Fotoğraf Sanatında Görsel Bir Dil Olarak Yazının Kullanımı

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 32 - 56, 20.12.2021

Eren Görgülü

Öz

Resim ve yazı ile başlayan görsel iletişim sürecinin fotoğrafın icadından sonra büyük bir değişime uğradığı bilinmektedir. Fotoğraf, görsel bir anlatım dili olarak on dokuzuncu yüzyılın başlarından itibaren yaşamın her alanına etki eden bir iletişim aracı haline gelmiştir. Fotoğraf ve yazı arasındaki diyalogun yeni bir başlangıç olarak inşa ettiği izlerin görünümleri fotoğraf sanatı içerisinde deneysel bir anlatım dili olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, 1960 ve sonrası fotoğraf ile yazıyı bir arada kullanan çağdaş fotoğraf sanatçılarının eserlerini incelemeyi ve fotoğraf sanatına yazı ile yapılan müdahalenin ontolojik dönüşümünü değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada dili görünür bir hale getiren ve kavramsal sanat anlayışıyla fotoğraf/metin çalışmaları gerçekleştiren Joseph Kosuth, Douglas Huebler, Hans Hacke, John Baldessari, Allen Ruppersberg, Duane Michals, Victor Burgin, Gillian Wearing ve Shirin Neshat gibi sanatçıların eserleri incelenmiştir. Fotoğrafın temsil alanı içine eklenen yazı/el yazısı metinler kültürel, toplumsal, bilimsel ve sanatsal alanlarda birbirinden ayrı düşünülemeyecek şekilde bağlantılı bir duruma gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fotoğraf, Sanat, Yazı, Görsel Hikâye

THE USE OF WRITING AS A VISUAL LANGUAGE IN THE ART OF PHOTOGRAPHY

Öz

It is known that the visual communication process, which started with painting and writing, underwent a great change after the invention of photography. As a visual expression language, photography has become a communication tool that affects every aspect of life since the beginning of the nineteenth century. The appearances of the traces built as a new beginning by the dialogue between photography and writing appear as an experimental language of expression in the art of photography. This study aims to analyze the works of contemporary photographers who used photography and writing together in 1960 and after, and to evaluate the ontological transformation of the intervention made with writing in the art of photography. In the study, the works of artists such as Joseph Kosuth, Douglas Huebler, Hans Hacke, John Baldessari, Allen Ruppersberg, Duane Michals, Victor Burgin, Gillian Wearing, and Shirin Neshat, who made language visible and realized photographic/text works with a conceptual understanding of art, were evaluated. Written/handwritten texts added to the representation area of photography have become so interconnected that they cannot be considered apart in cultural, social, scientific, and artistic fields.

Anahtar Kelimeler

Photography, Art, Text, Visual Story

Kaynakça

• Antmen, A. (2014). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Artun, A. (2010). Sanat Manifestoları, Avangard Sanat ve Direniş. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Barthes, R. (1992). Camera Lucida Fotoğraf Üzerine Düşünceler. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Barrett, T. (2017). Fotoğrafı Eleştirmek İmgeleri Anlamaya Giriş. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
• Baudrillard, J. (2019). Şeytana Satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği. Ankara: Doğubatı Yayınları.
• Bayraktaroğlu, A.M., Çetin, M. (2013). Fotoğrafta Göstergelerarasılık ve Yeniden Üretim. Art-e Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi.
• Bellone, R. (2010). Fotoğraf. Ankara: Dost Kitabevi.
• Borgo, M., Licata, M., Iorio, S. (2015). Post-mortem Photography: the Edge Where Life Meets Death?. De Gruyter Open. HSS V.2.
• Burgin, V. (2013). Fotoğrafı Düşünmek. İstanbul: Espas Yayınları.
• Clarke, G. (2017). Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Fotoğraf. İstanbul: Hayalperest Yayınları.
• Deleuze, G. (2019). Foucault. İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Deutscher, G. (2015). Dilin Aynasından. İstanbul: Metis Yayınları.
• Durden, M. (2015). Fotoğraf Bugün (Çev.: Yiğit Adam, Emre Gözgü), İstanbul: Akbank Sanat.
• Fineberg, J. (2014). 1940’tan Günümüze Sanat. İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Flusser, V. (2020). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru. İstanbul: Espas Yayınları.
• Foucault, M. (2017). Bu Bir Pipo Değildir. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Foucault, M. (2017). Kelimeler ve Şeyler İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Gök, K. (2016). Fotoğrafın Bulunuşu ve Sonrasında Oluşan Teknik Gelişmeler. Yıldız Journal of Art and Design. Vol:3 Issue:1.
• Göktan, M., Ç. (2014). Kavramsal Fotoğraf. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Plastik Sanatlar Anasanat Dalı. Sanatta Yeterlik.
• Göktan, M., Ç. (2015). Fütürizm Sanat Akımının Oluşumunda Fotoğrafın Önemi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:3. Sayı:5.
• Jean, G. (2010). Yazı İnsanlığın Belleği. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kozlu, D. ve Benuğur, Ş. (2014). Çağdaş Sanatta Görsel ve Kavramsal Bir İmge Olarak Yazının Kullanımı. ART-E Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi.
• Leslie, E. (2019). Walter Benjamin Fotoğraf Yazıları. İstanbul: Kolektif Kitap.
• McLuhan, M. (2020). Gutenberg Galaksisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ong, W., J. (2013). Sözlü ve Yazılı Kültür. İstanbul: Metis Yayınları.
• Price, M. (2014). Fotoğraf Çerçevedeki Gizem. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sayın, Z. (2009). İmgenin Pornografisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Silverman, K. (2019). Fotoğrafın Tarihi ya da Analoji Mucizesi. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Smith, I., H. (2018). Fotoğrafın Kısa Öyküsü. İstanbul: Hep Kitap.
• Su, S. (2014). Çağdaş Sanatın Felsefe Söylemi. İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Şahin, D. (2015). Dada’nın Fotoğraf Anlayışı. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi. Cilt:1 Sayı:2
• Şumnu, E., A. (2014). Çağdaş Yazıtlar: Yazı-Form İlişkisi. Hacette Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Heykel Anasanat Dalı. Sanatta Yeterlik.
• Yavuz, O. (2020). Antropoloji ve Fotoğraf Yöntem ve Temsil Üzerine. İstanbul: Espas Yayınları.
• Yönsel, M. (2019). Shirin Neshat’ın Özgürlüklerini Düşleyen Kadınları. İdil Sanat ve Dil Dergisi. Sayı:57.
• Wilson, M. (2015). Çağdaş Sanat Nasıl Okunur 21. Yüzyıl Sanatını Yaşamak. İstanbul: Hayalperest Yayınları
• GÖRSEL KAYNAKÇA Görsel 1: William Henry Fox Talbot, Latticed Window (Kafesli Pencere), 1835. (http://modernpostphoto.blogspot.com/2013/11/the-latticed-window.html, Erişim Tarihi: 12.03.2021).
• Görsel 2: Julia Margaret Cameron (1815–1879) ve Kızı. (https://collection.sciencemuseumgroup.org.uk/objects/co8085641/julia-margaret-cameron-and-her-daughter-daguerreotype, Erişim Tarihi: 18.03.2021).
• Görsel 3: Bir kaide üzerinde melon şapkalı ayakta duran adam, Kiri, 19 Kasım 1892. (https://quod.lib.umich.edu/t/tap/7977573.0001.102/--why-asian-photography?trgt=div1_batchen;view=fulltext, Erişim Tarihi: 10.01.2021).
• Görsel 4: Post-mortem fotoğraf, (https://i.pinimg.com/originals/7e/f6/a8/7ef6a85944b624cb3db4271cd7d15322.png, Erişim Tarihi: 03.04.2021).
• Görsel 5: Post-mortem fotoğraf, (https://i.pinimg.com/originals/f0/50/20/f050205fa145007f1676a586a08ac77e.jpg, Erişim Tarihi: 21.04.2021).
• Görsel 6: Alphonse Bertillon, Synotic Table of the Forms of the Noise, (https://br.pinterest.com/pin/309904018088619370/, Erişim tarihi: 27.03.2020).
• Görsel 7: Anton G. Bragaglia, The Cellist, (https://www.italianways.com/past-and-futurism-in-bragaglias-photodynamics/, Erişim tarihi: 26.03.2021).
• Görsel 8: Hans Haacke, ‘Shapolsky vd., Manhattan Emlak Holdings, (https://archive.curbed.com/2015/9/2/9924926/hans-haacke-photography-slumlord, Erişim tarihi: 01.06.2021).
• Görsel 9: Allen Ruppersberg, Al Nerede?, (http://artobserved.com/2009/09/go-see-new-york-in-out-of-amsterdam-travels-in-conceptual-art-1960-1976-at-moma-through-october-5-2009/, Erişim tarihi: 05.06.2021).
• Görsel 10: Duane Michals, This Photograph is My Proof, (http://www.themilanese.com/?p=8771, Erişim tarihi: 25.06.2021).
• Görsel 11: Douglas Huebler, Variable Piece #70 (In Process): 166A, (https://www.artic.edu/artworks/213931/variable-piece-70-in-process-166a, Erişim tarihi: 02.07.2021).
• Görsel 12: Victor Burgin, UK76, Cut the Cost of Living, (https://aestheticamagazine.com/review-of-victor-burgin-uk-76-richard-saltoun-gallery-london/, Erişim tarihi: 16.07.2021).
• Görsel 13: Gillian Wearing, I’m Desperate, (https://publicdelivery.org/gillian-wearing-signs/, Erişim tarihi: 28.04.2021).
• Görsel 14: Shirin Neshat, Allah’ın Kadınları Serisinden, (http://www.artnet.com/artists/shirin-neshat/unveiling-from-the-women-of-allah-series-Dgyu-Fb1YJxbmouBwboVVQ2, Erişim tarihi: 14.05.2021).