KAPSAYICI LİDERLİK ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 20, 321 - 333, 30.11.2021

Veysel Okçu , İslam Deviren

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin kapsayıcı liderlik davranışlarını ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Bu alanda literatür taraması yapılarak 50 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Beşli likert tipinde oluşturulan ölçeğin, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliğini sağlamaya yönelik alan uzmanı ve öğretmen görüşleri alınmıştır. Araştırmada yapılan analizler, SPSS 21 ve AMOS 22 paket programları ile yapılmıştır. Araştırmada iki ayrı çalışma grubunda veri toplanmıştır. Araştırmanın ilk basamağı Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ile yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinin çalışma grubu olarak Siirt ili merkez resmi okullarında görev yapmakta olan 349 okulöncesi ve sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda 25 madde ve üç faktörden (erişebilirlik, farklılara saygı, adil muamele) ortaya konmuştur. İkinci basamakta doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile de desteklenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde kullanılan diğer çalışma grubu ise Siirt ili merkezinde bulunan ortaokul ve liselerde görev yapmakta olan 374 branş öğretmeni oluşturmaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi de açımlayıcı faktör analizi sonuçlarını doğrulamıştır. Ölçeğin açıkladığı toplam varyans oranı %82,702 olarak saptanmıştır. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yük değerleri .617 ile .815 arasında yer almıştır. Ölçekten elde edilen geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçları, okul yöneticilerinin kapsayıcı liderlik davranışlarını belirlemede kullanılabilir nitelikte olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Kapsayıcı Liderlik, Ölçek, Geçerlik, Güvenirlik.

Kaynakça

• Ashikali, T. (2019). Leading towards inclusiveness: Developing a measurement instrument for inclusive leadership. Academy of Management Annual Meeting Proceedings, Boston, USA 2019, 16444.
• Boekhorst, J. A. (2015). The role of authentic leadership in fostering workplace inclusion: A social information processing perspective. Human Resource Management, 54(2), 241-264.
• Bourke, J., & Espedido, A. (2019). Why inclusive leaders are good for organizations, and how to become one. Harvard Business Review Online. Büyüköztürk. Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara:Pegem Akademi Yayıncılık.
• Carmeli, A., Reiter-Palmon, R., & Ziv, E. (2010). Inclusive leadership and employee involvement in creative tasks in the workplace: The mediating role of psychological safety. Creativity Research Journal, 22(3), 250-260.
• Chrobot-Mason, D., Ruderman, M. N., & Nishii, L. H. (2014). Leadership in a diverse workplace. In D. V. Day (Ed.), The Oxford handbook of leadership and organizations (pp. 683-708). Oxford University Press. http://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199755615.013.034
• Edmondson, A. C. (2004). Psychological safety, trust, and learning in organizations: A group level lens. In (R. M. Kramer, & K.S. Cook, Eds.). Trust and distrust in organizations:Dilemmas and approaches (pp. 239-272). New York: Russell Sage Foundation.
• Hirak, R., Peng, A. C., Carmeli, A., and Schaubroeck, J. M. (2012). Linking leader inclusiveness to work unit performance: The importance of psychological safety andlearning from failures. The Leadership Quarterly, 23 (1), 107-117.
• Hollander, E. P. (2008). Inclusive leadership: The essential leader-follower relationship. New York: Routledge/Psychology Press.
• Hooper, D., Coughlan, J., and Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods , Vol.6, Issue.1, (53-60).
• Hu, L.-t., and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal , Vol.6, Issue.1, (1-55).
• Kanaga ve Uthayasuriyan, (2020). ‘ Inclusıve Leadershıp Management – On Overvıew ‘.Internatıonal Journal Of Scıentıfıc Research. Volume-8 | Issue-1 | January-2019 | ISSN No 2277 - 8179 | IF : 4.758 | IC Value : 93.98.
• Kelloway, K. E., Weigand , H., McKee, M. C., and Das, H. (2013). Positive leadership and employee wellbeing. Lournal of Leadership and Organizational Studies , Vol.20, Issue.1, (107-117).