Erken Çocukluk Eğitiminde Sınıf Büyüklüğünün Ve Eğitim Süresinin Çocuk Gelişimi Üzerindeki Etkileri

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 68, 257 - 271, 20.03.2017

Merve Canbeldek Nesrin Isıkoglu Erdogan

Öz

Problem Durumu: Çocuğun doğumdan ilkokula başlayıncaya kadar olan yaşantılarını içeren
erken çocukluk eğitim dönemi çocuk açısından kritik bir dönemdir. Günümüzde
meydana gelen kadınlarında çalışma hayatında daha çok yer alması ve çocuklar
için güvenli oyun alanlarının azalması gibi toplumsal değişimler erken çocukluk
eğitim kurumlarına olan ihtiyacı artırmıştır. Erken çocukluk eğitiminin
verildiği okul öncesi eğitim kurumlarının sayısı ise Türkiye'de hızla
artmaktadır. Erken çocukluk eğitimini iyileştirmek için niceliksel adımların
atılması oldukça önemlidir. Ancak bu adımlar çocukların daha iyi öğrenmesi ve
gelişimlerini destekleyebilmek açısından yeterli olmamaktadır. Bu nedenle okul
sayısının arttırılmasının yanı sıra çocuklara kaliteli erken çocukluk eğitim
hizmetinin sunulması ve mevcut bulunan okulların kalite düzeylerinin
arttırılması acil bir ihtiyaçtır. Yapılan pek çok araştırma erken çocukluk
eğitim programlarının kalitesinin bu programlara devam eden çocukların gelişim
düzeylerini olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Yüksek kaliteli erken
çocukluk eğitimi, ayrıca çocukların sosyal ve akademik becerilerini
geliştirdiği için ilkokul yıllarında ve sonrası dahil olmak üzere uzun vadeli
olumlu etkilere de sahiptir. Erken çocukluk döneminde kaliteyi açıklamaya
yönelik araştırmacılar farklı tanımlamalar ortaya koysa da genel olarak
kalitenin yapısal ve işlevsel kalitenin etkileşimi ve birleşimi ile
gerçekleştiği üzerinde uzlaşmışlardır. Erken çocukluk döneminde kalitenin
bileşenlerinden, yapısal kalitenin unsurları olarak sınıf büyüklüğü,
öğretmen-çocuk oranı, öğretmenin eğitim düzeyi, hizmet yılı belirtilebilir.
İkinci bileşen, işlevsel kalite ise, çocukların onlara bakan yetişkinlerle
etkileşimlerini ve öğrenmeyi arttıran materyal ve faaliyetlerle etkileşimde
bulunmayı içermektedir. Yapısal kalite unsurları ile çocukların gelişimi,
başarı düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyen çeşitli araştırmalar
gerçekleştirilmiştir. Yapılan araştırmalarda yapısal kalite unsurlarından
eğitim süresi ve sınıf mevcudunun da çocukların gelişim düzeylerini etkilediği
sonucuna ulaşıldığı belirtilmiştir. Erken çocukluk eğitiminin kalitesinde ve
çocukların gelişiminde önemli olan sınıf mevcudu ve eğitim süresinin
etkilerinin bilimsel olarak incelenmesi, alan ve bu konuda karar alacak
kurumlar için önemli bir ihtiyaçtır. Alan yazın taramalarında ülkemizde, okul
öncesi eğitimde eğitim süresi ve sınıf mevcudu ile çocukların gelişim düzeyleri
arasındaki ilişkiyi inceleyen sınırlı sayıda ve küçük örnekleme sahip
araştırmalar olduğu saptanmıştır. Erken çocukluk eğitiminde, eğitim süresi ve
sınıf mevcudu ile çocukların gelişim düzeyi ilişkisini inceleyen büyük
örneklemli araştırma sayısının sınırlı olması ise bu araştırmanın önemini
artırmaktadır.

Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, erken çocukluk eğitiminde yapısal kalite
unsurlarından olan sınıf büyüklüğünün ve eğitim süresinin çocuk gelişimi
üzerindeki etkilerini belirlemektir.

Araştırmanın Yöntemi: Erken çocukluk döneminde okul kalitesinin çocuk gelişimine etkisini
inceleyen bu araştırma da ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya
Denizli İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı 55 okul öncesi eğitimi sınıfı ve bu
okullarda eğitim görmekte olan beş- altı yaşındaki 836 çocuk küme örnekleme
yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma verileri "Ankara Gelişim Tarama
Envanteri (AGTE)" ve "Okul Öncesi Eğitim Kurumu Yapısal Kalitesi İçin
Bilgi Formu" kullanılarak toplanmıştır. Okul Öncesi Eğitim Kurumu Yapısal
Kalitesi İçin Bilgi Formu; okul öncesi eğitim kurumunun yapısal kalitesini
ölçmek için 14 adet açık uçlu soru sorudan oluşmaktadır. Bu sorular arasında
eğitim süresi, öğretmenin mezun olduğu lise türü, mezun olduğu okul, hizmet
yılı, sınıftaki çocukların yaş grubu ve sayısı, sınıfın büyüklüğü, kurumun
bulunduğu yerin sosyo-ekonomik düzeyi gibi sorular yer almaktadır. Bu sorular
araştırmacı tarafından sınıf öğretmenlerine ve okul idaresine sorularak
doldurulmuştur. Verilerin toplanabilmesi için yasal izin alınmış ve örnekleme
dahil olan okulların yöneticilerine telefon ya da birebir görüşme yoluyla
araştırma hakkında bilgi verilmiş ve yaş grubu uygun olan sınıfların
gözlenebilmesi için öğretmen ve yöneticiler bilgilendirilmiş, katılmayı kabul
eden okullara ziyaretler planlanmıştır. Ardından kurumlardaki öğretmenlerle
görüşülerek, gerçekleştirilecek uygulamanın amacı ve nasıl olacağı
anlatılmıştır. AGTE' nin nasıl doldurulacağı konusunda öğretmenlere uygulamalı
şekilde bilgi verilmiş ve onlardan sınıflarındaki her bir çocuk için AGTE’yi
doldurmaları istenmiştir. Öğretmenlerle birlikte belirlenen uygun bir tarihte
doldurulan ölçekler araştırmacı tarafından geri alınmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen
veriler, "SPSS 18.0" istatistik paket programına kodlanarak yüklenmiş
ve analiz edilmiştir. Çalışma verilerinin analizinde, bağımsız t-testi, tek
yönlü ANOVA ve faktörel ANOVA (2X4) teknikleri kullanılmıştır.

Araştırmanın Bulguları: Yapılan araştırma, yapısal kalite unsurlarından sınıfta bulunan çocuk
sayısı ve eğitim süresi ile çocukların gelişimleri arasında istatistiksel
olarak anlamlı ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmanın bulguları, 20- 24
arasında çocuk bulunan sınıflarda eğitim gören çocukların diğer gruplarda
eğitim gören çocuklardan daha yüksek gelişim puanı aldığını göstermiştir.  Araştırmada, tam gün erken çocukluk eğitimi
programlarına devam eden çocukların dil-bilişsel gelişim alt boyutu puanları
ile toplam AGTE puanlarının yarım gün erken çocukluk eğitimi programına devam
eden çocuklardan daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca eğitim süresi ve sınıf
mevcudunun çocukların gelişim puanına birlikte olan etkisi incelendiğinde ise
anlamlı ortak bir etkinin olmadığı belirlenmiştir.

Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırma sonuçları, sınıfta bulunan çocuk sayısı
20- 24 arasında eğitim kurumlarına devam eden çocukların gelişim puanlarının
diğer gruplardaki çocuklardan anlamlı derecede farklı olduğunu ortaya
koymuştur. Ayrıca tam gün erken çocukluk eğitim programlarının çocuk gelişimi
üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. Bu nedenle Türkiye'de tam gün
program sayısını arttırılması önemlidir. Erken çocukluk döneminde çocukların
kaliteli erken çocukluk eğitimi programlarına devam etmeleri onların
gelişimlerini destekleyecektir. Özellikle sosyo-ekonomik şartları elverişsiz
ortamlarda büyüyen çocukların yaşamlarının başından itibaren dezavantaj
yaşamaları ve gelişimsel olarak kritik dönemde gerekli becerileri kazanmaları
için kaliteli tam gün okul öncesi eğitimi oldukça yararlı olacaktır. Konuyla
ilgili çalışacak araştırmacılara yönelik olarak da araştırmaların farklı il ve
bölgelerde daha çok sayıda çocukla yapılması önerilmektedir. Ayrıca, okul
öncesi eğitimin kalitesi ve çocukların gelişim düzeyleri düzenli ve kurumsal
olarak ölçülmeli ve kalite düzeyi düşük olan okullar için acil önlemler
alınmalıdır. Erken çocukluk eğitimi veren kurumlarda mutlaka sistemli ve
bilimsel kalite değerlendirme sistemlerinin oluşturulması önerilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk eğitiminin kalitesi, yapısal kalite, grup büyüklüğü, tam gün.

The Effects of Early Childhood Classroom Size and Duration on Development of Children

Öz

Purpose: The numbers of early childhood education programs are dramatically increasing
throughout Turkey, and the regulations to ensure quality are frequently
changing. A very limited number of studies have examined the quality of Turkish
ECE programs on children’s development. Therefore, the purpose of this study is
to identify the effects of classroom size and duration on the development of
children.

 Research Methods: This is a relational survey study that was realized with 836 children
attending 55 public early childhood programs in Denizli. These children were
selected through a cluster sampling method. Data were
collected through the “Ankara
Developmental Screening Inventory” and “Informational questionnaire.” Data were
analyzed using repeated ANOVAs, factorial ANOVA (2X4) and independent t-test techniques. Findings: This research revealed that there were statistically
significant interactions between children’s development and the structural
quality components of classroom size and duration of education. Our findings
showed that classrooms containing 20 to 24 children had higher developmental
scores than other groups. Additionally, the results indicated that children
enrolled in full-day programs scored higher on the language and cognitive
development subscale and total ADSI.

Implications for Research and
Practice: The findings revealed that the children attending full-day programs with
classroom sizes averaging 20 to 24 differed significantly from the children in
other groups. This suggests that full-day programs have positive effects on children’s
development; therefore, it is important to increase the number of full-day
programs in Turkey

Anahtar Kelimeler

Quality of early childhood education, structural quality, group size, full-day program

Kaynakça

• Barnett, W. S. (2008). Preschool education and its lasting effects: research and policy implications. Boulder and Tempe: Education and the Public Interest Center & Education Policy Research Unit Retrieved April 12, 2014, from http://epicpolicy.org/publication/preschooleducation
• Bowne, J. B., Magnuson, K.A., Schindler, H. S., Duncan, G. J., & Yoshikawa H. (2017). A meta-analysis of class sizes and ratios in early childhood education programs: are thresholds of quality associated with greater impacts on cognitive, achievement, and socioemotional outcomes? Educational Evaluation and Policy Analysis Retrieved March 28, 2017, from http://journals.sagepub.com/toc/epaa/0/0 DOI: 10.3102/0162373716689489
• Broekhuizena, M.L., Van Akena M., Dubasa J.S., Mulderb H., & Lesemanb, P.M. (2015). Individual differences in effects of child care quality: The role of child affective self-regulation and gender. Infant Behavior and Development, 40, 216–230.
• Brownell, M.D., Nickel, N.C., Chateau, D., Martens, P.J., Taylor, C., Crockett, L., Katz, A., Sarkar, J., Burland, E., & Gohand the PATHS Equity Team, C.Y. (2015). Long-term benefits of full-day kindergarten: a longitudinal population-based study, Early Child Development and Care, 185(2), 291-316.
• Burchinal, M., Vandergrift, N., Pianta, R., & Mashburn, A. (2010). Threshold analysis of association between child care quality and child outcomes for low-income children in pre-kindergarten programs. Early Childhood Research Quarterly, 25(2), 166-176.
• Canbeldek, M., & Isikoglu Erdogan, N. (2016). Okul oncesi egitim kurumlarinda kalite ile cocuklarin gelisim duzeyleri arasindaki iliskinin incelenmesi [Examination of the relationships between quality of preschool education institutions and developmental levels of children]. Abant İzzet Baysal Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 16(3), 792-809.
• Clark, P. (2001). Recent research on all-day kindergarten. Champaign, IL: ERIC Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education. ED453982
• Dearing, E., K. McCartney, K., & Taylor, B. A. (2009). Does higher quality early child care promote low-income children's math and reading achievement in middle childhood? Child Development, 80(5), 1329–1349.
• Duyar, I. (2010). Relationship between school facility conditions and the delivery of ınstruction. Journal of Facilities Management, 8(1), 8-25.
• Feyman, N. (2006). Okul oncesi egitim kurumlarinda kalitenin cocuklarin gelisim alanlari üzerine etkisinin incelenmesi [Examination of the effect of the quality of the kindergartens on the developmental areas of children ]. (Yayimlanmamis yuksek lisans tezi). Hacettepe Universitesi, Ankara.
• Felfe, C., & Zierow, L. (2015). From dawn till Dusk implications of full-day care for children’s development. Retrieved February 09, 2017, from http://conference.iza.org/conference_files/SUMS_2015/zierow_l21761.pdf
• Gunindi, Y. (2011). Bagimsiz anaokullarina ve anasiniflarina devam eden cocuklarin sosyal becerilerinin degerlendirilmesi [The evaluation of social skills of children attending to independent preschool and kindergarten]. Ahi Evran Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 12(1), 133-144.
• Howes, C., Burchinal, M., Pianta, R., Bryant D., Early D., Clifford R., & Barbarin O. (2008). Ready to learn? Children‟s pre-academic achievement in pre-kindergarten programs. Early Childhood Research Quarterly, 23, 27–50.
• Ishimine, K., & Tayler, C. (2014). Assessing quality in early childhood education and care. European Journal of Education, 49(2), 272-290.
• Isikoglu, N. (2007). Okul oncesi egitim kurumlarinda kalite [Quality in pre-school education institutions]. Gazi Universitesi Mesleki Egitim Dergisi, 9(18), 37-47.
• Ivrendi, A., & Isikoglu Erdogan, N. (2015). Play in a Turkish cultural context. J. L. Roopnarine, M. M Patte, J. E. Johnson ve D. Kuschner (Ed.), International perspectives on children's play icinde (210-221). New York: Open University Press.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel arastirma yontemleri.(25.bs.). Ankara: Nobel Yayinlari.
• Leow, C., & Wen, X. (2017). Is full day better than half day? A propensity score analysis of the association between Head Start Program intensity and children’s school performance in kindergarten. Early Education and Development, 28(2), 224- 239. DOI: 10.1080/10409289.2016.1208600
• Micozkadioglu, I.I., & Berument, S.K. (2011). Okul oncesi kurum kalitesinin ilkogretim çocuklarinin sosyal yeterligi ve akademik basarısına etkisi [The effects of day care quality on first grade children’s social competence and academic achievement]. Marmara Universitesi Ataturk Egitim Fakultesi Egitim Bilimleri Dergisi, 33, 123-140.
• Milesi, C., & Gamoran, A. (2006). Effects of class size and instruction on kindergarten achievement. Educational Evaluation and Policy Analysis, 28(4), 287-313
• Mokrova, I., Broekhuizen, M., & Burchinal, M. (2015). Pre-kindergarten and kindergarten classroom quality and children's social and academics skills in early elementary grades. Society for Research on Educational Effectiveness. Retrived September 29, 2016 from http://eric.ed.gov/?id=ED562445
• MoNE. (2012). Milli Egitim istatistikleri orgun egitim 2012/ '13.
• MoNE. (2014). Millî Egitim Bakanligi okul oncesi egitim ve ilkogretim kurumlari yonetmeligi.
• MoNE. (2015). Millî Egitim Bakanligi okul oncesi egitim ve ilkogretim kurumlari yonetmeliginde degisiklik.
• Nowak, J. A., Nichols, J. D., & Coutts, D. (2009). The impact of full-day vs. half-day kindergarten on student achievement of low socioeconomic status minority students. Scholarlypartnershipsedu, 4(1), 34-47.
• Ozguluk, G. (2006). Okul oncesi egitim kurumlarinda tam ve yarim gunluk egitim programlarina göre 5–6 yas grubu çocuklarinin sosyal ve duygusal gelisimlerinin incelenmesi [Analysis of social emotional development of 5-6 years old children based on full day and half day education programs in preschool education institutes]. (Yayinlanmamiş Yuksek Lisans Tezi). Marmara Universitesi, Istanbul.
• Peisner-Feinberg, E., & Yazejıan, N. (2010). Research on program quality: the evidence base. P.W. Wesley ve V. Buysse (Eds) The quest for quality: promising innovations for early childhood programs in. Baltimore: Paul.H. Brookes.
• Pianta, R., Barnett, S., Burchinal, M., & Thornburg, K. R. (2009). The effects of preschool education: what we know, how public policy is or is not aligned with the evidence base and what we need to know. Psychological Science, 10, 49–88.
• Robin, K. B., Frede, E. C., & Barnett, W. S. (2006). Is more better? The effects of full-day vs. half-day preschool on early school achievement (NIEER Working Paper). New Brunswick, NJ: NIEER.
• Rudasill, K.M., Hawley, L. R. LoCasale-Crouch, J., & Buhs, E. S. (2017) Child temperamental regulation and classroom quality in Head Start: considering the role of cumulative economic risk. Journal of Educational Psychology, 109(1), 118- 130. http://dx.doi.org/10.1037/edu0000123
• Savasir I., Sezgin N., & Erol N. (1998). Ankara gelisim tarama envanteri el kitabi, kayit formu ve degerlendirme profilleri. (2. bs.). Ankara: Rekmay Ltd. Sti.
• Skalická, V., Belsky, J., Stenseng, F., & Wichstrøm, L. (2015). Reciprocal relations between student–teacher relationship and children’s behavioral problems: moderation by child-care group size. Child Development, 8(5), 1557-1570.
• Sylva, K., Siraj-Blatchford, I., Taggart, B., Sammons, P., Melhuish, E., Elliot, K., & Totsika, V. (2006). Capturing Quality in Early Childhood through Environmental Rating Scales. Early Childhood Research Quarterly, 21(1), 76-92.
• Vermeer, H.J., van IJzendoorn, M.H., Cárcamo, R.A., & Harrison, L. J. (2016). Quality of child care using the environment rating scales: A meta-analysis of international studies. International Journal of Early Childhood IJEC, 48(1), 33-60. Doi:10.1007/s13158-015-0154-9
• Zembat, R. (2007). Okul oncesi egitimde nitelik. Oktay, A. ve Polat Unutkan, O. (Ed.), Okul oncesi egitimde guncel konular icinde (25-45). Ankara: Morpa.