaki ilişki (Maltepe ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Üstünsel, G. (2011). Etkili iletişim becerileri ve beden dili. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Tekirdağ.
• Yalçınkaya, M. & Tonbul, Y. (2002). İlköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin algı ve gözlemler. Ege Eğitim Dergisi, 1(2), 1-10.
• Yüksel, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.