Zilan Vadisi’inde Toplanan (Van-Erciş) Yenen Yabani Mantar (Chlorophyllum agaricoides, Mycenastrum corium ve Paxina queletii) Örneklerindeki Ağır Metal İçeriklerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Sayı: 25, 291 - 294, 31.08.2021

Ahmet Metin Kumlay , Mehmet Zeki Koçak , Erhan Öztürk

https://doi.org/10.31590/ejosat.902988

Cited By: 1

Öz

Doğal ortamda yetişen yabani, yenen mantarlar hem tür sayısı bakımından hem de besin değeri açısından önemli bir yere sahiptir. Yenen mantarların besin değerlerinin yüksek olması yanı sıra insan sağlığında da önemi büyüktür. Fakat mantarlar toprakta ve havadaki birçok ağır metali bünyelerinde toplayabildiklerinden dolayı biyoindikatör olarak kullanılmaktadırlar. Bu çalışmada Van-Erciş sınırları içerisinde bulunan Zilan Vadisi’inde toplanan Chlorophyllum agaricoides (Czern.) Vellinga, Mycenastrum corium (Guers.) Desv. ve Paxina queletii Bres. mantar örneklerindeki bazı ağır metallerin (Mn, Zn, Fe, Mg, Co, Ni, Cu, Cr) iyon içeriklerini Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresi (AAS) cihazı kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda mantar örnekleri için minimum ve maksimum ağır metal iyon konsantrasyonları tespit edilmiştir. Çalışılmış olan tüm mantar örneklerinde magnezyum (Mg) 1522,1 mg/kg ile 2149,612 mg/kg arasında konsantrasyona sahip en yüksek mineral olarak belirlenmiş olup; farklı oranlarla kobalt (Co) ve demir (Fe) takip etmiştir.
Çalışmadaki örneklerde en az miktarda mangan (Mn), nikel (Ni), krom(Cr) bakır (Cu) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AAS,, iyon içerikleri, Zilan vadisi, biyoindikatör

Teşekkür

Çalışmada kullanılan mantar örnekleri için yapılan analizlerde yardımlarını esirgemeyen Iğdır Üniversitesi Araştırma Laboratuvarı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ALUM) yöneticileri ve uzman personeline teşekkür ederiz.

Zilan Vadisi’indeToplanan (Van-Erciş) Yenen Yabani Mantar (Chlorophyllum agaricoides, Mycenastrum corium ve Paxina queletii) Örneklerindeki Ağır Metal İçeriklerinin Belirlenmesi

Öz

Doğal ortamda yetişen yabani, yenen mantarlar hem tür sayısı bakımından hem de besin değeri açısından önemli bir yere sahiptir. Yenen mantarların besin değerlerinin yüksek olması yanı sıra insan sağlığında da önemi büyüktür. Fakat mantarlar toprakta ve havadaki birçok ağır metali bünyelerinde toplayabildiklerinden dolayı biyoindikatör olarak kullanılmaktadırlar. Bu çalışmada Van-Erciş sınırları içerisinde bulunan Zilan Vadisi’inde toplanan Chlorophyllum agaricoides (Czern.) Vellinga, Mycenastrum corium (Guers.) Desv. ve Paxina queletii Bres. mantar örneklerindeki bazı ağır metallerin (Mn, Zn, Fe, Mg, Co, Ni, Cu, Cr) iyon içeriklerini Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresi (AAS) cihazı kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda mantar örnekleri için minimum ve maksimum ağır metal iyon konsantrasyonları tespit edilmiştir. Çalışılmış olan tüm mantar örneklerinde magnezyum (Mg) 1522,1 mg/kg ile 2149,612 mg/kg arasında konsantrasyona sahip en yüksek mineral olarak belirlenmiş olup; farklı oranlarla kobalt (Co) ve demir (Fe) takip etmiştir. Çalışmadaki örneklerde en az miktarda mangan (Mn), nikel (Ni), krom(Cr) bakır (Cu) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

AAS, iyon içerikleri, Zilan vadisi

Kaynakça

• Ángeles García, M., Alonso, J., Melgar, J.M. (2009). Lead in edible mushrooms: Levels and bioaccumulation factors. Journal of Hazardous Materials, 167, 777-783.
• Andráš, P., Turisová, I., Krnáč, J., Dirner, V., Voleková-Lalinská, B., Buccheri, G., Jeleň, S. (2012). Hazards of heavy metal contamination at L’ubietová Cu-deposit (Slovakia). Procedia Environmental Sciences, 14, 3-21.
• Barros, L., Calhelha, R. C., Vaz, J. A., Ferreira, I. C., Baptista, P., Estevinho, L. M. (2007). Antimicrobial activity and bioactive compounds of Portuguese wild edible mushrooms methanolic extracts. European Food Research and Technology, 225(2), 151-156.
• Borovička, J., Řanda, Z., Jelínek, E. (2006). Antimony content of macrofungi from clean and polluted areas. Chemosphere, 64(11), 1837-1844.
• Chen, X. H., Zhou, H. B., Qiu, G. Z. (2009). Analysis of several heavy metals in wild edible mushrooms from regions of China. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 83(2), 280.
• Demirbaş, A. (2000). Accumulation of heavy metals in some edible mushrooms from Turkey. Food chemistry, 68(4), 415-419.
• Demirbaş, A. (2001). Heavy metal bioaccumulation by mushrooms from artificially fortified soils. Food chemistry, 74(3), 293-301.
• Demirel, K., Koçak, M. Z. (2016). Zilan Vadisi’nin (Erciş-VAN) Makrofungal Çeşitliliği. Mantar Dergisi, 7(2), 122-134.
• Günç Ergönül, P., Akata, I., Kalyoncu, F., Ergönül, B. (2013). Fatty acid compositions of six wild edible mushroom species. The Scientific World Journal.
• Işık. H., Bengü, A. Ş., Yılmaz, H. Ç., Türkekul, İ. (2021).Tokat'tan toplanan iki yenen doğal mantar (Pleurotus eryngii ve Lepista nuda) örneklerindeki ağır metal seviyeleri üzerine bir çalışma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8(1), 165-170.
• Ita, B.N., Essien, J.P. ve Ebong, G.A. (2006). Heavy metal levels in fruiting bodies of edible and non-edible mushrooms from the Niger Delta Region of Nigeria. Journal of Agriculture & Social Sciences, 2(2), 84-87.
• Kalač, P. (2009). Chemical composition and nutritional value of European species of wild growing mushrooms: a review. Food Chemistry, 113, 9-16.
• Kulshreshtha, S., Mathur, N., Bhatnagar, P. (2014). Mushroom as a product and their role in mycoremediation. AMB express, 4(1), 1-7.
• Akın, İ., Alkan, S., Kaşık, G. (2019). Çorum İli’nden toplanan Agaricaceae familyasına ait bazı mantarlarda ağır metal birikiminin belirlenmesi. Mantar Dergisi, 10(1), 48-55.
• Järup, L. (2003). Hazards of heavy metal contamination. British Medical Bulletin, 68(1), 167-182.
• Liu, B., Huang, Q., Cai, H., Guo, X., Wang, T., Gui, M. (2015). Study of heavy metal concentrations in wild edible mushrooms in Yunnan Province, China. Food Chemistry, 188, 294-300.
• Ngai, P. H., Ng, T. B. (2004). A ribonuclease with antimicrobial, antimitogenic and antiproliferative activities from the edible mushroom Pleurotus sajor-caju. Peptides, 25(1), 11-17.
• Nowacka, N., Nowak, R., Drozd, M., Olech, M., Los, R., Malm, A. (2014). Analysis of phenolic constituents, antiradical and antimicrobial activity of edible mushrooms growing wild in Poland. LWT-Food Science and Technology, 59(2), 689-694.
• Orsine, J.V.C., Novaes, M.R.C.G. ve Asquieri, E.R. (2012). Nutritional value of Agaricus sylvaticus; mushroom grown in Brazil. Nutrición Hospitalaria, 27(2), 449-455.
• Rhodes, C. J. (2014). Mycoremediation (bioremediation with fungi)–growing mushrooms to clean the earth. Chemical Speciation & Bioavailability, 26(3), 196-198.
• Tzanakis, I. P., Oreopoulos, D. G. (2009). Beneficial effects of magnesium in chronic renal failure: a foe no longer. International urology and nephrology, 41(2), 363-371.
• Semreen, M. H., Aboul-Enein, H. Y. (2011). Determination of heavy metal content in wild-edible mushroom from Jordan. Analytical letters, 44(5), 932-941.
• Sevindik, M., Eraslan, C. E., Akgül, H. (2015). Bazı makrofungus türlerinin ağır metal içeriklerinin belirlenmesi. Ormancılık Dergisi, 11(2), 48-53.
• Sevindik, M., Akgül, H., Akata, I., Altuntaş, D., Celal, B. A. L., Doğan, M. (2016). Macrolepiota procera (Scop.) Singer. Mantarının Ağır Metal İçeriklerinin ve Oksidatif Stres Durumunun Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20(3), 504-508
• Uzun, Y., Genccelep, H., Kaya, A., Akcay, M. E. (2011). The mineral contents of some wild edible mushrooms.
• Ürünay, D. (2015). İstiridye Mantarı: Pleurotus ostreatus kullanılarak mikoremediasyon yöntemi ile topraktan ağır metal giderimi (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Valverde, M.E., Hernández-Pérez, T. ve ParedesLópez, O. (2015). Edible mushrooms: Improving human health and promoting quality life. International Journal of Microbiology, 1-14.
• Wang, X., Liu, H., Zhang, J., Li, T., Wang, Y. (2017). Evaluation of heavy metal concentrations of edible wild-grown mushrooms from China. Journal of Environmental Science and Health, Part B, 52(3), 178-183.