Bona Uyarlamalarının Vurgu Kusurlarının Düzeltilmesi Amacıyla Bir Ses Eğitimi Yöntemi Olarak Kullanımı

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 69, 113 - 134, 20.05.2017

Kivanc Aycan

Öz

Problem Durumu: Bona çalışmaları solfej eğitimi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle bona çalışmalarında ve solfej uygulamalarında kullanılan 11.yy.da rahip Guido di Arezzo’nun bir ilahiden çıkardığı Aretinian heceleri ve bu hecelere daha sonra eklemlenen “si” hecesi solfeji kolaylaştırdığı için kullanılmıştır. Fakat günümüzde gerek ses eğitiminde gerek solfej derslerinde bu hecelerin ünsüzlerinin ve ünlülerinin doğru konuşulmasının gerekliliği üzerinde durulmamaktadır.

Araştırmanın Amacı: Bu çalışmada, bahsi geçen heceler konuşulursa sesin şiddeti, süresi, perdesi ve tonlamasında olumlu değişiklikler olduğu gözlemlenmiştir.

Araştırmanın Yöntemi: Çalışma bu ders içerisinde yapılan uygulamaları ele aldığı için bir eylem araştırmasıdır. Bu sebeple de nitel bir nitelik taşımaktadır. Çalışmada Erciyes Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Müzik Bölümünden bireysel ses eğitimi dersini alan 20 öğrencinin görüşlerine başvurulmuştur. Görüşmeler önce

Kivanc Aycan / Eurasian Journal of Educational Research 69 (2017) 113-134 133

kamera kaydına alınmış ardından yapılandırılmış bir görüşme formu uygulanmıştır. Ayrıca çalışmalar uygulanırken bireysel ders izleme tutanağına da notlar alınmıştır. Toplanan verilerin yoğunluğundan dolayı içerik analizi MAXQDA + 11 ile yapılmıştır.

Araştırmanın Bulguları: Özellikle bireylerin bir çalgı eşliğinde ritmik yapıya uyarak çalgıyla uyumlu şekilde, doğru tonlamayla sesleri çıkartabildikleri görülmüştür. Bu heceler konuşulmadığında solfej dersinde bireylerin basari sağlamakta zorlandıkları görülmüştür. Daha solfej dersinde kullanılan bu heceleri bilmeyen ve konuşamayan bireyler bireysel ses eğitimi dersinde de bu sebeple uygulamaları yapamamaktadır. Dolayısıyla çoğunluğu bona ve solfej uygulamalarından temellenen bireysel ses eğitimi dersinde de bireysel çalışmaları yapmakta zorlanan bireylerin basari düzeyleri düşmektedir. Bu çalışmada solfejdeki heceleri konuşmadan ritmik yapının ortaya çıkmadığı görülmüş bu sebeple bona çalışmaları esas alınarak bir ses eğitimi yöntemi geliştirilip, uygulanmıştır.

Araştırmanın Sonuç ve Önerileri: Bu çalışma ile doğru ses üretme prensibiyle solfej hecelerini konuşarak doğru tonlamanın ya da tonun sesin şiddet, süre, perdesini etkileyen unsuz şiddeti ile elde edilebileceği görülmüştür. Bu kapsamda verilecek bir müzik eğitimi programında B.S.E. çalışmaları etkin bir rol alabilir. Yoksa kişideki ses güzelliğini ortaya koymanın ötesinde bir fayda sağlayamaz. Elde edilen bulgulara göre çalışmaya katılan öğrenciler genel olarak bonanın bir ses eğitimi yöntemi olarak kullanılmasında fayda görmüşlerdir. Öğrenciler nota isimlerini şiddetlerine göre okuyup, bununla ilgili nefes çalışmaları yapmanın ünsüzleri konuşmakta ve tona girmekte fazlasıyla katkı sağladığını belirmişlerdir. Ayrıca solfeji kolaylaştırmak için kullanılan solmizasyon hecelerinde ünsüzlerin şiddet ve süresine göre vurgulanarak konuşulmasının bireysel ses eğitimi derslerinde faydalarını gördüklerini, solfej dersinde de bu şekilde bir çalışma yaptıklarını belirtmişlerdir. Nota bonası ve nefes çalışmalarının birlikte ele alınması önemlidir, örneğin “Fa” notasını söylerken “f” unsuzunun vurgulandığı çalışmalar ile parçalarda harfleri yutmadan söylemek mümkün olmaktadır. Bu çalışmada öğrenciler uygulanacak bona ve ses eğitimi çalışmalarının bireyselliğine vurgu yapmaktadırlar. Özellikle solfej dersinde bona çalışmalarına bireysel olarak değinilememesi, bireysel ses eğitimi dersinde ise bu çalışmalara kişisel çözümler getirilmesi öğrenciler üzerinde olumlu etki yaratmıştır. Öğrencilerin çalışmaları düzenli yapmamaları ise müzik eğitimi açısından hangi konuda uzmanlaşacaklarını bilmemelerinden kaynaklanmaktadır. Öğrencilerin bireysel ses eğitimini uzmanlık gerektiren şan eğitimi ile sıklıkla karıştırdıkları görülmüştür. Bunun sebebi belli bir şarkı müfredatına dönük (Opera, lied, popüler müzik ve jazz) eğitimi verilen san eğitiminin temel becerilerin kazandırıldığı bireysel ses eğitimi dersiyle ayrışmamasındandır. Bireysel ses eğitimi dersinin temel hedeflerini ise Giuseppe Concone kendi ismiyle anılan “Concone” egzersiz kitabında şu şekilde açıklamaktadır: “İlk 25 alıştırma solfej olarak söylenilmesi niyetiyle bestelenmiştir. İtalyanca isimleriyle ilişkilendirilen (do,re,mi,fa,sol,la,si) her bir notanın telaffuz edilmesi, söylenilmesi ve soluk verirken her bir tonun eşit/suresince, temiz/ perde değerinde, sesin şiddetiyle ve doğru bir tonlamayla uygulanması gerekmektedir”. Aslında G. Concone solfej çalışmaları ve ses

Kivanc Aycan / Eurasian Journal of Educational Research 69 (2017) 113-134 134

egzersizlerinin ilişkisini nota isimlerinin seslerinin suresi, perdesi, şiddeti ve tonlamasını gözeterek konuşma ve dolayısıyla söyleme gerekliliği ile ortaya koymaktadır. Bu şekilde ele alındığında BSE dersi solfej dersinin en önemli destekçisidir. Ancak bu çalışmada öğrenci görüşleri ile ifade edildiğinde solfej, bona ve ses eğitimi çalışmaları paralel yürütülmesi gereklidir. Dolayısıyla ilerdeki çalışmalarda uygulanan bona uygulaması destekli ses eğitimi çalışmalarının solfej dersleriyle birlikte uygulanmasında yarar görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bona, Ses Eğitimi, Entonasyon, MAXQDA

Using Bona Adaptation to Improve Accent Defects as a Voice Training Method

Öz

Purpose: In this research, it is observed that if solfeggio syllables, consonants, and vowels are spoken properly, voice intensity (accent), duration, pitch (high pitch-low pitch) and intonation (the ability to carry a musical voice) related to proper pitch level. In this study, it is observed that rhythmic structures do not form without pronouncing the syllables in solfeggio, and, therefore, a voice training system based on bona exercises has been developed

Research Methods: This research is an action research because it deals with the methods of designing individual lessons. This study examines the vocal exercises that adapted bona (rhythmic articulation exercises) and was performed during the lesson; therefore, it is an action research and is subjective. Findings: Bona exercises have an important place in solfeggio training. Solmization syllables have been used especially in bona and solfeggio exercises since they ease solfeggio. Eventually, all of the participants agreed that bona as an individual voice lesson method is helpful to understanding solfeggio principles. Implications for Research and Practice: The question of how PVT classes can be of use in solfeggio classes has never been answered. It is deduced from this study that the correct intonation or tone can be obtained by pronouncing the solmization syllables with the principle of correct voice production, using the intensity of the consonants, which affects the intensity, duration, and pitch of the voice. Within this scope, PVT exercises can play a huge role in musical training programs. Otherwise, it will not be of benefit other than drawing attention to the beauty of one’s voice. The usage of breathing and bona exercises with solmization syllables during the Personal Voice Training course was useful. Students have found that reading the notes according to their intensities and doing breathing exercises contributes considerably to pronouncing the consonants and finding the tone.

Anahtar Kelimeler

Bona, Voice Training, intonation, MAXQDA

Kaynakça

• Aktuze, I. (2003). Ansiklopedik muzik sozlugu: Muzigi anlamak [Encyclopedic Music Dictionary: Understanding Music ] (Vol. 102). Pan Yayincilik.
• Aycan, K. (2012). Ses Egitimi Yontemlerinin Turkce Konusma Egitimindeki Vurgu Kusurlarinin Duzeltilmesine Etkisi[The Effects of Vocal Tranining Methods on İmprovement of Accent Defects İn Speech Education]. (PhD), Gazi Universitesi, Egitim Bilimleri Enstitusu.
• Bona, P. (1997). Metodo completo per la divisione Bona. Milano: Casa Ricordi.
• Concone, G. (2014). Fifty Lessons for High and Medium Voice, Op. 9. Vocal Exercises: The Ultimate Collection [CD-ROM]: Cd Sheet Music.
• Celak, I. (2011). San ve koro egitimi programlarinda kullanilan solfej metotlari ve repertuarindaki olculer konusunda bir saptama ve model onerisi [Solfege methods used in singing and choir education programs and a suggestion and model suggestion on the measures in the repertoire]. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 44(1), 131-145.
• Kilic, M. A. (2013). Ses terapisi olarak vurgu yontemi [The accent method as a voice therapy]. Turkiye Klinikleri J E.N.T. Special Topics, 6(2). Komisyon. (2012). Muziksel İsitme, okuma ve yazma-10 [Musical Hearing, Reading, and Writing-10] E. Demirbatir (Ed.) Guzel sanatlar ve spor liseleri muzik alani.
• Metin, E., C.. (2005, 14-16 Nisan). Ogretmen Yetistiren Egitim Fakultelerinde Bireysel Ses Egitimi Dersi Iceriginin Incelenmesi [Investigation of Individual Voice Training Course Contents in Teacher Training Faculties]. Paper presented at the Muzik Sempozyumu, Kayseri.
• Mimaroglu, I. (1995). Muzik tarihi [Music history]. Istanbul: Varlik Yayinlari.
• Ozaltunoglu, O. (2003). Solfej Ogretim Yontemleri [Solfa Teaching Methods]. (Yuksek Lisans Tezi). Dokuz Eylul Universitesi, Egitim Bilimleri Enstitusu.
• Ozdemir, G. (2012). Muziksel Okuma (Solfej) Performans Testi Tasarimi [Musical Reading (Solfege) Performance Test Design]. (Doktora Tezi). Mehmet Akif Ersoy Universitesi, Egitim Bilimleri Enstitusu. (322262)
• Kivanc Aycan / Eurasian Journal of Educational Research 69 (2017) 113-134 132
• Ozmentes, G. (2005). Dalcroze Eurhythmics Ogretiminin Muziksel Beceriler, Muzik Dersine İliskin Tutumlar ve Muzik Yetenegine Iliskin Ozguven Uzerindeki Etkileri [The Effects of Dalcroze Eurhythmics Instruction on Musical Abilities, Attitudes Towards Music Lessons and Self-Confidence About Musical Skills]. (Doktora Tezi). Dokuz Eylul Universitesi, İzmir.
• Sabol, J. W., Lee, L., & Stemple, J. C. (1995). The value of vocal function exercises in the practice regimen of singers. Journal of Voice, 9(1), 27-36.
• Simsek, G. (2007). San icin piyano eslikli album [Piano accompaniment album for professional singers]. Ankara: Muzik Egitimi Yayinlari.
• Toreyin, A. M. (2008). Ses egitimi temel kavramlar- ilkeler- yontemler. [Voice training basic concepts-principles-methods]. Ankara: Sozkesen Matbaacilik.
• Yazan, I. E. (2007). Konservatuvar Sarkicilik Lisans Programlarinda Solfej Egitiminde İzlenen Kaynak ve Yontemlerin Analizi. [Analysis of sources and methods in Solfege Training in Conservatory Singing Undergraduate Programs] (Yuksek Lisans Tezi). T.C. Baskent Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu. (211030)