TÜKETİCİ KAPİTALİZM BAĞLAMINDA VAPORWAVE'İN STİL UNSURLARININ ÇÖZÜMLEMESİ

Yıl 2022, Sayı: 20, 16 - 45, 30.06.2022

Bahadırhan Koçer

https://doi.org/10.31722/ejmd.1089959

Öz

Müzik teknolojisinin gelişmesi ve müzik prodüksiyonu için gereken donanımın erişilebilir ve taşınabilir hale gelmesi sonucunda “yatak odası prodüktörleri” müzik üretiminde önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Bu gelişmeler, en özel alanlarında içe dönük şekilde müzik üreten prodüktörleri yaratırken, aynı zamanda elektronik müzik estetiğinde bireyciliğin etkilerinin gözlenmesini sağlamıştır. Erişilebilir donanımları ve yazılımları var eden endüstri, elektronik müzik prodüksiyonunda olduğu gibi, görsel tasarım sahasında da bireysel üretimi arttırmıştır. Yine bu iki sahada, bahsi geçen bireyselliğin bir sonucu olarak sayısız alt-tür gelişmiştir. Bu alt-türlerden biri olan vaporwave, 70’lerden 90’lara dek gözlenmiş olan tüketim çılgınlığını, parlak neon renkleri, neşeli reklam filmlerini ve dönemin müziğini distopik şekilde vurgular ve över. Bu övgüyü yaparken, aslında bir tür tüketici kapitalizm eleştirisi gerçekleştirmektedir. Dijital ortamda doğmuş olan vaporwave, günümüz teknolojisini dışlar, yüksek çözünürlüğü reddeder ve kendince zamanı durdurarak dünyayı geçmişin gözünden görmeyi tercih eder. Vaporwave, bu ironik eleştirelliği dolayısıyla diğer retro akımlardan ayrılır. Vaporwave türünün, müzik ve görsel tasarım sahasında gözlenen estetik unsurları, bu akımın alt-metnine ve kültürel zeminine dair ipuçları taşımaktadır. Bu çalışmada, karşılaştırmalı bir yöntemle, müzik ve görsel tasarım alanlarında vaporwave türünün estetiğinin oluşmasını sağlayan stil unsurları tespit edilmiş ve bu unsurlardan hareketle, vaporwave türünün tüketici kapitalizmle bağlantısı çözümlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Elektronik Müzik, Vaporwave, Retro, Estetik, Tüketici Kapitalizm

Destekleyen Kurum

İstanbul Teknik Üniversitesi

Teşekkür

Prof. Songül Karahasanoğlu Prof. Dr. Rahim Horuz Doç. Dr. Ozan Baysal

Analysis of Vaporwave's Style Elements In The Context of Consumer Capitalism

Öz

“Bedroom producers” have started to play an important role in music production as a result of the development of music technology and the hardware required for music production becoming accessible and portable. While these developments created producers who produce music introvertedly in their most private spaces, they also enabled the effects of individualism to be observed in electronic music aesthetics. The industry, which created accessible hardware and software, has increased individual production in the field of visual design as well as in electronic music production. In these two fields, numerous sub-genres have emerged as a result of this individuality. One of these sub-genres, vaporwave, emphasizes and praises the consumption practices observed from the ‘70s to the ‘90s. In doing so, vaporwave is actually engaging in a form of consumer critique of capitalism. Vaporwave excludes today's technology, rejects high resolution and prefers to remain frozen in time and see the world through the eyes of the past. Vaporwave differs from other retro movements due to its ironic criticism. The aesthetic elements of the vaporwave genre, observed in the field of music and visual design, carry clues to the sub-text and cultural basis of this movement. In this study conducted using a comparative method, the stylistic elements that provide the aesthetics of the vaporwave genre in the fields of music and visual design have been determined. The relation of the vaporwave genre with consumer capitalism has been analyzed based on these elements.

Anahtar Kelimeler

Electronic Music, Vaporwave, Retro, Aestethic, Consumer Capitalism

Kaynakça

• Aydın, M. Y. (2019). Dolaysızlık ve Glitch Arasındaki İlişkiye Bir Bakış. Erciyes İletişim Dergisi, 883.
• Baudrillard, J. (2019). Şeytana Satılan Ruh Yada Kötülüğün Egemenliği. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğubatı.
• Blecha, P. (2012, 04 06). Muzak, Inc. — Originators of "Elevator Music". 06 10, 2021 tarihinde History Link: https://www.historylink.org/File/10072 adresinden alındı
• Bocock, R. (1997). Tüketim. Ankara: Dost Yayınları.
• C, A. (2020, 07 08). Music Like Memes: Why Vaporwave Defines Postmodern Popular Music. 06 01, 2021 tarihinde Medium: https://medium.com/@alisac.casila/music-like-memes-why-lisa-frank-420-modern-computing-defines-postmodern-popular-music-7d8445461fa adresinden alındı
• Clark, T. (2011). Sanat ve Propaganda. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Conaboy, K. (2020, 09 11). The Rise, Fall, and Return of the 4:3 Aspect Ratio. 06 01, 2021 tarihinde A24: https://a24films.com/notes/2020/09/the-rise-fall-and-return-of-the-43-aspect-ratio adresinden alındı
• Cram, P. (2019, 11 25). How Synthwave Grew From Niche '80s Throwback to A Current Phenomenon. 06 01, 2021 tarihinde Pop Matters: https://www.popmatters.com/synthwave-feature-list-2641449554.html/ adresinden alındı
• Crash. (1987). A Day at the Seaside. Crash(4), 31. https://archive.org/details/Crash_No._39_1987-04_Newsfield_GB/page/n3/mode/2up adresinden alındı
• Cutler, C. (2000). Plunderphonics. S. Emmerson, & S. Emmerson (Dü.) içinde, Music, Electronic Media and Culture (s. 87-113). Abingdon: Routledge. https://www.researchgate.net/publication/279237049_Plunderphonics adresinden alındı
• Donoughue, P. (2017, 07 22). We Don't Play Guitars: How Bedroom Producers Came To Dominate the Airways. 06 01, 2021 tarihinde ABC News: https://www.edmprod.com/what-is-music-production/ adresinden alındı
• Duman, Z. (2016). Tüketimci Kapitalizmin ve Tüketim Kültürünün Eleştirisi. Sosyoloji Dergisi, 25.
• Erdem, M. N. (2017). Dijital Çağda Kültür, Yeni Tüketici Kapitalizmi ve Reklam Anlatısı. 1st International Conference on New Trends in Communication (s. 252). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Gosling, E. (2020, 09 30). Vaporwave is Dead, Long Live Vaporwave. 06 01, 2021 tarihinde AIGA Eye On Design: https://eyeondesign.aiga.org/vaporwave-is-dead-long-live-vaporwave/ adresinden alındı
• Guffey, E. E. (2006). Retro: The Culture of Bad Taste. London: Reaktion.
• Guggenberger, F. (2020, 06 10). Sidechain Compression – What Is It & When Should You Use It? 06 12, 2021 tarihinde Music Gateway: https://www.musicgateway.com/blog/how-to/sidechain-compression-what-is-it-when-should-you-use-it adresinden alındı
• Güzel, M. (2015). Gerçeklik İlkesinin Yitimi: Baudrillard’ın Simülasyon Teorisinin Temel Kavramları. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi(19), 80.
• Harper, A. (2017). Personal Take: Vaporwave is Dead, Long Live Vaporwave. M. M. Nicholas Cook (Dü.) içinde, The Cambridge Companion to Music in Digital Culture. Cambridge: Cambridge University Press.
• Harvey, D. (2015). On Yedi Çelişki ve Kapitalizmin Sonu. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Itten, J. (1970). The Elements of Color. (F. Birren, Dü.) New York: Van Nostrand Reinhold Company. https://monoskop.org/images/4/46/Itten_Johannes_The_Elements_of_Color.pdf adresinden alındı
• Jennings, S. (2003). Artist's Color Manual: The Complete Guide to Working With Color. San Francisco: Chronicle Books. https://archive.org/details/artistscolormanu00simo adresinden alındı
• Jimison, D. (2015). The Dilution of Avant-Garde Subcultural Boundaries in Network. Literature, Media, and Communication. Atlanta: Georgia Institute of Technology. http://hdl.handle.net/1853/53471 adresinden alındı
• Jones, C. (2012, 07 12). Comment: Vaporwave and the Pop-art of the Virtual Plaza. 06 01, 2021 tarihinde Dumymag: https://www.dummymag.com/news/adam-harper-vaporwave/ adresinden alındı
• June, L. (2013, 01 16). For Amusement Only: the Life and Death of the American Arcade. 06 03, 2021 tarihinde The Verge: https://www.theverge.com/2013/1/16/3740422/the-life-and-death-of-the-american-arcade-for-amusement-only adresinden alındı
• Keung, L. (2020, 07 18). Aesthetic Design: From Vaporwave Design to the Grunge Aesthetic. 06 01, 2021 tarihinde Envato Tuts+: https://design.tutsplus.com/articles/aesthetic-design-from-vaporwave-design-to-grunge-aesthetic--cms-35213 adresinden alındı
• Knight, S. (2015, 11 10). Sony Finally Decides It's Time To Kill Betamax. 06 03, 2021 tarihinde Techspot: https://www.techspot.com/news/62733-sony-finally-decides-time-kill-betamax.html adresinden alındı
• Larissa Hjorth, H. H. (2017). The Routledge Companion to Digital Ethnography. New York: Routledge.
• Menkman, R. (2011). Glitch Studies Manifesto. Video Vortex Reader II: Moving Images Beyond Youtube, 336-347.
• Nace Pusnik, K. M. (2010). Graphics in Television Broadcast Presented in Aspect Ratio 16:9. 5th International Symposium on Graphic Engineering and Design (s. 1-2). Novi Sad: Nace Pusnik. https://www.researchgate.net/publication/273696504_Graphics_in_television_broadcast_presented_in_aspect_ratio_16_9 adresinden alındı
• Nişanyan, S. (2012). Sözlerin Soyağacı. İstanbul: Everest Yayınları.
• Oswald, J. (2019, 04 15). Plunderphonics, or Audio Piracy as a Compositional Prerogative (1985). Plunderphonics: http://www.plunderphonics.com/xhtml/xplunder.html adresinden alındı
• Raphael Nowak, A. W. (2018). “Vaporwave Is (Not) a Critique of Capitalism”: Genre Work in An Online Music Scene. Open Cultural Studies, 460.
• Rettberg, S. (2008). Dada Redux: Elements of Dadaist Practice in Contemporary Electronic Literature. Fibreculture Journal, 5.
• Richard L. Johannesen. (2009). The Ethics of Plagiarism Reconsidered: The Oratory of Martin Luther King Jr. Southern Communications Journal, 185-194.
• Schiling, D. (2015, 09 18). Song of the Week: Skylar Spence, Vampire Weekend’s Chris Baio, and the Return of Chillwave. 06 01, 2021 tarihinde Grantland: http://grantland.com/hollywood-prospectus/songs-of-the-week-skylar-spence-vampire-weekends-chris-baio-and-the-return-of-chillwave/ adresinden alındı
• Sciretta, P. (2010, 01 29). Cool Stuff: The House of the Devil VHS Tape / DVD Combo Pack. 06 02, 2021 tarihinde /Film: https://www.slashfilm.com/cool-stuff-the-house-of-the-devil-vhsdvd-combo-pack/ adresinden alındı
• Self, H. (2002). Digital Sampling: A Cultural Perspective. UCLA Entertainment Law Review, 351. Simon Jones, T. G. (1992). Muzak: On Functional Music and Power. Critical Studies in Media Communication, 156-169. Time. (2015, 09 12). See How Super Mario Bros. Changed Over 30 Years. Time: https://time.com/4020798/super-mario-bros-evolution/ adresinden alındı
• Tzara, T. (2006). Littérature No. 15, July/August 1920, "Chronicle". The Dada Reader, A Critical Anthology (s. 199-200). içinde Chicago: University of Chicago Press.
• U.S. Department of Agriculture. (1950, 11 07). Palm Trees in the United States. Washington, United States of America: U.S. Government Printing Office.
• Velankar, M. (2013). Study Paper for Timbre Identification in Sound. International Journal of Engineering Research&Technology, 3022.
• Walzer, D. A. (2017). Independent music production: how individuality, technology and creative entrepreneurship influence contemporary music industry practices. Creative Industries Journal, 21-39.
• Williams, D. E. (1988, 08). Ideology as Dystopia: An Interpretation of "Blade Runner". International Political Science Review, 9(4), 384.
• Woodham, J. M. (2004). A Dictionary of Modern Design. Oxford: Oxford University Press.
• Yizzam. (2017, 10 15). 9 Reasons Why We Unironically Love Vaporwave. Be Loud! A Blog by Yizzam: https://blog.yizzam.com/vaporwave-clothing/ adresinden alındı