Öz
Geçmişten günümüze ticari faaliyetlerin merkezi niteliğindeki Hanlar Bölgesi, Haliç’in korunaklı bir liman olma özelliğine bağlı olarak gelişimini sürdürmüştür. Günümüzde aktif olarak işleyişini sürdürse de ticari faaliyetlerin farklı alanlara yönelmiş olması nedeniyle, tam kapasite kullanılmamaktadır. Han yapılarının büyük bir kısmı günümüze ulaşmış ancak; bölgenin süreç içinde yaşadığı değişimlere ayak uyduramamıştır. Bu durum, doku ve yapı ölçeğinde bölgenin yeniden değerlendirilmesi ihtiyacını açığa çıkartmıştır.
Hanlar Bölgesi; İstanbul tarihi Yarımada’nın Eminönü ilçesi Haliç limanından Beyazıt yönüne doğru uzanan aksın üzerinde konumlanan alandır. Rüstem Paşa, Tahtakale, Mercan, Sururi, Daya Hatun, Beyazıt mahallelerini kapsamaktadır. Kara yolarının 16. Yüzyıla dek gelişmemiş olmasından dolayı şehrin gelişimi, deniz ticareti etkisiyle şekillenmiştir.
Çalışma kapsamında mevcut durumun tespit edilerek özgün karakterinin belgelenmesi amaçlanmış ve devamında; bölgenin tekrar canlandırılması için öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akça, Melek. (2008). Tarihi yarımada içerisinde bulunan Hanlar Bölgesi'nin kentsel tasarım ilkeleri. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kentsel Tasarım, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Aksu, L., E., (2010) “Yerel Yönetimlerde Ulaşım ve Kent Estetiği İlişkisi: Eminönü Meydanı ve Çevresindeki Ulaşım Sistemi Öğeleri Üzerine Bir Değerlendirme” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Bilim Dalı, İstanbul,63,158-164
- Ayverdi, Z. (1972). İstanbul Han Mimarisi. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Benli, G. (2007). İstanbul Tarihi yarımadada bulunan han yapıları ve avlulu hanların koruma sorunları. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Rölöve-Restorasyon, Doktora Tezi, İstanbul.
- BİMTAŞ, 2005-2007. Tarihi Yarımada Eminönü ve Fatih İlçeleri Sit Alanları 1/500 ve 1/1000 Ölçekli Koruma Planları Doğrultusunda Kentsel Koruma-Yenileme-Dönüşüm Kapsamında Ekonometrik Model Oluşturulması Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi Arşivi
- Can, S., 1996. İstanbul Yarımadası Tarihi Ticaret Bölgesinin Analizi ve Bozulan Dokunun Yeniden Kurulmasında Tasarım Önerileri, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Çeçener, H. B. (2011). Eminönü Hanlar Bölgesi Anıtsal Eserler Kılavuzu. İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası.
- Çelik, Z., 1998, 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul
- Eldem, E., 1997, “Osmanlı Dönemi İstanbul’u”. İstanbul’a Armağan III: Gündelik Hayatın Renkleri. Ed. Mustafa Armağan. İstanbul: İ.B.B Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları
- Fidan, M. S. (2009). Geçmişten Günümüze İstanbul Hanları. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
- Göktan, Didem. (2005). Eminönü Küçükpazar’da Arap Hanı. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Güran, C. (1978). Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanları Mimarisi. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü.
- Gülenaz, N., 2011, Batılılaşma Dönemi İstanbul’unda Hanlar ve Pasajlar, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul
- Hakyemez, B. ve Gönül, B. (2014). Eminönü Hanlarının Yeniden İşlevlendirilmesi Kapsamında Değerlendirilmesi: IV. Vakıfhan. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 101-129.
- Hürel, H. (2005). İstanbul’un Ansiklopedik Öyküsü. İstanbul: Kapı Yayınları. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (1917). İstanbul Bilad- ı Selase Haritası.
- Kiper, N., (2015) Osmanlı İstanbul’unda Kentsel Mekânın Değişim Süreci, Antik Çağdan xxı. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, İstanbul
- Kuban, D. (1970). İstanbul’un tarihî yapısı, Mimarlık dergisi, 5.
- Kuban, D. (2020). İstanbul 1600 Yıllık Bir Müzedir. İstanbul: Yem Yayın.
- Kuban, D., 2016, Doğan Kuban Yazıları Antolojisi 1. Cilt, İstanbul
- Kutlu, İ. & Ergün, R. (2021). Tarihi Yapılarda Yeniden İşlevlendirme Süreçlerine Sistematik Bir Yaklaşım; Atik Valide Külliyesi Örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (25), 172-184.
- MÜLLER, K, (1920) Die Karawanserai im Vorderen Orient, Berlin.
- Sefer, N. ve Ahunbay, Z. Eminönü’nün Haliç Kıyı Bölgesindeki Vakıf Kültür Mirası’nın 1920- 2015 Arasında Geçirdiği Onarımlar ve Uğradığı Kayıplar. Restorasyon.
- Özgüç, N., 1994. “Eminönü İş Merkezi Alanı” maddesi, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, c.3. İstanbul
- Özkan, A., 2003. Eminönü Hanlar Bölgesinin Cumhuriyetten Günümüze İzlenen Değişimi ve Yeniden Değerlendirilmesinde Öncelikli Bölgenin Saptanması, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Pervititch Haritaları, İstanbul, Eminönü kazasının rehber planı 2. Kısım. 1940-1941, 1942-1943
- Pamukciyan, K. (1994). 1868’de Mevcut İstanbul Hanları. Tarih ve Toplum, 128.
- Resmî Gazete, 2007, Sayı:26737, Karar: 2007/12893
- URL1: Şekil 2, Erişim tarihi:20 Eylül 2022 https://kulturenvanteri.com/tr/#16/41.017162/28.967144
- URL2: Şekil 3, Şekil 4, Karakaşlı, K. ve A. Berge. Darbenin darbesini yemiş Kürkçü Han. Erişim tarihi:18 Eylül 2022 https://www.agos.com.tr/tr/yazi/16074/darbenin-darbesini-yemis-kurkcu-han
- URL3: Kiper, N. Osmanlı İstanbul’unda Kentsel Mekânın Değişim Süreci. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022 https://istanbultarihi.ist
Öz
Inns Region, which has been a commercial use center from the past to the present, is grown depending on the Golden Horn's feature of being a sheltered port. Although it continues to move actively in the computer environment, it is not used at full capacity due to the fact that it has turned to different areas for commercial use. Most of the inn structures have survived to the present day, but; It could not keep up with the changes in the regional process. This situation has revealed the gap of re-evaluation of the region in tissue and structure structure.
Inns Area is the area located on the axis extending from the Golden Horn harbor to the direction of Beyazıt in the Eminönü district of the historical peninsula of Istanbul. It includes the neighborhoods of Rüstem Pasha, Tahtakale, Mercan, Sururi, Daya Hatun, Beyazıt. Since the highways were not developed until the 16th century, the development of the city became the way of managing the maritime trade.
Within the scope of the study, it was aimed to determine the existing system and to document its original character. Suggestions have been tried to be developed so that touching can be repeated.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akça, Melek. (2008). Tarihi yarımada içerisinde bulunan Hanlar Bölgesi'nin kentsel tasarım ilkeleri. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kentsel Tasarım, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Aksu, L., E., (2010) “Yerel Yönetimlerde Ulaşım ve Kent Estetiği İlişkisi: Eminönü Meydanı ve Çevresindeki Ulaşım Sistemi Öğeleri Üzerine Bir Değerlendirme” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Bilim Dalı, İstanbul,63,158-164
- Ayverdi, Z. (1972). İstanbul Han Mimarisi. İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Benli, G. (2007). İstanbul Tarihi yarımadada bulunan han yapıları ve avlulu hanların koruma sorunları. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Rölöve-Restorasyon, Doktora Tezi, İstanbul.
- BİMTAŞ, 2005-2007. Tarihi Yarımada Eminönü ve Fatih İlçeleri Sit Alanları 1/500 ve 1/1000 Ölçekli Koruma Planları Doğrultusunda Kentsel Koruma-Yenileme-Dönüşüm Kapsamında Ekonometrik Model Oluşturulması Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi Arşivi
- Can, S., 1996. İstanbul Yarımadası Tarihi Ticaret Bölgesinin Analizi ve Bozulan Dokunun Yeniden Kurulmasında Tasarım Önerileri, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Çeçener, H. B. (2011). Eminönü Hanlar Bölgesi Anıtsal Eserler Kılavuzu. İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası.
- Çelik, Z., 1998, 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul
- Eldem, E., 1997, “Osmanlı Dönemi İstanbul’u”. İstanbul’a Armağan III: Gündelik Hayatın Renkleri. Ed. Mustafa Armağan. İstanbul: İ.B.B Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları
- Fidan, M. S. (2009). Geçmişten Günümüze İstanbul Hanları. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
- Göktan, Didem. (2005). Eminönü Küçükpazar’da Arap Hanı. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Güran, C. (1978). Türk Hanlarının Gelişimi ve İstanbul Hanları Mimarisi. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü.
- Gülenaz, N., 2011, Batılılaşma Dönemi İstanbul’unda Hanlar ve Pasajlar, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul
- Hakyemez, B. ve Gönül, B. (2014). Eminönü Hanlarının Yeniden İşlevlendirilmesi Kapsamında Değerlendirilmesi: IV. Vakıfhan. Beykent Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 101-129.
- Hürel, H. (2005). İstanbul’un Ansiklopedik Öyküsü. İstanbul: Kapı Yayınları. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (1917). İstanbul Bilad- ı Selase Haritası.
- Kiper, N., (2015) Osmanlı İstanbul’unda Kentsel Mekânın Değişim Süreci, Antik Çağdan xxı. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, İstanbul
- Kuban, D. (1970). İstanbul’un tarihî yapısı, Mimarlık dergisi, 5.
- Kuban, D. (2020). İstanbul 1600 Yıllık Bir Müzedir. İstanbul: Yem Yayın.
- Kuban, D., 2016, Doğan Kuban Yazıları Antolojisi 1. Cilt, İstanbul
- Kutlu, İ. & Ergün, R. (2021). Tarihi Yapılarda Yeniden İşlevlendirme Süreçlerine Sistematik Bir Yaklaşım; Atik Valide Külliyesi Örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (25), 172-184.
- MÜLLER, K, (1920) Die Karawanserai im Vorderen Orient, Berlin.
- Sefer, N. ve Ahunbay, Z. Eminönü’nün Haliç Kıyı Bölgesindeki Vakıf Kültür Mirası’nın 1920- 2015 Arasında Geçirdiği Onarımlar ve Uğradığı Kayıplar. Restorasyon.
- Özgüç, N., 1994. “Eminönü İş Merkezi Alanı” maddesi, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, c.3. İstanbul
- Özkan, A., 2003. Eminönü Hanlar Bölgesinin Cumhuriyetten Günümüze İzlenen Değişimi ve Yeniden Değerlendirilmesinde Öncelikli Bölgenin Saptanması, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Pervititch Haritaları, İstanbul, Eminönü kazasının rehber planı 2. Kısım. 1940-1941, 1942-1943
- Pamukciyan, K. (1994). 1868’de Mevcut İstanbul Hanları. Tarih ve Toplum, 128.
- Resmî Gazete, 2007, Sayı:26737, Karar: 2007/12893
- URL1: Şekil 2, Erişim tarihi:20 Eylül 2022 https://kulturenvanteri.com/tr/#16/41.017162/28.967144
- URL2: Şekil 3, Şekil 4, Karakaşlı, K. ve A. Berge. Darbenin darbesini yemiş Kürkçü Han. Erişim tarihi:18 Eylül 2022 https://www.agos.com.tr/tr/yazi/16074/darbenin-darbesini-yemis-kurkcu-han
- URL3: Kiper, N. Osmanlı İstanbul’unda Kentsel Mekânın Değişim Süreci. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022 https://istanbultarihi.ist
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 2 Mayıs 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 50 |
- Makale Dosyaları