Çocuk Gelişimi Öğrencilerinin Staj Sürecinde 4-6 Yaş Dönemindeki Okul Öncesi Öğrencilerinin Gelişim Alanlarına İlişkin Gözlemleri

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 24, 198 - 212, 30.11.2023

Uğur Epçaçan Ferhat Bahçeci Cevdet Epçaçan

https://doi.org/10.55605/ejedus.1330364

Öz

Bu araştırma, tarama modelinde desenlenmiş betimsel bir araştırmadır. Okul öncesi eğitim kurumlarında okuyan 4-6 yaş dönemindeki öğrencilerin gelişim alanları, üniversite öğrencilerinin yaptığı bir yıllık staj gözlemleri doğrultusunda yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırmaya 28 üniversite öğrencisi gözlemci olarak katılmış olup çalışma grubu 454 okul öncesi öğrenciden oluşmaktadır. Analizlerde bağımsız gruplar t-testi, betimsel istatistik ve tek-yönlü anova kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları bağlamında okul öncesi eğitimi öğrencilerinin, tüm gelişim alanlarında, motor, bilişsel, dil, sosyal-duygusal ve öz bakım becerileri açısından cinsiyet değişkenine göre denk olduğu, cinsiyetin fark oluşturacak bir durum teşkil etmediği tespit edilmiştir. Yaş değişkeni açısından tüm gelişim alanlarında, 5 yaş grubu öğrencilerinin ortalamasının, diğer yaş grubundaki öğrencilerden daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Motor beceriler açısından 5 yaş ile 6 yaş öğrencileri arasında 5 yaş lehine, bilişsel beceriler açısından 4 yaş ile 5 yaş öğrencileri arasında 5 yaş lehine ve öz bakım becerileri açısından 5 yaş ile 6 yaş öğrencileri arasında 5 yaş grubu lehine anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca göre motor, bilişsel ve öz bakım becerileri açısından yaş faktörünün önemli bir değişken olduğu söylenebilir. Ancak gruplar arasında yaş değişkenine göre dil becerileri ve sosyal-duygusal beceriler açısından anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, gelişim alanları, gelişim özellikleri.

Teşekkür

Çalışmamızın derginin yayım koşullarına uygun olduğunu belirtir teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akçay, A. (2016). Okulöncesi eğitimi almanın öğrencilerin dil becerilerinin gelişimine etkisi. Electronic Turkish Studies, 11(3). 15-28. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9333
• Akoğlu, G. (2016). Okul öncesi dönemde dil gelişimi ve okuryazarlık. Figen Turan & Arzu İpek Yükselen (Ed.). Çocuk gelişimi 2 okul öncesi dönemde gelişim içinde (53-72). Hedef Yayıncılık.
• Akpunar, G. Ş., & Duman, G. (2019). Anaokulu çocuklarının ifade edici dil becerilerinin incelenmesi. Turkish Journal of Primary Education, 4(2), 98-111.
• Aslan, H. S. (2019). 48-66 aylık çocuklarda dil gelişimi ve sosyal beceri ile ilişkili değişkenlerin araştırılması. (Tez numarası. 535509). [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi].
• Atay, M. (2011). Erken çocukluk döneminde gelişim. Kök Yayıncılık.
• Ceyhan, E. (2004). Gelişimin temelleri. Gürhan Can (Ed.). Gelişim ve öğrenme içinde (1-18). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Cook-Cottone, C. P. (2004). Using Piaget’s theory of cognitive development to understand the construction of healing narratives. Journal of College Counseling. (7),177- 186. https://doi.org/10.1002/j.2161-1882.2004.tb00249.x
• Dinçer, Ç., Demiriz, S., & Ergül, A. (2017). Okul öncesi dönem çocukları (36–72 ay) için öz bakım becerileri ölçeği-öğretmen formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 59-78. https://doi.org/10.15285/maruaebd.2686
• Eynur, A. (2013). Kütahya ili merkez ilçesi okul öncesi kurumlarında okuyan öğrencilerin kaba motor beceri gelişimlerinin incelenmesi. (Tez numarası. 341816). [Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi].
• Genal, S. (2018). Okul öncesi eğitiminden yararlanan 5-6 yaş çocuklarının sosyal duygusal yeterlilikleri ile bakış açısı alma becerilerinin incelenmesi. (Tez numarası. 527766). [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi].
• Kapıkıran, N. A., İvrendi, A. B., & Adak, A. (2006). Okul öncesi çocuklarında sosyal beceri: Durum saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19), 19-27. Karasar, N.(2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
• Karoğlu, H., & Ünüvar, P. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özellikleri ve sosyal beceri düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 231-254. https://doi.org/10.21764/efd.12383
• Libertus, K., & Petra H. (2017). Motor skills and their foundational role for perceptual, social and cognitive development. Frontiers in Psychology, 8:301. doi: 10.3389/fpsyg.2017.00301
• Logan, S.W., Robinson, L.E., Wilson, A.E., & Lucas, W.A. (2012). Getting the fundamentals of movement: A meta‐analysis of the effectiveness of motor skill interventions in children. Child: Care, Health and Development, 38(3), 305-315. https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2011.01307.x
• McCaleb, A., & Cull, V. (2000). Sosiocultural influences and self care practices of middle adolescents. Journal of Pediatric Nursing, 15(1), 30-35. https://doi.org/10.1016/S0882-5963(00)80021-4
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitimi programı. MEB Yayınları.
• Morzhina, E.V. (2006). Formation of self-care skills on lessons and at home. M.:Terevinf. New R. S., & Cochran, M. (Ed.) (2007). Early childhood education: An international encyclopedia, Volumes 4. Greeenwood Publishing Group.
• Ogelman, H. G., Seçer, Z., Alabay, E., & Uçar. F. (2012). Okul öncesi 5-6 yaş grubu çocukların bilişsel gelişimleri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 391-402.
• Oğuzkan, Ş., & Oral, G. (1997). Okul öncesi eğitimi. MEB Basımevi.
• Özgülük, G. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında tam ve yarım günlük eğitim programlarına göre 5-6 yaş grubu çocuklarının sosyal duygusal gelişimlerinin incelenmesi. (Tez numarası. 189028). [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi].
• Plaisted, L. L. (2008). Early education of children. Bibliobazaar.
• Ramazan, O., & Demir, S. (2011). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 36–48 aylık çocukların bilişsel gelişim düzeyleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 83- 98.
• Santrock, J. W. (2012). Yaşam boyu gelişim. Galip Yüksel (Çev. Ed.). Tülin Şener Kılınç (Çev.) Erken çocuklukta fiziksel ve bilişsel gelişim içinde (208-274). Nobel Yayıncılık.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Kuramdan uygulamaya. Gönül Yayıncılık.
• Slee, P. T. (2002). Child, adolescent and family development. Cambridge University Press.
• Şen, M. (2004). Anaokuluna devam eden altı yaş çocukların motor gelişimlerine beden eğitimi çalışmalarının etkisinin incelenmesi. (Tez numarası. 151148). [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi].
• Tümkaya, S. (2012). Dil gelişimi. M. Engin Deniz (Ed.). Erken çocukluk döneminde gelişim içinde (27-53). Maya Akademi Yayınları.
• Uyanık Aktulun, Ö. (2019). 60-72 Aylık çocukların erken akademik ve dil becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 14(1). 775-797. doi: 10.7827/TurkishStudies.14776
• Yalçın, M., Başar, M., & Çetinkaya, A. (2013). Okul öncesi eğitime 5-6 yaşında başlayan çocuklar ile 3-4 yaşında başlayan çocukların öz bakım becerilerinin veli görüşlerine göre incelenmesi (Uşak ili örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4). 208-245.
• Yavuz, E. C., Güney, M., & Taştepe, T. (2021). 60-71 aylık çocukların ince motor beceri düzeylerinin yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 4(7), 1-11.
• Yiğitoğlu, G. T., Vural, B. K., & Körükçü, Ö. (2018). 4-5 yaş grubu çocukların sosyal gelişim düzeyleri ile öz bakım becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 897-905. https://doi.org/10.24106/kefdergi.35797