Gıda Perakende Firmalarının Finansal Performanslarının Entropi-TOPSIS Yöntemiyle Analizi

Yıl 2022, Sayı: 35, 25 - 33, 07.05.2022

Aşkın Gül Mehmet Erdem

https://doi.org/10.31590/ejosat.1029907

Cited By: 6

Öz

İşletmenin durumunu, faaliyetlerini incelemede ve eksik yönlerini saptamada finansal analiz yardımcı bir araçtır. Doğru, zamanında ve güncel bilgi karar alma sürecinde ve organizasyonun amaç ve hedeflerine ulaşılmasında karar vericiye doğrudan yardımcı olmaktadır. Bu sayede yöneticiler alınan kararların ne derece başarılı olduğunu görebilmektedirler. Küresel rekabetin etkilediği ve birçok sektörle doğrudan bağlantılı olan gıda perakende sektöründe de doğru karar alma süreci çok önemlidir. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da işlem gören gıda perakende sektöründeki firmalar incelenmiştir. Bu sektördeki Bim A.Ş., Bizim Toptan Satış Mağazaları A.Ş., CarrefourSA ve Migros Ticaret A.Ş.’nin 2013–2020 yıllarına ait bilanço ve gelir tabloları kullanılarak finansal performansları detaylıca incelenmiştir. Sektörde sıklıkla göz önüne alınan bir dizi finansal ve finansal olmayan göstergeler dikkate alınmıştır. Finansal analiz ile elde edilen göstergeler ilk aşamada Entropi yöntemi ile ağırlıklandırılmış, ikinci aşamada ise TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, sektörün geçmiş performansını karşılaştırmalı olarak yansıttığı gibi pandemi sürecinde de sektörün durumunu özetlemektedir. Sektörün geleceği açısından ise elde edilen karşılaştırma sonuçları önem taşımaktadır. Bu sayede sektör firmaları rakipleri ile kendilerini kıyaslayarak iyileştirme fırsatı elde edebileceklerdir.

Anahtar Kelimeler

Finansal performans analizi, Entropi, TOPSIS, Gıda perakende sektörü

Financial Performance Evaluation Of Food Retail Companies Using Entropi-TOPSIS Method

Öz

Financial analysis aids to examine and understand the status and activities of the business. Accurate, timely and up-to-date information directly helps and supports the decision-makers and in achieving the goals and objectives of the organization. In this way, managers can see how successful the decisions taken are. The decision-making process is also crucial in the food retail sector, which is affected by global competition and is directly related to many sectors. In this study, companies in the food retail sector that are traded on the Istanbul Stock Exchange are examined. The financial performances of Bim A.Ş., Bizim Toptan Satış Mağazaları A.Ş., CarrefourSA and Migros Ticaret A.Ş. in this sector were analyzed in detail using the balance sheets and income statements of 2013 – 2020. A number of financial and non-financial indicators, which are often considered in this sector, have been taken into account. Indicators obtained by financial analysis were weighted with the Entropy method in the first stage and evaluated with the TOPSIS method in the second stage. The results obtained not only reflect the past performance of the sector comparatively, but also summarize the situation of the sector during the pandemic. In terms of the future of the sector, the results of the comparison are important. In this way, sector companies will have the opportunity to improve themselves by comparing themselves with their competitors.

Anahtar Kelimeler

Financial performance analysis, Entropi, TOPSIS, Food retail sector

Kaynakça

• Allianz. (2020). Allıanz Araştırmalar Her Taşın Altına Bakmak: Covıd-19’un Sektör Bazında Olumsuz Etkileri. Retrieved fromhttps://www.eulerhermes.com/content/dam/onemarketing/ehndbx/eulerhermes_com/tr_TR/documents/allianz-rapor-dizgi.pdf
• Altan, İ. M., ve Yıldırım, M. (2019). Sigorta Sektörünün Finansal Performansının Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemiyle Analizi ve Değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 345-358.
• Aslay, F. (2021). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Güneş Enerjisi Sistemlerinde Panel Seçimi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi(28), 548-551.
• Ayçin, E. (2019). Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara. Ayçin, E., ve Güçlü, P. (2020). BIST Ticaret Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Finansal Performanslarının Entropi ve MAIRCA Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(85), 287-312.
• Behjat, A., Koc, M., ve Ostry, A. (2013). The Importance of Food Retail Stores in Identifying Food Deserts in Urban Settings (Vol. 170).
• Bim A.Ş., Y. İ. (2021). Bim A.Ş. Yatırımcı İlişkileri Finansal ve Faaliyet Tabloları. Retrieved from https://www.bim.com.tr/categories/105/yatirimci-iliskileri.aspx Bizim Toptan Satış Mağazaları A.Ş., Y. İ. (2021). Bizim Toptan Satış Mağazaları A.Ş. Yatırımcı İlişkileri Finansal ve Faaliyet Raporları. Retrieved from https://www.biziminvestorrelations.com/default.aspx
• CarrefourSA, Y. İ. (2021). CarrefourSA Yatırımcı İlişkileri Finansal ve Faaliyet Raporları. Retrieved from https://yatirimciiliskileri.carrefoursa.com/tr-tr
• Demir, M., ve Tuncay, M. (2012). Türk Gıda Sektörünün Faaliyet ve Karlılık Oranları Açısından Analizi: İMKB Gıda Sektöründe İşlem Gören İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 367-392.
• Demir, Z. (2020). Covid-19’un BİST 100’deki Şirketlerin Mali Tabloları Üzerindeki Etkisinin Oran Yöntemi İle Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 439-465.
• Deste, M., ve Halifeoğlu, M. (2019). Perakende Ticaret Sektöründeki İşletmelerin Tedarik Zinciri Yönetimi Açısından Finansal Performans Kriterlerinin Belirlenmesi: BIST'de Bir Uygulama Perakende Ticaret Sektöründeki İşletmelerin Tedarik Zinciri Yönetimi. Journal of Social Sciences Institute/Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18).
• Dünya. (2021). 7 Yılda 15 Bin Yeni Market Açılması Bekleniyor. Dünya. Retrieved from https://www.dunya.com/ekonomi/7-yilda-15-bin-yeni-market-acilmasi-bekleniyor-haberi-612010
• Erdem, M., ve Erkan, T. E. (2019). Elvaluation Of Supply Chain Performance Using An Integrated Two-Step Clustering And Interval Type-2 Fuzzy TOPSIS Method: A Case Study. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(37), 141-160.
• Euromonitor. (2015). Does Modern Grocery Expansion Lead to Industry Consolidation Euromonitor. Retrieved from https://blog.euromonitor.com/does-modern-grocery-expansion-lead-to-industry-consolidation
• Goić, M., Levenier, C., ve Montoya, R. (2021). Drivers Of Customer Satisfaction In The Grocery Retail Industry: a Longitudinal Analysis Across Store Formats. Journal of Retailing and Consumer Services, 60, 102505. doi:https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2021.102505
• Goswami, S., ve Chouhan, V. (2021). Impact Of Change In Consumer Behaviour And Need Prioritisation On Retail Industry In Rajasthan During COVID-19 Pandemic. Materials Today: Proceedings. doi:https://doi.org/10.1016/j.matpr.2020.12.073
• Gönültaş, B. (2020). OECD: Kovid-19 Nedeniyle Ekonomide Belirsizlik Yüksek Kalmaya Devam Ediyor. AA. Retrieved from https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/oecd-kovid-19-nedeniyle-ekonomide-belirsizlik-yuksek-kalmaya-devam-ediyor-/1975179
• Gümüş, U. T., ve Bolel, N. (2017). Rasyo Analizleri ile Finansal Performansın Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Faaliyet Gösteren Havayolu Şirketleri’nde Bir Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 87-96.
• Hwang, C. L., ve Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. New York. Işık, Ö. (2019). Entropi ve TOPSIS Yöntemleriyle Finansal Performans ile Pay Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kent Akademisi, 12(1), 200-213.
• Kajan, A. (2020, 30.05.2020). Covid-19 Perakende Sektörünü Nasıl Etkiliyor? Dagitimkanali. Retrieved from https://www.dagitimkanali.com.tr/2020/05/30/covid-19-perakende-sektorunu-nasil-etkiliyor/
• KAP. (2021). KAP Finansal Tablolar. Retrieved from https://www.kap.org.tr/
• Kaya, A., ve Çoşkun, A. (2016). VZA İle İşletmelerde Etkinliğin Ölçülmesi: BİST Gıda, İçki Ve Tütün SektöründeE Bir Uygulama. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 231-242.
• Kazak, H. (2018). BİM Mağazalar Zinciri Ve Türkiye Perakende Sektöründe Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Bilanço Ve Gelir Tabloları Üzerine Oran Analizi Yöntemiyle Bir Araştırma. Journal of Life Economics, 5(3), 93-120.
• KPMG. (2021). KPMG Perspektifinden Perakende Sektörüne Bakış. Retrieved from https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2021/03/KPMG-Perspektifinden-Perakende-Sektorune-Bakis-2021.pdf
• Mazman İtik, Ü. (2021). Mali Tablolar Analizi: Borsa İstanbul (BİST)’da Faaliyet Gösteren Bir Gıda İşletmesinde Uygulama (2015-2019). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 1641-1661.
• Migros Ticaret A.Ş., Y. İ. (2021). Migros Ticaret A.Ş. Yatırımcı İlişkileri Finansal ve Faaliyet Raporları. Retrieved from https://www.migroskurumsal.com/yatirimci-iliskileri/kurumsal
• Nolan P., Z. J., Liu C. (2007). The Retail Industry: Palgrave Macmillan.
• Öğünç, H. (2018). Gıda ve Tekstil Sektörlerinin Karşılaştırmalı Finansal Analizi Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 53-70.
• Ömürbek, N., Demirci, N., ve Akalin, P. (2013). Analitik Ağ Süreci ve TOPSIS Yöntemleri ile Bilimdalı Seçimi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 5(9), 118-140.
• Özbek, A. (2016). BİM Mağazalar Zincirinin 2008-2015 Dönemi Finansal Performansının ELECTRE III Yöntemi İle Ölçümü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2).
• Öztürk, R., ve Dündar, A. O. (2020). The Effect Of Online Shopping Services On Customer Satisfaction: The Mediation Role Of Return Management. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 19, 539-548.
• Shannon, C. E. (1948). A mathematical theory of communication. The Bell system technical journal, 27(3), 379-423.
• Şenyiğit, E., ve Ünal, Z. (2019). BWM-MOPA Yöntemi ile En İyi RFID Sisteminin Belirlenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9-14.
• TAMPF. (2020). EY-Parthenon & TAMPF Covid-19 Yönetici Anketi Anket Sonuçları. Retrieved from http://tampf.org.tr/wp-content/uploads/2016/09/ey-parthenon-tampf-covid-19-yoenetici-anketi.pdf
• TCMB. (2021). TCMB Finansal Oran Formülleri. Retrieved from http://www3.tcmb.gov.tr/sektor/2017/Raporlar/oran.pdf
• TÜİK. (2020). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. Retrieved from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2020-33679
• TÜİK. (2021). Perakende Satış Endeksleri, Ocak 2021. Retrieved from https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Perakende-Satis-Endeksleri-Ocak-2021-37356
• UKEssays. (2018). Global Food Retail Industry. Retrieved from https://www.ukessays.com/essays/retail/global-food-retail-industry.php?vref=1
• Ülker, Y., ve Arslan, Ö. (2020). Türkiye’de Gıda Perakendeciliği Sektöründe Finansal Analiz Ve Bir Uygulama. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2531-2546.
• Wikipedia. (2019). Retail. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Retail
• Yenisu, E. (2019). Finansal Tabloların Oran Analizi İle İncelenmesi: Adese Örneği. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 19-45.
• Yücel, Y. B. (2018). Çok kriterli karar verme teknikleri ile tekstil sektöründe en uygun tedarikçi seçimi ve bir yazılım uygulaması. Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,