Binaların Güçlendirme/Yıkım Kararı Sürecindeki Ekonomik Değerlendirme İçin Yeni Bir Yöntem Önerisi: Eğitim Yapıları Örneği

Yıl 2020, Ejosat Özel Sayı 2020 (ARACONF), 46 - 56, 01.04.2020

Ahmet Hakan Mutlu

https://doi.org/10.31590/ejosat.araconf7

Öz

Yürürlükteki yönetmelik hükümleri doğrultusunda deprem güvenliği çalışmaları yapılan bir binanın güçlendirilmesine ya da yıkılmasına karar verilmesi aşamasında her bina için güçlendirme maliyetinin yeniden yapım maliyetine oranında sabit %40 eşik değerinin kullanıldığı bilinmektedir.
Bu çalışmada, deprem güvenliği irdelenmiş bir binanın güçlendirilmesi veya yıkılarak yerine yenisinin yapılması hakkında karar verilirken, ilk aşamada, yalnızca sabit %40 değeri yerine binaların yapım yıllarına göre farklı eşik değerler belirlenmiştir. İkinci aşamada ise, güncel standartlar ve yönetmelikler gereği yapılması zorunlu imalatlar da ekonomik değerlendirme hesaplarına dâhil edilmiştir. Bu iki aşama, tüm binalar için geçerli olmaktadır.
İlk iki aşamadan sonra, deprem güvenliği incelemesi tamamlanmış eğitim yapısı için derslik başına düşen öğrenci sayısına göre ek derslik ihtiyacı olup olmadığı, aynı hizmet bölgesinde yeni yapılacak yatırımlar ve diğer karşılaşılabilecek durumlar değerlendirmeye alınmıştır.
Yukarıda aşamaları özetlenen yeni ekonomik değerlendirme yönteminde, Taşınmaz Değerleme Yöntemi tanımlamaları ile Federal Acil Durum Yönetimi Ajansı (Federal Emergency Management Agency – FEMA) tarafından uygulanan %50 Kuralı prensiplerinden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güçlendirme, yıkım, deprem güvenliği, ekonomik değerlendirme

Proposal of a New Method for Economic Assessment in the Process of Retrofit / Demolition of Buildings: Example of Educational Structures

Öz

In accordance with the provisions of the current regulation, it is known that a fixed 40% threshold is used for each building in the ratio of the retrofit cost to the reconstruction cost during the decision to retrofit or demolish a building undergoing earthquake safety studies.
In this study, when it is decided to retrofit or demolish a building which has been examined for earthquake safety, in the first stage, different thresholds are determined according to the construction years of buildings instead of only fixed 40%. In the second stage, the compulsory productions that have to be made in accordance with current standards and regulations are included in the economic evaluation calculations. These two phases apply to all buildings. After these two stages, whether the need for additional classrooms according to the number of students per classroom for the education structure whose earthquake safety survey was completed, new investments to be made in the same service area and other possible situations were evaluated.
In the new economic evaluation method, the stages of which are summarized above, the Real Estate Appraisal Method definitions and the 50% Rule principles applied by the Federal Emergency Management Agency (FEMA) were utilized.

Anahtar Kelimeler

Reinforcement, demolition, earthquake safety, economic evaluation

Kaynakça

• Z.G.Mülayim, Tarımsal Değer Biçme ve Bilirkişilik, Yetkin Yayınları, 2001, Ankara, s.5-12.
• H. Tanrıvermiş, Gayrimenkul Değerleme Esasları, Ders Kodu: 1014, Ankara, 2017.
• A. Üreten, Gayrimenkul Değerleme Yöntemleri ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarında Değer Tespiti, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, 2007, Ankara, s.25-26.
• A. Açlar ve V. Çağdaş, Taşınmaz (Gayrimenkul) Değerlemesi, İkinci Baskı, Ankara, Nisan 2008.
• Uluslararası Değerleme Standartları Konseyi, Uluslararası Değerleme Standartları, IVSC, 2017: UDS 105 Değerleme Yaklaşımları ve Yöntemleri 80.1.
• E. S. Ünalan vd., Genel Muhasebe, TDK Basımevi, Ankara, 1988.
• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu.
• FEMA, 9524.4 Repair vs. Replacement of a Facility Under 44 CFR §206.226(f) (The 50% Rule), 2009.
• http://www.dask.gov.tr
• Tankut, T., Ersoy, E., Özcebe, G. ve Canbay, E., Betonarme Yapıların Onarımı ve Güçlendirilmesi İçin Kullanılan Yöntemler (Kitapta Bölüm), Bizim Büro Basımevi, Ankara, 2008.
• A. H. Mutlu, Mevcut Yapıların Güçlendirilmesi ya da Yıkılmasına Karar Verilmesi Aşamasında Göz Önüne Alınması Gereken Kriterler, 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, İzmir, 2015.
• M. Arıkan, H. Sucuoğlu, ve G. Macit, Economic assesment of these is mic-retrofitting of low-cost apartment buildings, Journal of Earthquake Engineering 9:4, 577-584, 2005.
• http://sgb.meb.gov.tr/www/resmi-istatistikler/icerik/64
• http://iedb.meb.gov.tr/www/bakanligimiza-ait-yeni-projeler/icerik/331