Investigation of Thermal Transmittance Values of Traditional Horizontal Carrier Planes in Today's Conditions

Yıl 2020, Sayı: 20, 614 - 622, 31.12.2020

Güllü Mutlu Merve Tuna Kayılı

https://doi.org/10.31590/ejosat.751828

Öz

Today, with the inclusion of technological and innovative materials in the building sector, energy use, harmful emissions and the amount of harmful waste threatening the biotic and abiotic environment have increased. Although the thermal performance of artificial building materials produced by chemical processes is high, the low environmental performance affects the environment negatively. Since the materials used in traditional construction systems are ground-specific and chemically untreated, they have high environmental performance and high thermal performance considering the number of processes they have undergone. Therefore, examining traditional solutions for a sustainable building envelope is the first step in designing the future building envelope. In this context, the horizontal carrier planes of the traditional houses produced in the cities located in the four-degree day region were investigated. The thermal conductivity calculation values of the materials reached were compiled from a wide literature on this subject and the thermal transmittance coefficients of the planes were determined. The values obtained were compared with the ceiling thermal transmittance values recommended for new buildings in TS 825 Building Thermal Insulation Rules Standard, it has been determined whether the thermal quantities of conventional residential horizontal carrier planes comply with the suggested values. As a result of the study carried out with the aim of determining the adequacy of natural materials that form layers in traditional architecture, it has been determined that the thermal transmittance coefficients of the traditional horizontal carrier planes produced in the first and second degree day regions are close to the recommended values and remain above the recommended values in the third and fourth degree day regions. For this reason, in the restoration or renovation works to be done in these areas, it is recommended to increase the floor layers and add heat insulation material. It is also possible to say that in traditional residences, considering the conditions of the period they were built, conscious choices were made in materials and techniques.

Anahtar Kelimeler

Traditional horizontal carrier planes, Thermal transmittance coefficients, Thermal performance, Traditional materials

Geleneksel Yatay Taşıyıcı Düzlemlerin Isıl Geçirgenlik Değerlerinin Günümüz Koşullarında İrdelenmesi

Öz

Günümüzde teknolojik ve inovatif malzemelerin yapı sektöründe yer almasıyla birlikte enerji kullanımı, zararlı emisyon ve biyotik ve abiyotik çevreyi tehdit eden zararlı atık miktarı artmıştır. Kimyasal işlemlerden geçirilerek üretilen yapay yapı malzemelerinin ısıl performansı yüksek olsa da, çevresel performansının düşük olması dağal çevreyi olumsuz etkilemektedir. Geleneksel yapım sistemlerinde kullanılan malzemeler yere özgü ve kimyasal işlem görmemiş olmaları nedeniyle yüksek çevresel performansa ve geçirdiği işlem sayısı göz önünde bulundurulduğunda yüksek ısıl performansa sahiptir. Bu nedenle sürdürülebilir bir yapı kabuğu için geleneksel çözümleri irdelemek, gelecekteki yapı kabuğunun tasarlanması için ilk adımdır. Bu bağlamda, çalışmada dört derece gün bölgesi özelinde yer alan şehirlerde üretilen geleneksel konutların yatay taşıyıcı düzlemleri incelenmiştir. Ulaşılan malzemelerin ısı iletkenlik hesap değerleri, bu konuda yapılan geniş bir literatürden derlenmiş ve düzlemlerin ısıl geçirgenlik katsayıları belirlenmiştir. Elde edilen değerler TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı’nda yeni yapılar için önerilen tavan ısıl geçirgenlik değerleri değerleri ile karşılaştırılmış, geleneksel konut yatay taşıyıcı düzlemlerin ısıl niceliklerinin öneri değerlere uygunluğu tespit edilmiştir. Geleneksel mimaride katmanları oluşturan doğal malzemelerin günümüz koşullarında yeterliliklerinin saptanması hedefiyle yapılan çalışma sonucunda, birinci ve ikinci derece gün bölgelerinde üretilen geleneksel yatay taşıyıcı düzlemlerin ısıl geçirgenlik katsayılarının tavsiye edilen değerlere yakın değerler olduğu, üçüncü ve dördüncü derece gün bölgelerinde ise tavsiye edilen değerlerin üzerinde kaldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle bu bölgelerde yapılacak restorasyon ya da renovasyon çalışmalarında döşeme katmanlarında artış ve ısı yalıtım malzemesinin eklenmesi tavsiye edilmiştir. Ayrıca geleneksel konutlarda, inşa edildikleri dönemin koşulları da göz önünde bulundurulduğunda, malzeme ve teknikte bilinçli seçimler yapıldığını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel yatay taşıyıcı düzlemler, ısıl geçirgenlik katsayısı, ısıl performans, geleneksel malzemeler

Kaynakça

• Akdemir, M.Z. & Ekşi Akbulut, D. (2015). Taş Duvar Örgü Dili Bağlamında Kemaliye (Eğin) ve Koruma Olgusu. Mimarlık Dergisi, 383.
• Alioğlu, E. F. (1991). Geleneksel Yapı Elemanları. Basılmamış Ders Notları, Yıldız Teknik Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Restorasyon Programı, İstanbul.
• Arıkan, Y. (2003). Hitit Çivi Yazılı Belgelerinde Suhha-(Düz) Dam, Çatı ve Onun Dinsel ve Sosyal Hayattaki Yeri. Anadolu Arşivleri, 6 (1).
• Bakatovich, A., & Gaspar, F. (2019). Composite material for thermal insulation based on moss raw material. Construction and Building Materials, 228, 116699.
• Balcıoğlu, A. (2013). Geleneksel ve Modern Bağ Evi Örneklerinin Soğutma Enerjisi Korunumunda Etkili Olan Tasarım Değişkenleri Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Canbulat, İ. (2012). Gökçüler Konağı Restorasyonu ve bir Butik Otel Olarak Yeniden İşlevlendirilmesi. Ahşap Yapılarda Koruma ve Onarım Sempozyumu, İstanbul, 75-88.
• Clarke J. A., Yaneske, P. P. & Pinney A. A. (1990). The Harmonisation of Thermal Properties of Building Materials. BRE Publication, BEPAC Research Report, 42. Çelebi, M. R. (2012). Anadolu Kerpiç Mimarlığı. İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Dağ Gürcan, A. (2017). Toroslar’da Kırsal Mimarlık: Bozyazı, Dereköy Örneği. Yüksek Lisans Tezi, KTO Karatay Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Deniz, B. (1992). Manisa Yöresi Köy Ev Mimarisi. Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, 6, 17-46.
• Deringöl, T. (2015) Sürdürülebilir Çağdaş Konut Tasarımında Gaziantep’in Yerel Mimarisinden Öğrenilenler, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, FBE, Mimarlık Ana Bilim Dalı, Konya.
• Dönmez, Y., Özyavuz, M., & Gökyer, E. (2015). Safranbolu kentinin konut ve site alanlarının yeşil alan durumlarının saptanması. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 1-12.
• Erdoğan, B. B. (2007). Van Yöresi Geleneksel Köy Mimarlığı. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Erginbaş, D. (1953). Diyarbakır Evleri. Yayınlanmış Doçentlik Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Eriksen, M. S. H., Laursen, T. B., Rode, C., & Hansen, K. K. (2008). Hygrothermal Properties and Performance of Sea Grass Insulation. In Proceedings of the 8th Symposium on Building Physics in the Nordic Countries (pp. 481-488). Technical University of Denmark, Department of Civil Engineering. DTU Byg Report, No. R-189
• Güler, K. & Güler A. C. (2013). Doğu Karadeniz Ahşap Karkas Yapı Geleneği ve Koruma Sorunları. Ahşap Yapılarda Koruma ve Onarım Sempozyumu 2, İstanbul, 178-193.
• Günay, R. (1998). Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri. Yem Yayınları, İstanbul.
• Harputlugil, G. U., & Çetintürk, N. (2005). Geleneksel Türk Evi’nde Isıl Konfor Koşullarının Analizi: Safranbolu Hacı Hüseyinler Evi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20(1).
• Kademoğlu, O. (1974). Güneybatı Anadolu'da Açık Sofalı Evler. Mimarlık Dergisi, 30-33.
• Kocabıçak, E. (2017). Ayvacık’a Bağlı Köylerde Yöresel Konut Analizi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kon, O. (2017). Ekolojik Sürdürülebilirlik Kapsamında Binalarda Kullanılan Çevre Dostu Isı Yalıtım Malzemeleri ve Bunlara Bağlı Yenilenebilir Enerji Kullanımı. Akademia Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 1 (3), 143-155.
• Korkmaz, E. Akdemir, M.Z. (2015). Kemaliye ve Çevre Yerleşmelerinde Yer Alan Geleneksel Konutlarda Yerel Bilgi ve Deneyim Kullanılarak Uygulanan Koruma Müdahalelerinin Değerlendirilmesi. Mgaron, 10(4):494-502.
• Manioglu, G., &Yılmaz, Z. (2008) “Energy Efficient Design Strategies in the Hot Dry Area of Turkey.” Building and Environment, sayı 43, 7, 1301–1309.
• Mu, L., Shi, Y., Feng, X., Zhu, J., & Lu, X. (2012). The effect of thermal conductivity and friction coefficient on the contact temperature of polyimide composites: Experimental and finite element simulation. Tribology International, 53, 45-52.
• Payaslıoğlu Oğuz, G. &Aksulu, I, B. (2016). Geleneksel Bitlis Evleri: Koruma Sorunları ve Öneriler. Megaron, 11 (1), 63-77.
• Pehlivan, A. & Sedes, F. (2019). Safranbolu Evi Dış Duvar Çeşitlerinin Isıl Geçirgenlik Katsayılarının Analizi. ABMYO Dergisi, Sayı 55, 181-194.
• Sözen, M. &Dülgerler, O. N. (1979). Konya Evlerinden Örnekler. O.D.T.U. Mimarlık Fakültesi Dergisi, 5 (1), 79-100.
• Süt, G. &Tuna-Kayılı, M. (2017) Özgün ve Özgün Olmayan Yapı Bileşenlerine Göre Geleneksel Yapıların Enerji Performansının Belirlenmesi”, Tesisat Mühendisliği Dergisi, TMMOB, (158), 21-28.
• Temiz, H. & Olgar, K. (2017). Doğal ve Yapay Liflerden Üretilen Panellerin Yalıtım Özelliklerinin Araştırılması. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (2), 608-618.
• Yüksek, İ. &Esin, T. (2009). Kırklareli Geleneksel Konut Örneklerinin Enerji Etkinliğinin Değerlendirilmesi. IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, İzmir, 797-807.
• URL1: http://gokceadasualtiparki.org/index.php?option=com_content&view=article&id=42&catid=9&Itemid=215&lang=tr-tr
• URL2: https://www.thriftyfun.com/Improving-Clay-Soil-1.html
• URL 3: http://www.kayseriehaber.com/guncel-haber/kindira-kesimi-basladi-h36794.html
• URL 4: https://arkeofili.com/asikli-hoyukte-10000-yillik-hasir-bulundu/
• URL 5: https://bunyan38.blogspot.com/2017/08/basgolde-besir-aktekinin-muze-evi-ve.html
• URL 6: https://images.app.goo.gl/jbhXifdhyx9Wp7XQ8
• URL 7: https://www.izoder.org.tr/hesap-makinesi/ts_825_yardim.pdf
• URL 8: http://www.pomza.net/teknik-veriler
• URL 9: https://criticalconcrete.com/reed-in-architecture/