ROMANTİK VE ERKEN 20. YY. DÖNEMLERİNDE KADIN BESTECİLERİN KEMAN REPERTUVARINA KATKILARI

Yıl 2024, , 99 - 116, 31.12.2024

Betül Yetkin Gülmez

https://doi.org/10.31722/ejmd.1551846

Öz

Bu araştırmanın amacı, batı müziğinde Romantik ve Erken 20. yüzyıl dönemlerinde yaşamış olan ve ön plana çıkan kadın bestecilerin keman eserlerini tespit etmek ve bu eserlerin yurt içi ve yurt dışı konser repertuvarlarında yer alması konusunda farkındalık yaratmaktır. Bu araştırma betimsel tarama modeli kullanılarak yapılmıştır. Anahtar kelimeler vasıtasıyla elde edilen yazılı kaynaklar veri olarak tespit edilmiştir. Verilerin toplanması sürecinde bestecilere ait biyografiler ve keman eserlerine ait yazılı kaynaklar taranmıştır. Çalışmada belirlenen dönemlerde yaşamış olan kadın bestecilerden Louise Reichardt, Fanny Mendelssohn Hensel, Josephine Lang, Clara Wieck Schumann, Pauline Viardot-Garcia, Louise Dumont Farrenc, Louise Héritte-Viardot, Cecile Chaminade, Lili Boulanger, Amy Marcy Cheney Beach ve Rebecca Clarke’ın biyografileri ve besteci kimlikleri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen kadın bestecilerden Fanny Mendelssohn Hensel, Clara Wieck Schumann, Pauline Viardot-Garcia, Louise Farrenc, Louise Héritte-Viardot, Cecile Chaminade, Lili Boulanger, Amy Marcy Cheney Beach ve Rebecca Clarke’ın usta müzisyen ve bestecilerle yaptıkları çalışmalara paralel olarak, keman çalgısını içinde barındıran farklı formlarda eserler yazdıkları görülmüştür. Çalışma sonucunda makale konusu dönemler içerisindeki kadın bestecilerin azımsanmayacak ölçüde keman eseri olduğu ortaya çıkmıştır. Bu eserlerin günümüz konser repertuvarları ve eğitim müfredatı kapsamında değerlendirilmesinin sağlanması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın besteci, Keman, Romantik dönem, 20. yy.

Contributions Of Women Composers To The Violin Repertoire During The Romantic And Early 20th Century Periods

Öz

The aim of this research is to identify the violin works of prominent female composers who lived in the Romantic and Early 20th century periods in Western music and to raise awareness about the inclusion of these works in domestic and international concert repertoires. This research was conducted using descriptive survey model. Written sources obtained through keywords were identified as data. In the process of data collection, biographies of composers and written sources of violin works were scanned. The biographies and composer identities of Louise Reichardt, Fanny Mendelssohn Hensel, Josephine Lang, Clara Wieck Schumann, Pauline Viardot-Garcia, Louise Dumont Farrenc, Louise Héritte-Viardot, Cecile Chaminade, Lili Boulanger, Amy Marcy Cheney Beach and Rebecca Clarke were investigated. It was observed that Fanny Mendelssohn Hensel, Clara Wieck Schumann, Pauline Viardot-Garcia, Louise Farrenc, Louise Héritte-Viardot, Cecile Chaminade, Lili Boulanger, Amy Marcy Cheney Beach and Rebecca Clarke, among the women composers examined within the scope of the study, wrote works in different forms that included the violin instrument in parallel with their work with master musicians and composers. As a result of the study, it has been revealed that there are a considerable number of violin works by women composers in the periods covered in the article. It is aimed to ensure that these works are evaluated within the scope of today's concert repertoire and education curriculum.

Anahtar Kelimeler

Female composer, Violin, Romantic period, 20th century

Kaynakça

• Altay Artar, G. (2022). 19. Yüzyılda Bir Kadın Besteci Portresi: Fanny Mendelssohn Hensel, Kesit Akademi Dergisi, 8 (31), 137-153.
• Bhattacharyya, K. (2007). Cécile Chaminade. Erişim tarihi: 9 Aralık, 2024, https://ocw.mit.edu/courses/21m-410-vocal-repertoire-and-performance-women-composers-spring-2007/pages/assignments/
• Bolat, M. (2008). 20. Yüzyılda Avrupa ve Türkiye’ de Kadın Besteciler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Bullard, J. K. (2000). The Viola and Piano Music of Rebecca Clarke. (Yayımlanmamış Doktora tezi). University of Georgia, Athens.
• Citron, M. J. (1983). The Lieder of Fanny Mendelssohn Hensel, Oxford University Press, The Musical Quarterly, Vol. 69, No. 4, 570-594.
• Ersoy Çak, Ş. ve Beşiroğlu, Ş. (2013). Avrupa Müzik Çalışmalarında Kadın. Toplumsal Cinsiyet, Bahar 2013, Sayı: 6, 54-60.
• Haag, J. (t.y.). Josephine Lang. Erişim adresi https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/lang-josephine-1815-1880
• Haag, J. (t.y.). Louise Reichardt. Erişim adresi https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/reichardt-louise-1779-1826
• Hung, Y. J. (2005). The Violin Sonata of Amy Beach. (Yayımlanmamış Doktora tezi). Louisiana State University, Louisiana.
• Jacobsen, R. (2020). Louise Farrenc: 1804-1875. (Yayımlanmamış Doktora tezi). University of Colorado Boulder, United States of America.
• Jezic, D. (1994). E. Wood (Ed.), Women Composers: The Lost Tradition Found içinde (Part 1,2,3, 10-70 ss.). Erişim adresi Google Books.
• Johnson, C. (t.y.). Rebecca Clarke. Erişim adresi https://rebeccaclarkecomposer.com/life/
• Johnson, M. S. (2005). The Recognition of Female Composers, University of Lynchburg, Agora, Vol. 2005, Art. 9, 1-8.
• Landormy, P. ve Martens, F. H. (1930). Lili Boulanger (1893-1918), Oxford University Press, The Musical Quarterly, Oct., 1930, Vol. 16, No. 4 (Oct., 1930), 510-515.
• Louise Farrenc (t.y.). The story of Louise Farrenc is one of the most remarkable in classical music history. Erişim adresi https://www.classicfm.com/discover-music/louise-farrenc-story/
• Louise Heritte-Viardot (t.y.). Louise Heritte-Viardot. Erişim adresi http://www.editionsilvertrust.com/heritte-viardot-piano-qt1.htm
• Louise Reichardt (t.y.). Louise Reichardt. Erişim adresi https://www.classicalmusicdaily.com/articles/r/l/louise-reichardt.htm
• McCann, K. J. (2003). Cecile Chaminade: A Composer at Work. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). The University of British Columbia, Vancouver, Canada.
• Mimaroğlu, İ. (1999). Müzik Tarihi. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Özkişi, Z. G. (2009). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Türkiye’de Kadın Besteciler: Tanzimat’tan Günümüze Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Kadın Besteciler ve Yapıtları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Pauline Viardot-Garcia (t.y.). Pauline Viardot-García. Erişim adresi https://www.amodernreveal.com/pauline-viardotgarcia
• Perry, J. (t.y.). Louise Reichardt. Erişim adresi https://hymnary.org/person/Reichardt_Luise
• Potter, C. (1999). Nadia and Lili Boulanger: Sister Composers, Oxford University Press, The Musical Quarterly, Winter, 1999, Vol. 83, No. 4 (Winter, 1999), 536-556.
• Sarıkaya, E. ve Özer, M.C. (2015). Kadının Sanat, Yaratıcılık ve Romantik Dönem Bestecileri Üzerinden Bir Okuması, EÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi 2015 (7), 97-109.
• Schweitzer, V. (t.y.). Louise Farrenc. Erişim adresi https://www.exploreclassicalmusic.com/louise-farrenc
• Smith, G. E. ve Frederickson, K. (2003). Hidden Musicians: Songs by Cecile Chaminade, Josephine Lang, and Clara Schumann, Queen's University, 163-171.
• Tuthill, B. C. (1940). Mrs. H. H. A. Beach, Oxford University Press, The Musical Quarterly, Jul., 1940, Vol. 26, No. 3 (Jul., 1940), 297-310.
• Viardot, L. H. (1913). Memories and Adventures, (Çev. E. S. Buchheim) London.
• Vide, J. (t.y.). Josephine Lang. Erişim adresi https://www.musicbywomen.org/composer/josephine-lang/
• Yazıcı, T. ve İzgi Topalak, Ş. (2014). Batı Müzik Tarihinde Kadın Bestecinin Adı Yok, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi Ocak / Şubat/Mart Kış Dönemi Cilt: 3 Sayı: 7, 45-56.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.