Effects of Modern / Classic Fire Retardants on Some Technological Properties in Larex (Larix decidua Mill.) Wood

Yıl 2020, Ejosat Özel Sayı 2020 (HORA), 194 - 198, 15.08.2020

Hatice Ulusoy Hüseyin Peker

https://doi.org/10.31590/ejosat.779681

Öz

In the wood industry (indoor / outdoor), many materials are used as fire retardants in the furniture and timber industry, and these materials are known to be friendly to most people / the environment. New impregnating agents surface protectors / impregnation methods / new application systems are used. In line with these targets, 30 minutes vacuum / 30 minutes diffusion time was performed according to the principles of Tanalıth CBC, Boric acid, Diammonium phosphate, Ammonium sulfate and modern Stone water impregnation application ASTM D 1413-76.

According to the results of the experiment; the highest retention was determined in boriaacid (17.23%) and the lowest in diammonium phosphate (11.67%). Highest bending resistance in stone water (98.23 N / mm2), lowest in ammonium sulphate (83.98 N / mm2); The highest modulus of elasticity was determined in Stone water (14240 N / mm2), the lowest in Tanalıth CBC (11100 N / mm2). When the results are evaluated, a significant increase in flexural strength was observed compared to the control sample, while the same situation was not observed in the modulus of elasticity.

Anahtar Kelimeler

Larex wood, mechanical properties, wood / furniture industry, impregnation, stone water

Larex (Larix decidua Mill.) Odununda Modern/Klasik Yangın Geciktiricilerin Bazı Teknolojik Özellikler Üzerine Etkileri

Öz

Ahşap endüstrisinde (iç mekan/dış mekan) mobilya ve kereste endüstrsinde yangın geciktrici olarak bir çok madde kullanılagelmekte ve bu maddelerin bir çoğu insan/çevreyle dost yapıda olduğu bilinmektedir. Yeni emprenye maddeleri yüzey koruyucular /emmrenye metodları /yeni uygulama sistemleri kullanılagelmektedir. Bu hedefler doğrultusunda Tanalıth CBC, Borikasit ,Diamonyumfosfat ,Amonyum sülfat ve modern Taşsuyu emprenye uygulaması ASTM D 1413-76 esaslarına gore 30 dakika vakum /30 dakika difuzyon süresi işlemi gerçekleştirilmiştir. Deney sonuçlarına gore; en yüksek % retensiyon boriakasit’te (% 17.23), en düşük Diamonyumfosfat’ta (% 11.67) belirlenmiştir. En yüksek eğilme direnci Taş suyunda (98.23 N/mm2),en düşük Amonyumsülfat’ta (83.98 N/mm2) ; en yüksek elastiklik modülü Taş suyunda (14240 N/mm2), en düşük Tanalıth CBC ‘de (11100 N/mm2) belirlenmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde kontrol örneğinle oranla eğilme direncinde önemli artış gözlenirken elastiklik modülünde aynı durum gözlemlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Larex odunu, mekanik özellikler, ahşap/mobilya endüstrisi, emprenye, taşsuyu

Kaynakça

• Özkan, Z.C., Akbulut, S. (2014) Ormancılık Uygulamaları Ders Notları Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi 1.Trabzon s:1-2
• Üstün,S. (2019) Bakır Esaslı Emprenye Maddeleri Ile Muamele Edilen Odunun Doğal Koşullarda Fiziksel Performans Özellikleri Ve Vernikleme Öncesi Bakır Esaslı Emprenye Maddeleri Ile Emprenye Işleminin Fiziksel Performans Özelliklerine Etkisi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 92 s. Muğla.
• Kartal, S., N. ve Unamura, Y. (2004) Borlu Bileşiklerin Emprenye Maddesi Olarak Ağaç Malzeme ve oKmpozitlerde Kullanılması, Ü. Uluslararası Bor Sempozyumu (23-25 Eylül), Eskisehir, 334.
• Alkan, E. (2016) Doğal Emprenye Maddeleri Ve Borlu Bileşikler İle Emprenye Edilen Sarıçam (Pinus Sylvestris L.) Odununun Fiziksel Ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 59 s., Gümüşhane.
• Can,A. (2011) Endüstriyel Ölçekli ısıl İşlem ve Borlu Bileşiklerle Emprenyenin Odunun Bazı Fiziksel, Mekanik Ve Biyolojik Özelliklerine Etkisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,129s.,Trabzon
• Acarkan, N. (2002)Bor ürün Çeşitleri ve Kullanım Alanları”, I. Uluslar arası Bor Sempozyumu, 1-5, Kütahya.
• TS 53(1981) Odunun Fiziksel Özeliklerini Tayin Için Numune Alma, Muayene ve Deney Metotları, Ankara.
• TS 2470 (1976) Odunda Fiziksel Ve Mekaniksel Deneyler Için Numune Alma Metotları ve Genel Özellikler, Ankara
• TS 2474 (1976) Odunun statik eğilmede dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• TS 2478 (1976) Odunun statik eğilmede elastiklik modülünün tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• Bozkurt A.Y., Göker Y., Erdin N.(1993) Emprenye Tekniği, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• ASTM D 1413–76 (1976) Standartd Methods of Testing Wood Preservatives by Laboratory Soilblock Cultures, Annual Book of ASTM Standarts, USA. [13]
• Baysal, E., Yalınkılıç, M.K.(2005) A Comparative Study on Stability and Decay Resistance of Some Environmentally Friendly Fire Retardant Boron Compounds”, Wood Science and Technology, (In Press), 122-125. [14]
• Bal, B.C. (2006) Amonyaklı Bakır Quat (Acq) Emprenye Tuzu İle Emprenye Edđlen Sarıçam (Pinus Sylvestris L.) Odununun Bazı Fiziksel Ve Mekanik Özelliklerinin Araştırılması Amonyaklı Bakır Quat (Acq) Emprenye Tuzu Đle Emprenye Edilen Sarıçam (Pinus Sylvestris L.) Odununun Bazı Fiziksel Ve Mekanik Özelliklerinin Araştırılması, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ,Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Tan, H., Peker, H. (2015) Barit Maddesinin Ahşapta Emprenye Edilebilme Özelliği ve Yoğunluk Üzerine Etkisi, Fırat Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi, Elazığ s.27(1), 29-33.ThermoWood processing”, Journal of Environmental Biology, 31: 1007-1011.
• Atilgan, A., Ersen, N., ve Peker, H., 2013. Different Types Of Wood Treated With Tea Plant Extract Retention Values. Kastamonu University Journal Of Forestry Faculty, 13(2), 278-286
• Çiçek,S. (2015) Barit Ve Bor Bileşiklerinin Ladin Odununda Tutunabilme Özelliği ve Dış Mekan Mobilyalarında Kullanılabilme Olanakları, Artvin Çoruh Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,59 s, Artvin.
• Toker, H. (2007) Borlu Bileşiklerin Ağaç Malzemenin Bazı Fiziksel Mekanik ve Biyolojik Özelliklerine Etkilerinin Belirlenmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ertürk, N.S., 2011. Çeşitli Kimyasal Maddelerle Emprenye Edilmiş Dişbudak Yapraklı Üvez (Sorbus Aucuparia Lipsky) Odununun Bazı Teknolojik Özellikleri’’ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çıtak, O., 2012. Boraks ve Borik Asit İle Emprenye Edilmiş ve Isıl İşleme Tabi Tutulmuş Kayın Odununun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük, 101 s.