Gümüşhane Rum Erkek Okulu’nun Sanat Tarihi ve Tasarımı Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Sayı: 32, 770 - 775, 31.12.2021

Mahmut Sarı

https://doi.org/10.31590/ejosat.1039451

Öz

Gümüşhane; Trabzon Rum İmparatorluğu’nun 1461 yılında fethedilmesinden sonra Osmanlı Devleti hâkimiyetine girerek, farklı etnik grupların faaliyet gösterdiği bir şehir haline gelmiştir. I. Dünya Savaşı yıllarında Doğu Karadeniz’de aktif olarak rol oynayan Rum ve Ermenilerin, Trabzon ve çevre illerde birçok kamu yapısı inşa ettiği görülmektedir. Halk arasında ‘Sarı Mektep’ olarak bilinen Gümüşhane Rum Erkek Okulu; genişleyen Süleymaniye Mahallesi içerisinde, kuruluşundan günümüze değin birçok farklı amaçla kullanılmış ve siluetini büyük ölçüde korumuştur. Bu çalışmada; Gümüşhane Rum Erkek Okulu, mimarlık, sanat tarihi ve tasarım özellikleri bakımından incelenecek, yapının bilinmeyen yönleri aydınlatılarak, sürdürülebilirliği incelenip, araştırmacılar ve kültür mirası açısından gelecek nesillere aktarılmasının önemi üzerinde durulmuştur. Yapının Eski Gümüşhane’ye hâkim bir noktada; alışılagelmiş dikdörtgen plan tipinde, simetrik ve sade bir düzende inşa edildiği tespit edilmiştir. Ayrıca, zemininde ve çevresinde yapılan saha gözlemleri ile okulun zemininde çökmeler meydana geldiği ve buna bağlı olarak zamanla çeşitli onarımlar geçirmek zorunda kaldığı belirlenmiştir. Bu tip nitelikli kültür varlıklarımızın korunarak ve restöre edilerek günümüze kazandırılmasına önem gösterilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Rum Okulu, Sanat Tarihi, Mimarlık Tasarımı

Evaluation of Gümüşhane Greek Boys' School in terms of Art History and Design

Öz

Gümüşhane came under Ottoman rule after conquering the Greek Empire of Trabzon in 1461, operating differently. It is seen that Greeks and Armenians, who played an active role in the Eastern Black Sea Region during World War I, built many public buildings in Trabzon and the surrounding provinces. Gümüşhane Greek Boys' School, popularly known as the 'Yellow School'; in the expanding Süleymaniye District, it has been used for many different purposes since its establishment and has largely preserved its silhouette. This study examined the Gümüşhane Greek Boys School in terms of architecture, art history, and design features, illuminated the unknown aspects of the building, challenged its sustainability, and emphasized the importance of transferring it to future generations. At a point that dominates the Old Gümüşhane; It has been determined that it was built in the usual rectangular plan type, in a symmetrical and simple order. In addition, with the field observations made on the ground and its surroundings, it was determined that the school's bottom had collapsed. Accordingly, it had to undergo various repairs over time. It should pay attention to preserving and restoring such qualified cultural assets and bringing them to the present day.

Anahtar Kelimeler

Greek School, Art History, Architectural Design.

Kaynakça

• Geçgil, S. (2016). Eski Gümüşhane (Süleymaniye Mahallesi) Metropolitlik Yapı Topluluğu Tarihsel Gelişimi ve Koruma Önerisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Boz, G. (Haz.). (2016). Gümüşhane Kültür Envanteri. Gümüşhane İl Kültür Turizm Müdürlüğü Yayınları, Gümüşhane.
• Dolu. Y. Burak. (2010). Eski Gümüşhane (Süleymaniye Sit Alanı İçin Kentsel ve Yapısal Koruma Önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.İstanbul.
• Düzgün, E.-Çalıık, İ. (2017). Gümüşhane İli Süleymaniye Mahallesindeki Tarihi Yapıların Sürdürülebilir Turizm Bağlamında Değerlendirilmesi.Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Erzincan. 125-136.
• Kolektif. (2019). Rum Ermeni Okulu Restitüsyon Raporu.Gümüşhane.
• Sargın, S. ve Demir, Ş. (2018). İnsan Mekân İlişkisi Ölçeğinde Kent Kimliği ve Gümüşhane Örneği. The Journal of International Scientific Researches.3(4), 221-239.
• Sözen. M. ve Tanyeli. U. (2014). Hartama.Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul.130.
• Sözen. M. ve Tanyeli. U. (2014). Çörten.Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul.80.
• URL-1:https://kulturenvanteri.com/yer/gumushane-rum-lisesi/#16/40.449272/39.454159, (E. T.: 21.09.2021 13.04).
• URL-2:http://zsmimarlik.com/gumushane-rum-okulu.html. (E.T.:15.09.2021, 02.13)