Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma Uygulaması Örneği: Yukarı Avusturya, Ottenschlag Köyü ve Mooswiesen Biyolojik Göleti Peyzaj Planlama Projesi

Yıl 2021, Sayı: 27, 1061 - 1072, 30.11.2021

Gül Aslı Aksu

https://doi.org/10.31590/ejosat.976165

Cited By: 3

Öz

Kültürel Peyzaj; insan müdahaleleri ile şekillenen, geçmişin aynası, geleceğin göstergesi niteliği taşıyan, günümüz kullanımlarına ve doğal-kültürel mirasa ev sahipliği yapan, çevrenin önemli bileşenidir. Ölçek itibariyle, ekosistem ile biyom arasında yer alan peyzajların kalitesi ve çeşitliliği ortak bir kaynak oluşturmaktadır. “Avrupa Peyzaj Sözleşmesi” ile bu kaynağın iş birliği ile korunmasına, yönetilmesine ve planlanmasına önem verilmektedir. Peyzajların envanteri ve sürdürülebilirlik ilkelerine göre değerlendirilip kullanımlara yönelik stratejiler geliştirilmesi, kullanıcıların yaşam kalitesinin ve halk sağlığının iyileştirilmesi ve biyolojik çeşitliliğin korunup teşvik edilmesi adına da önemli bir katma değer sağlamakta, ekonomik kalkınmayı desteklemektedir. Avrupa Birliği’nin Natura 2000 ağı ile başlattığı önemli türlerin ve yaşama ortamlarının korunup geliştirilmesine yönelik hamlesinin, “Avrupa Yeşil Mutabakatı” ile daha üst seviyelere taşınması hedeflenmektedir. Ekosistem bozulması önemli yıkımlara ve kayıplara sebep olmaktadır. Daha iyi bir gelecek ve doğal kaynakların sürdürülebilirliğini sağlamak için kültürel müdahalelerin ve kullanımların, biyoçeşitlilik ve ekosistemler üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi ve değerlendirmesi gerekmektedir. Peyzaj fonksiyonları, bu açıdan gösterge niteliği taşımaktadır. Başta bitki, hava, su ve toprak ilişkileri olmak üzere, peyzaj içerisinde cereyan eden çok sayıda süreç, işleyiş ve etkileşim, peyzaja dair karakteristik değerleri teşkil etmektedir. İçerisinde çok sayıda fonksiyonun cereyan ettiği kültürel peyzajların planlanması ve restorasyonu, sürdürülebilir kalkınma adına önem kazanmakta ve her geçen gün daha elzem hale gelmektedir. Tüm bu özelliklerinden ötürü sürdürülebilir planlama ve doğala yakın peyzaj tasarımı konularına örnek olarak seçilmiş olan “Ottenschlag Köyü Sürdürülebilir Kalkınma ve Mooswiesen Biyolojik Göleti Projesi”nin uygulama süreci, bu makalede kapsamlı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Peyzaj, Uygulama Projesi, Sürdürülebilir Kalkınma, Peyzaj Fonksiyonu, Peyzaj Planlama

Destekleyen Kurum

TBK - Büro für Ökologie und Landschaftsplanung (AT)

Teşekkür

Gerçekleştirdiği çok sayıda sürdürülebilir kalkınma, peyzaj onarımı ve restorasyonu, peyzaj planlama ve yönetimi projesiyle peyzaj planlama mesleğine önemli katkılar sağlayan ve arşivini açmak suretiyle bu yayının hazırlanmasına destek olan başta Dipl.-Ing. Dr. Harald Kutzenberger’e ve tüm TBK Ofis (URL-1) çalışanlarına teşekkürü borç bilirim.

A Sustainable Rural Development Implementation: Upper Austria, Ottenschlag Village and Mooswiesen Ecological Lake Landscape Planning Project

Öz

Cultural Landscapes are important components of the environment shaped by human interventions. They are mirrors of the past and indicators of the future, while currently hosting highly diverse anthropogenic uses and the natural-cultural heritage. As a scale, the landscapes located between ecosystems and bioms are forming a common source with their quality and diversity. The "European Landscape Convention" cares about the protection, management and planning of this highly diverse resource. Sustainable developing strategies improve the quality of life and public health and promote biological diversity as well. They also support economic development. The EU goal to protect and develop important species and habitats is currently being moved to higher levels with ambitious goals of the "European Green Deal". Ecosystem degradation causes significant destruction and losses. To ensure a better future and sustainability of natural resources, it is necessary to identify and evaluate the impacts of cultural interventions and uses on biodiversity and ecosystems. Landscape functions are indicative in this respect. Numerous processes, and interactions in the landscape, especially plant, air, water and soil relations, form the characteristic values of the landscape. The planning and restoration of cultural landscapes, in which many functions take place, are gaining importance for sustainable development and are becoming more and more essential. The implementation process of the "Ottenschlag Village Sustainable Development and Mooswiesen Ecological Lake Landscape Planning Project", which has been chosen as an example for sustainable planning and natural landscape design due to all these features, has been comprehensively evaluated in this article.

Anahtar Kelimeler

Cultural Landscape, Implementation Project, Sustainable Development, Landscape Function, Landscape Planning

Kaynakça

• Aksu, G.A., (2017). İstanbul-Beşiktaş İlçesi Ekolojik Planlama Yaklaşımlı Kentsel Peyzaj Planı ve Uygulama Stratejisi. TUBITAK-ARDEB 3501 kariyer Geliştirme Programı, proje No: 114-O-341, Proje Sonuç Raporu, 5.Bölüm (Tartışma ve Sonuç).
• Aksu G.A., (2020). “Kentsel Peyzaj Planlama Yaklaşımları ve Peyzaj Kimliği.” Kitap: Kentsel Peyzaj Planlama ve Sürdürülebilirlik. Ed.:
• Aksu, G.A. ve Suri, L., Cinius Yayınları. ISBN 978-625-7113-49-6
• Antrop, M., (2006). “Sustainable Landscapes: Contradiction, Fiction or Utopia?” Landscape and Urban Planning, 75, S: 187-197.
• Avrupa Peyzaj Sözleşmesi (APS), (2003). Avrupa Peyzaj Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kanun No. 4881 Kabul Tarihi: 10.6.2003
• Avrupa Çevre Ajansı, (2021). https://www.eea.europa.eu/soer/2015/europe/natural-capital-and-ecosystem-services#note3 Son erişim tarihi: 26.02.2021
• Avrupa Komisyonu, The European Green Deal, (2021). https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en Son erişim tarihi: 26.02.2021
• Avrupa Yeşil Mutabakatı Türkçe Çevirisi. http://yesildusunce.org/dl/uploads/yesilavrupamutabakati.pdf Son erişim tarihi: 26.02.2021 Bailey, R.G., (2002). Ecoregion-Based Design for Sustainability. Springer-Verlag New York, ISBN 0-387-95430-9 Bastian, O., Grunewald, K., Syrbe, U., (2013). “Klassifikation von ÖSD.” Kitap: Ökosystemdienstleistungen, Ed.: Grunewald, K. ve Bastian, O., Springer Verlag Berlin Heidelberg. S.:48-56.
• Birkhofer, K., Diehl, E., Andersson, J., Ekroos, J., Früh-Müller, A., Machnikowski, F., Mader V.L., Nilsson, L., Sasaki, K., Rundlöf, M., Wolters V., Smith, H.G., (2015). “Ecosystem services—current challenges and opportunities for ecological research.” Frontiers in Ecology and Evolution 2, Article 87: 1-10.
• Christensen N.L. ve Franklin J.F., (1997). “Ecosystem Function and Ecosystem Management.” Kitap: Ecosystem Function & Human Activities. Ed.: Simpson R.D. ve Christensen N.L., Springer, Boston, MA.
• COM – Commission of the European Communities, (2011). Our life insurance, our natural capital: an EU biodiversity strategy to 2020. Communication from the commission to the European parliament, the council, the economic and social committee and the committee of the regions. Brussels, 3.5.2011; COM (2011) 244 final. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011DC0244&from=de
• COM – Commission of the European Communities, (2013). Guidelines on Climate Change and Natura 2000. Dealing with the impact of climate change. On the management of the Natura 2000 Network of areas of high biodiversity value. Technical Report – 2013 068. http://ec.europa.eu/environment/nature/climatechange/pdf/Guidance%20document.pdf
• Darmstad, W.E., Olson, J.D., Forman, R.T.T., (1996). Landscape ecology principles in landscape architecture an land-use planning. USA: Harward University Graduate School of Design, Island Press, American Society of Landscape Architects. ISBN 1-55963-514-2.
• Demuth, B., Heiland, S., Wiersbinski, N., Hildebrandt, C., (2014). Energielandschaften – Kulturlandschaften der Zukunft? Bundesamt für Naturschutz, BfN-Skripten 364, Almanya.
• Dicks, L., (2008). Giriş ve Ilıman Ormanlar. Kitap: Dünya Önemlidir. Bir Ekoloji Ansiklopedisi. Ed: DeRotschild, D., Türkçe Yayın Yönetmeni: Çam, İ.A., Çeviri: Türer, L., Dorling Kindersley Limited, Londra, Tudem, İzmir. ISBN: 978-9944-69-311-0.
• Forman, R.T.T., (2008). Urban Regions. Ecology and Planning Beyond the City. Cambridge University Press, UK., ISBN-13: 978-0-521-67076-0 (PB).
• Haines-Young, R. ve Potschin, M., (2013). Common International Classification of Ecosystem Services (CICES): Consultation on Version 4, August-December 2012. EEA Framework Contract No: EEA/IEA
• Hampicke, U., (2018). Kulturlandschaft – Äcker, Wiesen, Wälder und ihre Produkte. (Kültürel Peyzaj – Tarım Alanları, Çayırlar, Ormanlar ve Ürünleri), Springer Verlag, Almanya. ISBN 978-3-662-57752-3
• Hartz, A. ve Brenner J., (2017). Regionale Landschaftsgestaltung – ein Modellvorhaben des Bundes. Ländlicher Raum, Kulturlandschaften, 01/17, S: 32-35, Agrarsoziale Gesellschaft e.V.
• Heiland, S., Mengel, A., Hänel, K., Geiger, B., Arndt, P., Reppin, N., Werle, V., Hokema, D., Hehn, C., Mertelmeyer, L., Burghardt, R., Opitz, S., (2017). Bundeskonzept Grüne Infrastruktur Fachgutachten. Bundesamt für Naturschutz, BfN-Skripten 457, Almanya.
• Kasemir, B., Jaeger, C.C., Jäger, J., (2003). “Citizen Participation in Sustainability Assessments.” Kitap: Public Participation in Sustainability Science A Handbook. Ed.: Kasemir, B., Jäger, J., Jaeger, C.C., Gardner, M.T., Cambridge University Press, UK, ISBN – 13: 978-0-511-06976-5 eBook (EBL).
• Kayacan, T., Özel, Y., Kayacan, B. (2019). Kente Kazandırılan Yeni Yaşam Alanları. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı 16, S. 679-687. DOI: 10.31590/ejosat.592411.
• Lennon, J., (2015). Cultural Landscape Management Practice: Some Australian Case Studies. Kitap: Conserving Cultural Landscapes Challenges and New Directions. Part IV: Confronting the Everyday Challenge of Cultural Landscape Management Ed.: Ken Taylor, Archer St Clair ve Nora J. Mitchell, Routledge
• MA-Millennium Ecosystem Assessment, (2005). Ecosystems and Human Well-being: Synthesis. Island Press, Washington, DC. 137 S. McHarg, I.L., (1992). Design With Nature. John Wiley & Sons, Inc., ISBN: 0-471-55797-8.
• Miller, W., Collins, M.G., Steiner, F.R., Cook, E., (1998). “An Approach for Greenway Suitability Analysis.” Landscape and Urban Planning, 42, S: 91-105.
• Naveh, Z., (2001). “Ten major premises for a holistic conception of multifunctional landscapes.” Landscape and Urban Planning, 57, S:269–284.
• Potschin, M. ve Haines-Young, R., (2006). “Rio+10, Sustainability Science and Landscape Ecology.” Landscape and Urban Planning, 75, S: 162-174.
• Saunders, M.E. ve Luck, G.W., (2016). “Limitations of the ecosystem services versus disservices dichotomy.” Conservation Biology 30(6): 1363-1365.
• Schrapp, L., Garschhammer, J., Meyer, C., Blum, P., Reinke, M., Mewes, M., (2020). Ökosystemleistungen in der Landschaftsplanung. Abschlussbericht zum gleichnamigen F+E-Vorhaben (FKZ 3515 82 3000), BfN-Skripten 568, Almanya.
• Sundseth, K. ve Creed, P., (2008). NATURA 2000, Protecting Europe’s Biodiversity. European Commission, Directorate General for the Environment (Avrupa Komisyonu, Çevre Genel Müdürlüğü), Birleşik Krallık. ISBN 978 92 79 08308 2
• Suri, L., (2018). “Search for Plans for Drinking Water Basins: Ömerli Drinking Water Basin as an Example,” Journal of Multidisciplinary Research (1947-2900), 1(1), 0-0
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. Sürdürülebilir Kalkınma. http://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa#:~:text=3%2D14%20Haziran%201992%20tarihleri,a%C3%A7%C4%B1s%C4%B1ndan%20%C3%B6nemli%20bir%20ad%C4%B1m%20olmu%C5%9Ftur. Son erişim tarihi: 26.02.2021
• TEEB – The Economics of Ecosystems and Biodiversity, (2010). TEEB Ecological and Economic Foundations. Earthscan, Londra.
• Tülek, B. ve Saner, H. S., (2020). Kaderine Terk Edilmiş Bir Köy Olarak Lübbey Köyü Peyzaj Özelliklerinin İncelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 1026-1037.
• UN, WCED (the World Commission on Environment and Development), 1987. Brundtland Report. Our Common Future.
• URL-1 TBK - Büro für Ökologie und Landschaftsplanung. http://www.tb-kutzenberger.com/index.php?lang=en Son erişim tarihi: 26.07.2021