TÜRK SANAT MÜZİĞİNDE HANÇERE EGZERSİZLERİNİN TESPİTİ: HANENDELİK EĞİTİMİNE METODİK BİR YAKLAŞIM

Yıl 2024, Sayı: 25, 249 - 266, 31.12.2024

Mucahit Yalçın Öztüfekci

https://doi.org/10.31722/ejmd.1524264

Öz

Müzik eğitimi genel anlamda belli müziksel davranışları edindirmeyi hedefler. Bu davranışlardan biri olan Türk sanat müziği söyleme becerisi de belli müzikal alışkanlıkları kazandıkça gelişir. Devinişsel alan kapsamında hanendelik eğitimi ile sazendelik eğitimi birçok yönden benzerlik gösterir. Bu çalışmada hançere melekelerini kazanma ile sazendelik eğitimindeki teknik gelişim benzerliği esas alınmıştır. Ancak çalgı eğitiminde teknik açıdan ilerlemek için zorluk derecelerine göre seçilen saz eserleri eğitim malzemesi olarak birçok seçenek sunarken, hanende eğitiminde icracı, repertuvarın tamamına yayılmış olan geniş ve karmaşık bir teknik dağar ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu yüzden çalgı eğitiminde kullanılan metodlarda nasıl tekniği geliştiren bölümler seçiliyorsa, hanendelik eğitiminde de repertuvarın tamamı yerine, şarkı söyleme becerisini geliştiren bölümlerin üzerinde durulabileceği öngörülmektedir. Bu bağlamda çalışma, literatür taraması ve betimsel analiz yöntemiyle sözlü repertuvarı ve çalgı metotlarını bu amaçla gözden geçirerek tespit edilen bölümlerin eğitim malzemesi olarak kullanımını konu almaktadır. 5 tip egzersiz grubu altında 27 egzersiz, model olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak hanendelik eğitiminin bir parçasını oluşturan hançere egzersizleri, özel bir çalışma alanıdır ve repertuvar bu perspektifle gözden geçirilerek tespit edilen egzersizler örnek olarak gösterilmiştir. Şarkı söyleme etütlerine yönelik araştırma, hanendelik eğitimine metodik bir yaklaşım sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk Sanat Müziği, Müzik Eğitimi, Hanendelik, Hançere Egzersizleri, Egzersiz Tespiti

Detection of Hançere (Larynx) Exercises in Turkish Art Music: A Methodical Approach to Hançere Education

Öz

Music education generally aims to acquire certain musical behaviors. The ability to sing traditional Turkish art music, which is one of these behaviors, also develops as certain musical habits are acquired. Within the scope of the psychomotor field, chanting training and instrument training are similar in many aspects. In this study, the similarity between gaining hançere skills and technical development in instrument training is taken as basis. However, while instrumental pieces selected according to their degree of difficulty offer many options as training material in order to advance technically in instrument training, in chant training the performer is faced with a wide and complex technical repertoire spread throughout the repertoire. Therefore, just as in the methods used in instrument training, sections that improve technique are selected, it is envisaged that in singing training, sections that improve singing skills can be emphasized instead of the entire repertoire. In this context, the study is about the use of the sections identified by reviewing the oral repertoire and instrumental methods through literature review and descriptive analysis for this purpose as educational material. 27 exercises were determined as models under 5 types of exercise groups. As a result, hançere exercises, which form a part of vocal training, are a special field of study, and the repertoire has been reviewed from this perspective and the identified exercises are shown as examples. Research into singing studies offers a methodical approach to singing training.

Anahtar Kelimeler

Turkish Art Music, Music Education, Singer, Hançere Exercises, Detection of Exercises

Kaynakça

• Akan, E. (2007). Tanbur Metodu. İstanbul: Çağlar Musiki Yayınları.
• Akdoğu, O. (2003). Ud Metodu (8. Baskı). İzmir: Birleşik Matbaacılık.
• Egüz, S. (1991). Toplu Ses Eğitimi I: Temel Konular. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Hançerlioğlu, O. (1982). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Remzi Kitabevi.
• İkesus, S. (1965). Ses Eğitimi ve Korunması. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kocabaş, A. (2013). Müzik Öğretiminin Temelleri. İzmir: Kanyılmaz Matbaacılık.
• Özden, A. (2003). Türk Müziğinde Keman Metodu. İzmir: Birleşik Matbaacılık.
• Özden, Ö. (2012). Kanun İçin Egzersizler. Konya: Aybil Basımevi.
• Özer, Y. (1997). Bilim Perspektifinde Müzik. İzmir: Eylül Yayınları.
• Torun, M. (1993). Ud Metodu: Gelenekle Geleceğe. İstanbul: Çağlar Yayınları.
• Uçan, A. (1996). İnsan ve Müzik İnsan ve Sanat Eğitimi. Ankara: ALF Matbaaası.
• Yahya, G. (2001). Ud Alıştırmaları. Ankara: Yurtrenkleri Yayınevi.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.