Investigation of the Effect of Sustainable Environmental Education Program on Preschool Children's Attitudes

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 27, 1 - 27, 30.04.2025

Nadir Çomak , İsa Kaya , Serdal Seven

https://doi.org/10.55605/ejedus.1482519

Öz

The aim of this study is to examine the effect of Sustainable Environmental Education (SEE) program on children's environmental attitudes. The method of the study is mixed design and explanatory sequential design. The study group of the research consists of 19 experimental and 19 control group children selected by convenient sampling method among 60-72-month-old children attending a state kindergarten in Beylikdüzü district of Istanbul province in the 2023-2024 academic year. Quantitative data were collected using the “Children's Attitude Toward the Environment Scale-Preschool Version (CATES-PV)” and qualitative data were collected using the “Semi-Structured Interview Form” developed by the researcher. The results of the study showed a significant difference in favor of the experimental group in which a sustainable environmental education program was implemented. When the post-test results of the control group and the experimental group were compared, a significant difference was found in favor of the experimental group. It was revealed that there was a significant improvement in the environmental attitudes of the children in the experimental group who participated in the training and that their ecocentric attitudes increased. It shows that preschool children can perceive abstract concepts such as climate change, greenhouse effect and melting of glaciers. Experimental group children developed positive attitudes towards recycling awareness. These results show that the sustainable environmental education program supports children to develop positive attitudes towards the environment. Since such programs are effective in increasing environmental awareness in preschool children, it is recommended that they be expanded.

Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Programı’nın Okul Öncesi Çocukların Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sürdürülebilir Çevre Eğitim (SÇE) programının, çocukların çevresel tutumları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmanın yöntemi karma deseni se açıklayıcı sıralı desendir. Araştırmanın çalışma grubu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Beylikdüzü ilçesinde bulunan bir devlet anaokuluna devam eden 60-72 aylık çocuklar arasından uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 19 deney 19 kontrol grubu çocuktan oluşmaktadır. Araştırma nicel veriler "Çocukların Çevreye Yönelik Tutum Ölçeği-Okul Öncesi Versiyonu (CATES-PV)", nitel veriler ise araştırmacı tarafından geliştirilen “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonuçları, sürdürülebilir çevre eğitimi programı uygulanan deney grubu lehine anlamlı farklılık göstermiştir. Kontrol grubu ve deney grubunun son test sonuçları karşılaştırıldığında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Eğitime katılan deney grubundaki çocukların çevresel tutumlarında önemli bir gelişme olduğunu ve ekosentrik tutumlarının arttığını ortaya koymuştur. Okul öncesi çocukların iklim değişimi, sera etkisi ve buzulların erimesi gibi soyut kavramaları algılayabildiklerini göstermektedir. Deney grubu çocuklarının geri dönüşüm bilinci konusunda olumlu tutum geliştirmişlerdir. Bu sonuçlar, sürdürülebilir çevre eğitimi programının çocukların çevreye yönelik olumlu tutumlar geliştirmesini desteklediğini göstermektedir. Bu tür programlar okul öncesi çocuklarda çevre duyarlılığını artırmada etkili olduğundan, yaygınlaştırılmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitimi , Sürdürülebilir Kalkınma , Sürdürülebilir Kalkınma Eğitimi , Çevresel tutumlar , Çevre eğitimi , Sürdürülebilir çevre eğitimi

Kaynakça

• Alıcı, Ş. (2013). Recycle, Reduce, Reuse Educatıon For Kındergarten Chıldren [METU]. In Fathering: A Journal of Theory, Research, and Practice about Men as Fathers.
• Arbuthnott, K. D. (2009). Education For Sustainable Development Beyond Attitude Change. International Journal of Sustainability in Higher Education, 10(2), 152–163.
• Barnett, W. S. (1995). Long-Term Effects of Early Childhood Programs on Cognitive and School Outcomes. The Future of Children, 5(3), 25. https://doi.org/10.2307/1602366
• Biçer, M. (2020). Öykü Temelli Çevre Eğitim Programının 48-72 Aylık Çocukların Çevreye Yönelik Farkındalık Ve Tutumlarına Etkisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Temel Eğitim Anabilim Dalı Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı.
• C. Buckler and H. Creech. (2014). Shaping the Future We Want UN Decade of Education for Sustainable Development. 2005-2014 Final Report. In United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Thou- sand Oaks, CA: Sage Publications.
• Cevher-Kalburan N. (2009). “ Çocuklar İçin Çevresel Tutum Ölçeği ” İle “ Yeni Ekolojik Paradigma Ölçeği ” Nin Geçerlik Güvenirlik Çalışması Ve “ Çocuklar İçin Çevresel Tutum Ölçeği ” İle “ Yeni Ekolojik Paradigma Ölçeği ” Nin Geçerlik Güvenirlik Çalışması Ve [Gazi Üniversitesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı].
• Çomak, N. (2020). Okul Öncesi Eğitimin Coğrafi Temelleri. In H. Uzun (Ed.), Recent Advancesin Education and Sport Researches (Issue June, pp. 89–102). Gece Kitaplığı.
• Çomak, N. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Ve Eğitim İlişkisi Üzerine Bir İnceleme. In C. Yaşaroğlu (Ed.), Angewandte Chemie International Edition, 6(11), 951–952. (1st ed.). Eğitim Yayınevi.
• Currie, J. (2001). Early childhood education programs. Journal of Economic Perspectives, 15(2), 213–238. Dölek, B. Ş. (2022). Turkish Journal of Education. Turkish Journal of Education, 11(2), 126–142.
• Eroğlu, B., & Aydoğdu, M. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Küresel Isınma Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Journal of Uludag University Faculty of Education, 29(2), 345–374.
• Haggett, P. (2001). Geography A Global Synthesis (Firsth Pub). Prentice Hall.
• Kara, G. E., Hande Aydos, E., & Aydın, Ö. (2015). Changing Preschool Children’s Attitudes into Behavior towards Selected Environmental Issues: An Action Research Study. International Journal of Education in Mathematics Science and Technology, 3(1), 46–63.
• Kos, M., Jerman, J., Anžlovar, U., & Torkar, G. (2016). Preschool children’s understanding of pro-environmental behaviours: Is it too hard for them? International Journal of Environmental and Science Education, 11(12), 5554–5571.
• Meadows, Donella H. Meadows, Dennis L. Randers, Jorgen Behrens, W. W. (1972). The limits to growth. In A Report For The Club Of Rome’s Project On The Predıcament Of Mankınd (Fifth prin, Issue 211). Universe Books.
• Musser, L. M., & Diamond, K. E. (1999). The children’s attitudes toward the environment scale for preschool children. Journal of Environmental Education, 30(2), 23–30.
• Nasibulina, A. (2015). Education for Sustainable Development and Environmental Ethics. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 214(June), 1077–1082.
• Özen Uyar, R., & Yılmaz Genç, M. M. (2016). The ecocentric and anthropocentric attitudes of preschool children related to different environments Okul öncesi dönem çocukların farklı çevre konularına yönelik ekosantrik ve antroposentrik tutumları. Journal of Human Sciences, 13(3), 4579.
• Özgür, M. T. (2024). Eko-inovasyon Farkındalığının Web of Science Veri Tabanına Dayalı Bibliyometrik Analizi. 9, 89–111.
• Ozmehmet, E. (2008). Dünyada ve Tükiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları. Journal of Yaşar University, 3(12), 68–70.
• Öztürk, D. K. (2010). Preschool Children’s Attitudes Towards Selected Environmental Issueus (Issue August). ODTU.
• Pathirana, B. D. D. (2015). International Journal of Research in Social Sciences and Humanities Impact of Preschool Teacher Practices and Physical Environment of the Preschools on Recycling Practices Within Preschool Children: a Case Study From Sri Lanka. International Journal of Research in Social Sciences And Humanities (IJRSSH) 2015, 5, 74–87.
• Piaget, J. (1959). The language and thought of the child. In M. Gabain (Trans.), The language and thought of the child by Jean Piaget. Routledge & Kegan Paul Ltd. (Original work published 1926).
• Purvis, B., Mao, Y., & Robinson, D. (2019). Three pillars of sustainability: in search of conceptual origins. Sustainability Science, 14(3), 681–695.
• Reunamo, J., & Suomela, L. (2013). Education for sustainable development in early childhood education in finland. Journal of Teacher Education for Sustainability, 15(2), 91–102.
• Sağlam Erdoğan, N., Balık, İ., & Düzgüneş, E. (2008). Küresel Is ı nma ve İ klim De ğ i ş ikli ğ i. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 25(1), 89–94.
• Samuelsson, Ingrid P. Kaga, Y. (2008). The contribution of early childhood education to a sustainable society. In Ingrid Pramling Samuelsson and Yoshie Kaga (Ed.), The contribution of early childhood education to a sustainable society. UNESCO.
• Samuelsson, I. P., & Katz, L. (2019). The Contribution of Early Childhood Education to a Sustainable Society and. 2(January 2008), 1–15.
• Şen, Z. (2022). İklim Değişikliği Ve Türkiye. Çevre, Şehir ve İklim Dergisi, 1(1), 1–19.
• Simsar, A., Doğan, Y., & Sezer, G. (2021). The ecocentric and anthropocentric attitudes towards different environmental phenomena: A sample of Syrian refugee children. Studies in Educational Evaluation, 70(May 2020), 1–12.
• Temiz, N. (2020). Çevreye Yönelik Farklı Tutum Gösteren Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf İçi Çevresel Sürdürülebilirlik Uygulamalarına İlişkin Çoklu Durum Çalışması [Çukurova Üniversitesi].
• Tunçeli, H. İ., & Zembat, R. (2017). Erken Çocukluk Döneminde Gelişimin Değerlendirilmesi ve Önemi 1 The Importance and Assessment of Early Childhood Development. 3, 1–12.
• Turhan, B., & Özbay, Y. (2016). Erken Çocukluk Eğitimi ve Nöroplastisite. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 54–63.
• UNESCO. (2014). Sustainable Development Begins With Education: How education can contribute to the proposed post-2015 goals. In Education For All - Global Monitoring Report.
• United Nations. (2016). Transformıng Our World: The 2030 Agenda For Sustaınable Development. In United Nations.
• United Nations. (2021a). sdgs.un.org. https://sdgs.un.org/topics/education United Nations. (2021b). The 17 GOALS. https://sdgs.un.org/goals
• Uslucan, S. (2016). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların (60-72 Ay) Çevreye Yönelik Tutumlarına Çevre Eğitim Programının Etkisi [Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. In Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Vladimirova, K., & Le Blanc, D. (2015). How well are the links between education and other sustainable development goals covered in UN flagship reports. In Department of Economic & Social Affairs (Issue 146).
• Weinberger, K., Rankine, H., Amanuma, N., Surendra, L., & Victoria Van Hull, H. (2015). Integrating the three dimensions of sustainable development: A framework and tools. United Nations Publication, 33.
• Yalçın, B. (2013). Doğal Çevreyi Koruma Programının Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Çevreye Yönelik Tutumlarına Olan Etkileri. In T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı.